Ergüneş Baba Türbesi / AMASYA –Taşova –Uluköy Beldesi

Türbenin Yeri: Ergüneş Baba Türbesi, Amasya İli Taşova İlçesi Uluköy Beldesinin kuzeydoğu yamacında yer alır.

Ergüneş Baba Mezarı

Ergüneş Baba Kimdir: Ergonaş Baba, Seyyid Bali Ergonaş ve Ergubaş Baba olarak da anılan velinin kim olduğu, Alevi veya Sünni inancını temsil ettiği bir çok araştırmacıya göre tartışma konusu olmuştur. Bu madde de elde ettiğimiz tüm bilgileri özetleyerek vermeye çalışacağız.

Ergüneş Baba Horasan’dan bölgeye gelmiş olan bir alperendir. Dört oğlu bir kızı vardır. 12 İmam soyundandır. En büyük oğlu Seyyid Mehmet Ordu ili, Ünye İlçesi Alan Köyünde medfundur. İkinci oğlu Seyyid Mustafa Amasya merkez ilçesine bağlı Yassıçal Kasabasında medfundur. Bu velimizi Erkonaş maddesinde incelemiştik. Üçüncü oğlu Amasya’nın Uygur Köyünde medfundur. En küçük oğlu Seyyid Ali ve kızı Fatma Amasya’nın Sarımeşe köyünde medfundur.

Mescit

Türbenin Durumu: Ergüneş Baba mezarı 4x2,2mt ölçülerinde 60cm yüksekliğinde devşirme malzemeyle çevrelenmiş üstü açık bir mezardır. Mezara yakın yine devşirme taşlardan yapılmış açık namazgah bulunmaktadır. Mezarın güneybatısında kesme taş ve tuğladan, kare planlı, çatısı tonozlu küçük bir mescit bulunmaktadır. Türbenin olduğu yer 1991 yılında SİT alanı olarak tescillenmiştir.

Ziyaret Nedeni: Samsun Ladik’ten, Asarcık İlçesinden ve çevre köylerden yoğun olarak ziyaret edilen Ergüneş Baba’ya özellikle ağrılı hastalar, felçli hastalar ve deli, yaramaz çocuklar uslansın diye getirilir.

Ağrısı olan hastalar türbe başında dualar okurlar ve elbiselerinden yırttıkları bir parçayı mezarın başında bulunan zeytin ağacına bağlarlar. İyileşenler gelip tavuk, horoz keserek adağını tamamlarlar. Felçli hastalarda aynı uygulamayı yaparlar fakat yatırın yanında bulunan namazgahta iki rekat namaz kılar. Yaramaz çocuklar ise zeytin ağacına bağlanır. Üç kez annesi, üç kez de bağlanan çocuk okunan duayı tekrar eder. Bu uygulamada adak kesilmez.

Menkıbeler: 1-) Ergüneş Baba mısır tarlasında bir ekine bile zarar vermeden namazını kılarak veliliğini kanıtlamıştır.

2-) Ergüneş Baba yöreye yerleşince burada yaşayan Rumlar Kelkit ile Yeşilırmak’ın birleştiği yeri taşlar koyarak kapatırlar. Amaçları taşları kaldırınca aşağıda bulunan Türk Köylerinin seller içinde kalarak yok olmasıdır. Bu durumu Türkler Ergüneş Baba’ya bildirince setin oraya gelen alperen kılıcıyla bendi yıkar. Rumlar tekrar yapmaya gelince karşılarına dikilir ve şöyle seslenir: “Müslüman olan olur, olmayanın canını alırım” der ve öylede yapar.

3-) Yine ondan keramet bekleyen Sonusa (Uluköy) Köyü halkına kerametini göstermek için belinden kılıcını çıkarır ve bölgenin en büyük kayasına kılıcını vurur. Kayanın içinden bir mescit çıkacaktır.      

Kaynakça: Abdülhalim Durma –Evliyalar Şehri Amasya -2003 / Rahime Özdoğan –Amasya’da Adak Yerleri İle İlgili Halk Anlatıları -2006 / www.yassical.bel.tr / Amasya Kültür Envanteri-2007.

Taylan Köken