30 Nisan 2013 Salı

Battal Gazi (Güzeloğlan) Yatırı / ADIYAMAN –Tut –Enişdere Köyü

Battal Gazi Yatırının Yeri: Adıyaman İli Tut İlçesi Enişdere Köyünün yakındaki Evren Tepe üzerinde türbesi vardır.

Battal Gazi Kimdir: Bu türbede kimin yattığı bilinmiyor. Alevi-Bektaşi zümresi bu türbede yatana Battal Gazi veya Evren Dede derken, Sünni zümresi Battal Gazi veya Güzel Oğlan ziyareti demektedir.   

Türbenin Durumu: Türbe tepenin en üst noktasında etrafı taşlarla çevrilmiş, Türklerin dağ kült inancına uygun bir yapıdadır.  

Ziyaret Nedeni: Değişik dilekler için özellikle Cuma günleri türbe ziyaret edilmektedir. Evren Dede ziyarette muhakkak yağmur yağdırır, türbeye genellikle Yel (Romatizma) hastaları ve felçli hastalar getirilir. Türbede uyutulan hastalar felçten kurtuldukları görülmüştür. Adak olarak kurban adanmaktadır.

Menkıbeler: 1-) Battal Gazi Malatya’dan babasının intikamını almak için yöreye gelir ve bir çeşmenin başında uyur. Çeşme dile gelir ve “Ne güzel oğlanmış” der. O günden beri Battal Gazi’nin adı Güzel Oğlan olarak kalmış.
2-) Bölgeye gelen Battal Gazi Enişdere köyünde bulunan kalede kalan 12 keşişin kellesini alır. Rumlar keşişlerin intikamını almak için Malatya üzerine yürür ve Battal Gazi savaşırlar Battal Gazi çarpışır ve yaralanır, bugün medfun olduğu alana gelerek burada vefat eder.   

Kaynakça: İsmail Celalettin Yaşar –Adıyaman İl ve İlçelerinde Evliya Anlatıları -2010.

Taylan Köken

29 Nisan 2013 Pazartesi

Hüseyin Gazi Yatırı / ADIYAMAN –Tut –Enişdere Köyü

Hüseyin Gazi Yatırının Yeri: Adıyaman İli Tut İlçesi Enişdere Köyünün yakındaki Kızıl Tepe üzerinde türbesi vardır.

Hüseyin Gazi Kimdir: Hüseyin Gazi, Battal Gazi’nin babasıdır. Battal Gazi daha küçük bir oğlanken babası burada Enişderelilerle savaşmış ve burada şehit düşmüştür. Bir tepe üzerinde Battal Gazi, karşı tepede de babası Hüseyin Gazi türbeleri bulunmaktadır.

Türbenin Durumu: Türbe tepenin en üst noktasında etrafı taşlarla çevrilmiş, Türklerin dağ kült inancına uygun bir yapıdadır.  

Ziyaret Nedeni: Değişik dilekler için türbe ziyaret edilmektedir. Adak olarak kurban adanmaktadır.

Menkıbeler: 1-) Kızıltepe’den yaz aylarında Perşembe geceleri bebe ağlaması sesleri gelirmiş. 

Kaynakça: İsmail Celalettin Yaşar –Adıyaman İl ve İlçelerinde Evliya Anlatıları -2010.

Taylan Köken

28 Nisan 2013 Pazar

Şeyh Ali Baba Türbesi / ADIYAMAN –Tut –Merkez

Şeyh Ali Baba Türbesinin Yeri: Adıyaman İli Tut İlçesi merkezinde Fatih İlkokulunun karşısında türbesi vardır.

Şeyh Ali Baba Kimdir: Ali Baba Şeyh Abdurrahman Erzincani’nin oğludur. Buraya yerleşmiş, evlenmiş ve burada şehit olmuştur. Kanuni dönemi tahrir defterlerinde Tut ilçesinde Şeyh Abdurrahman Erzincani’nin oğlu olarak Mehmed-i Erzincani görünmektedir. Muhtemelen zaman içinde Mehmed-i Erzincani Şeyh Ali Baba olarak anılmış olmalıdır.  

Türbenin Durumu: Türbede yatma yerleri, kurban kesme ve yemek pişirme yerleri mevcuttur. Betonarmeden sade bir türbedir.  

Ziyaret Nedeni: Değişik dilekler için özellikle Perşembe akşamları türbe ziyaret edilmektedir. Özellikle felçli hastalar getirilmektedir. Hasta üç Perşembe akşamı üst üste türbeye getirilir ve burada uyutulur. Rüyalarında Ali Babayı görenler iyileşir.

Menkıbeler: 1-) Babasının yaptırdığı caminin mihrabının Kıble’ye bakmadığını söyleyip durmuş. Babası daha fazla dayanamamış ve onu elinden tuttuğu gibi mihraba götürmüş. Şeyh Ali Baba bir de bakmış Kıble önünde. Utancından bir daha babasının yüzüne bakamamış ve Tut’a gidip yerleşmiş.  

Kaynakça: İsmail Celalettin Yaşar –Adıyaman İl ve İlçelerinde Evliya Anlatıları -2010.

Taylan Köken

27 Nisan 2013 Cumartesi

Şeyh Şükrü Türbesi / ADIYAMAN –Kahta –Hasandiğin Köyü

Şeyh Şükrü Türbesinin Yeri: Adıyaman İli Kahta İlçesi Hasandiğin Köyünde cami avlusunda türbesi vardır.

Şeyh Şükrü Kimdir: Mürşit ve derviş olan Şeyh Şükrü köyleri dolaşarak zikir yaparmış. Bir köyde 2-3 yıl kalırmış ve gittiğinde arkasında yetiştirmiş olduğu bir mürşit bırakırmış. Horasan erenlerindendir. Şanlıurfa’dan Adıyaman’a gelmiştir. Kadiri tarikatındandır. Kendisini Kadiri şeyhlerinden Ahmet Baba yetiştirmiştir.

Türbenin Durumu: Türbe cami avlusundadır ve üstü açık bir türbedir.

Ziyaret Nedeni: Değişik dilekler için her yerden gelenler bu türbeyi ziyaret etmektedir. Türbe toprağı ekinler böceklerden zarar görmesin diye tarlalara serpilirse ekin hiçbir zarar görmezmiş. Hayvanların da kene illetinden kurtulması için hayvana türbe toprağından sürülür.  

Menkıbeler: 1-) Şeyh Şükrü’nün menkıbeleri çoktur. Şeyh Şükrü namazını gizli kılarmış. Bir gün kendisine namaz kılmıyorsun diyen bir kişinin rüyasına girmiştir ve ertesi sabah da hesap sorumuştur. Köylülere namaz kıldıran hocanın aklı başka bir işteymiş, namaz bitince bu durumu hocanın suratına vurmuş.
2-) Hacca giden köyün ağası Hacı Ahmet’e vermiş olduğu emaneti Hacı Ahmet unutunca Medine’de görünüp görevini hatırlatmıştır. Ölümünü bilmiş ve kendine kısa bir kürek sapı hazırlamış ve mezarımı bu kürekle kazın demiş.         

Kaynakça: İsmail Celalettin Yaşar –Adıyaman İl ve İlçelerinde Evliya Anlatıları -2010.

Taylan Köken

26 Nisan 2013 Cuma

Şeyh Ömer Nurani Türbesi / ADIYAMAN –Kahta –Gölgeli Köyü

Şeyh Ömer Nurani Türbesinin Yeri: Adıyaman İli Kahta İlçesi Gölgeli Köyünde mezarlıkta türbesi vardır.

Şeyh Ömer Nurani Kimdir: Çınar Ziyareti olarak da anılmaktadır. Koca bir çınarın gölgesinde aile kabristanlığında türbesi vardır. Şeyh Ömer Nurani Mekke’den buraya gelmiş, Ehl-i Beyt soyundandır.

Türbenin Durumu: Türbe içinde birkaç mezar daha bulunmaktadır. Bu mezarların kimlere ait olduğunu bilmiyoruz. Üstü açık bir mezarlıktır.

Ziyaret Nedeni: Değişik dilekler için her yerden gelenler bu türbeyi ziyaret etmektedir. Ağzı yara olanlara ocaklı ağzına tükürdüğünde iyileşme olmaktadır. Akli dengesi olmayan türbede uyurlar ve rüyasında Şeyh Ömer’i görenlerin iyileştiği söylenmektedir.   

Menkıbeler: 1-) Şeyh Ömer köye geldiğinde köyün ağası onu köyde istemez. Şeyh beraber barış içinde yaşayabileceklerini söyler. Ağa da şeyhin bir keramet göstermesini ister. Şeyh Ömer kış günü bahçeye diktiği kuru dut dalı ertesi gün mevsimsiz olarak açan bir dut ağacı olur ve bu ağacın dutundan yiyen çocuğu olmayan bir kadının çocuğu olacaktır.
2-) Şeyh Ömer arkasından konuşan bir kuyumcunun rüyasına girerek onun bir daha konuşmamasını sağlar. Yine köylülerden bazılarının rüyasına girerek kötülük yapmasını engellemiştir.
3-)  Ramazan ayında Şeyh Ömer türbesinin olduğu yerden kudüm sesleri, zikir sesleri köye kadar ulaşırmış. Mezarlığında sağlığında kötülük yapmış olanları topraktan dışarı atmıştır.

Kaynakça: İsmail Celalettin Yaşar –Adıyaman İl ve İlçelerinde Evliya Anlatıları -2010.

Taylan Köken

25 Nisan 2013 Perşembe

Şeyh Kadir Baba Türbesi / ADIYAMAN –Kahta –Sarıkaya Köyü

Şeyh Kadir Baba Türbesinin Yeri: Adıyaman İli Kahta İlçesi Sarıkaya Köyünde türbesi vardır.

Şeyh Kadir Baba Kimdir: Aslen Şanlıurfalıdırlar. Buraya oradan göç edip gelmişlerdir. Türbede Şeyh Osman ve Şeyh Kadir medfundur. Türbe ailesi tarafından bir ocak gibi işletilmeye devam etmektedir.

Türbenin Durumu: Türbe içinde birkaç mezar daha bulunmaktadır. Bu mezarların kimlere ait olduğunu bilmiyoruz. Üstü açık bir mezarlıktır.

Ziyaret Nedeni: Değişik dilekler için her yerden gelenler bu türbeyi ziyaret etmektedir. İstekleri kabul olanlar, şifa bulanlar türbeye getirdikleri kurbanları keserek burada yemek yaparak dağıtırlar. Özellikle perşembe akşamları türbe ziyaret edilir. Normal insanlar akli problemler yaşadığında türbeye getirilir ve burada uyurlar. Rüyasında aksakallı bir ihtiyarı rüyasında görenlerde iyileşme görüldüğü söylenmektedir. Türbede okunmuş su içenler baş ağrılarına derman bulurlar.

Kaynakça: İsmail Celalettin Yaşar –Adıyaman İl ve İlçelerinde Evliya Anlatıları -2010.

Taylan Köken

24 Nisan 2013 Çarşamba

Çingil Baba Türbesi / ADIYAMAN –Kahta –Damlacık Köyü

Çingil Baba Türbesinin Yeri: Adıyaman İli Kahta İlçesi Damlacık Köyü Çingil Mezrasında türbesi vardır.

Çingil Baba Kimdir: Çingil Baba, Ab Sofi (Sofi Amca) olarak da anılmaktadır. Gerçek adı Hüseyin’dir. Kimsesiz ve yetimdir. Çobanlık yaparmış.

Türbenin Durumu: Türbe içinde birkaç mezar daha bulunmaktadır. Bu mezarların kimlere ait olduğunu bilmiyoruz. Üstü açık bir mezarlıktır.

Ziyaret Nedeni: Değişik dilekler için her yerden gelenler bu türbeyi ziyaret etmektedir. İstekleri kabul olanlar, şifa bulanlar türbeye getirdikleri kurbanları keserek burada yemek yaparak dağıtırlar. Özellikle Cuma akşamları türbe ziyaret edilir. Sağlığında körleri iyileştirdiği belirtilmektedir.

Menkıbeler: 1-) Geleceğe yönelik tahminleri hep tutarmış. Çingil Baba köyde iken dönem dönem savaşmaya gidermiş. Öldüğünde vücudu kurşun yarasından kan revan içindeymiş. Bu yüzden şehit düştüğü rivayet edilmektedir.

Kaynakça: İsmail Celalettin Yaşar –Adıyaman İl ve İlçelerinde Evliya Anlatıları -2010.

Taylan Köken

23 Nisan 2013 Salı

Tırtıl Baba Türbesi / ADIYAMAN –Gölbaşı –Yarbaşı Köyü

Tırtıl Baba Türbesinin Yeri: Adıyaman İli Gölbaşı İlçesi Yarbaşı Köyünde türbesi vardır.

Tırtıl Baba Kimdir: Tırtıl Baba, Dündar Baba olarak da anılmaktadır. Kim olduğu konusunda herhangi bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Türbe ağaçlarla çevrili üstü açık bir türbedir. Eski bir türbedir.

Ziyaret Nedeni: Değişik dilekler için ve hastalıklar türbe ziyaret edilmektedir. İstekleri kabul olanlar, şifa bulanlar türbeye getirdikleri kurbanları keserek burada yemek yaparak dağıtırlar. Özellikle Yarbaşı Köylüleri ziyarete sık sık gelir. Kötü rüya gördüklerinde, horoz adağında bulunurlar. Ziyaret Perşembe günleri yapılır, mum adağında bulunulur, çaput bağlanır.

Kaynakça: İsmail Celalettin Yaşar –Adıyaman İl ve İlçelerinde Evliya Anlatıları -2010.

Taylan Köken

20 Nisan 2013 Cumartesi

Şeyh Hasan Türbesi-II / ADIYAMAN –Gerger –Üçkayalar Köyü

Türbenin Yeri: Adıyaman İli Gerger İlçesi Üçkayalar Köyü Traksu Mezrasında türbesi vardır.

Şeyh Hasan Kimdir: Türbede babası Molla Eyüp’ün mezarı da bulunmaktadır. Bölgede yaşamış alim bir zattır.

Türbenin Durumu: Türbe bugün bir caminin bahçesindedir. Babasının mezarı ile birlikte yan yanadır. Türbelerin üzeri açıktır.

Ziyaret Nedeni: Değişik dilekler için ve hastalıklar türbe ziyaret edilmektedir. İstekleri kabul olanlar, şifa bulanlar türbeye getirdikleri kurbanları keserek burada yemek yaparak dağıtırlar.

Kaynakça: İsmail Celalettin Yaşar –Adıyaman İl ve İlçelerinde Evliya Anlatıları -2010.

Taylan Köken

19 Nisan 2013 Cuma

Sufi Muhammed Baba Türbesi / ADIYAMAN –Gerger –Karadut Köyü

Türbenin Yeri: Adıyaman İli Gerger İlçesi Karadut Köyü mezarlığında türbesi vardır.

Sufi Muhammed Baba Kimdir: Seyyid Hüseyin’in halifesidir. Kadiri tarikatindendir, 120 yaşına kadar yaşamıştır. Soyu Şam’dan buraya gelmiştir. Asla haksızlığı kabul etmez, kabahatli kişilerin suçlarını o söylemeden bilirmiş. Şehit ve Seyyid Mustafa Baba ile birlikte aynı türbede medfundur.

Türbenin Durumu: Türbe bölgede toplanan taşlardan yığma olarak yapılmıştır.

Ziyaret Nedeni: Değişik dilekler için haftanın her günü ziyaret edilmektedir. Özellikle akli dengesi yerinde olmayan hastalar türbeye getirilir ve türbede en az bir saat uyutulur. Ayrıca işi rast gitmeyenler, aile içinde geçimsizlik yaşayan türbeyi ziyaret eder. İstekleri kabul olanlar, şifa bulanlar türbeye getirdikleri kurbanları keserek burada yemek yaparak dağıtırlar.

Kaynakça: İsmail Celalettin Yaşar –Adıyaman İl ve İlçelerinde Evliya Anlatıları -2010.

Taylan Köken

18 Nisan 2013 Perşembe

Seyyid Mustafa Baba Türbesi / ADIYAMAN –Gerger –Karadut Köyü

Türbenin Yeri: Adıyaman İli Gerger İlçesi Karadut Köyü mezarlığında türbesi vardır.

Seyyid Mustafa Baba Kimdir: Sahabelerdendir. Mustafa Baba, Şehit ve Seyyid Mustafa Baba olarak anılmaktadır. Mustafa Baba peygamberimizin eline su dökmüş Ashab-ı Kiram’dandır.

Türbenin Durumu: Türbe bölgede toplanan taşlardan yığma olarak yapılmıştır.

Ziyaret Nedeni: Değişik dilekler için Çarşamba ve Cuma günleri ziyaret edilmektedir.

Kaynakça: İsmail Celalettin Yaşar –Adıyaman İl ve İlçelerinde Evliya Anlatıları -2010.

Taylan Köken

17 Nisan 2013 Çarşamba

Yalangoz Ziyareti / ADIYAMAN –Gerger –Karadut-Sutepe Köyü

Yalangoz Ziyareti Yeri: Adıyaman İli Gerger İlçesi Karadut ile Sutepe Köyü arasında Sutepe Köyüne yakın bir tepenin üzerinde ziyaret vardır.

Yalangoz Kimdir: Yöre halkı tarafından bile artık pek bilinmeyen ve ziyaret edilmeyen bir yatırdır. Yalangoz genç bir kız olup, burada şehit düştüğü söylenmektedir.

Türbenin Durumu: Türbe bir ağacın gölgesinde üstü açıktır. Mezar soyguncuları tarafından kaçak kazılar ile iyice bozulmuş durumdadır.

Ziyaret Nedeni: Değişik dilekler için ve muratları için yöre halkı tarafından ziyaret edilen yatıra adak olarak kurban adağında bulunmaktadırlar.

Kaynakça: İsmail Celalettin Yaşar –Adıyaman İl ve İlçelerinde Evliya Anlatıları -2010.

Taylan Köken

16 Nisan 2013 Salı

Şahbor Türbesi / ADIYAMAN –Çelikhan –Adıyaman-Malatya Karayolu

Şahbor Türbesinin Yeri: Adıyaman İli Çelikhan İlçesi sınırları içersindedir. Adıyaman Malatya Karayolu üzerinde Adıyaman’a 30km kadar uzaklıkta yol kenarında türbesi vardır.

Şahbor Kimdir: Bor yöre dilinde “akarsuyun geçidi” demektir. Şahbor’da “geçilen en güzel yer” anlamındadır. Horasan erenlerinden olduğu söylenmekte, buradaki çarpışmalarda eşi ve üç çocuğuyla birlikte şehit düşmüştür. Hanımının ismi Bezar Han’dır. Bu çarpışmalarda Bezar Han’ın dilini koparmışlar. Düşmanların elinden kaçarak karşıdaki dağa kaçmış burada şehit olmuştur. Bu yüzden dağın bugünkü adı Bezar Dağıdır.

Türbenin Durumu: Türbenin üzeri eskiden üstü açık ve sade bir türbeymiş. Şahbor Kenan ismindeki ocaklının rüyasına girerek betonarmeden bugün ki haline girmesini sağlamıştır. Türbede Şahbor’un mezarı haricinde 4 tane daha mezar vardır. Bunların ikisi oğullarına, diğer ikisi de öğrencilerine aittir.   

Ziyaret Nedeni: Değişik dilekler için ziyaret edilen türbeye özellikle çocuğu olmayan kadınlar gelmektedir. Kurban adağında bulunmaktadırlar.

Menkıbeler: 1-) Geceleyin türbe yanından geçenler türbe üzerinde ışıklar görmüşlerdir. Türbeye gelen tamamen felçli bir kadının yürüyerek gittiği görülmüştür.

Kaynakça: İsmail Celalettin Yaşar –Adıyaman İl ve İlçelerinde Evliya Anlatıları -2010.

Taylan Köken

15 Nisan 2013 Pazartesi

Güzel Dede Türbesi / ADIYAMAN –Çelikhan –Pınarbaşı Beldesi

Güzel Dede Türbesinin Yeri: Adıyaman İli Çelikhan İlçesine bağlı Pınarbaşı Beldesinin Kurudere Mahallesinde türbesi vardır.

Güzel Dede Kimdir: Asıl adı Güzel Güzel’dir. Güzel Dede, Aziz Dede ile kardeştir Ağuçan (Zehir İçenler) Ocağındandırlar. Alevi-Bektaşi zümresinden olup, Ehlibeyttendirler.   

Türbenin Durumu: Türbenin üstü açıktır, sade bir türbedir. Akrabaları, diğer Dedeler de bu türbede medfundur.

Ziyaret Nedeni: Değişik dilekler için ziyaret edilen türbede hemen her gün kurban kesilmektedir. Güzel Dede türbesi yılan ısırmalarına, ruh hastalıkları olanlar, felç olanlar, cin çarpması olayı yaşayanlar tarafından şifa bulmak amacıyla ziyaret edilir.

Menkıbeler: 1-) Zehir içenlerden olduklarından kendisine gelen zehirli kahveyi içmeden bilmiş ve kahveyi hazırlayanı mahcup etmiştir. Diyarbakır’dan türbeye gelen, doktorların çare olamadığı ve yılan ısırığından ayağı kangren olmuş birisi dualarla bir haftada iyileşmiştir. 

Kaynakça: İsmail Celalettin Yaşar –Adıyaman İl ve İlçelerinde Evliya Anlatıları -2010.

Taylan Köken

14 Nisan 2013 Pazar

Ulu Baba Türbesi / ADIYAMAN –Çelikhan –Sarıkaya Köyü

Ulu Baba Türbesinin Yeri: Adıyaman İli Çelik İlçesi sınırlarındaki Ulubaba dağının en tepesinde türbesi vardır. Türbeye Sarıkaya Köyünden çıkılmaktadır.

Ulu Baba Kimdir: Ulu Baba’nın Seyyid Battal Gazi’nin babası Hüseyin Gazi olduğu söylenmektedir. Hz. Ali’nin soyundandır, Malatya serdarıdır.
Ulu Baba Hüseyin Gazi Türklerin Dağ Kültünü uygun bir ziyaret yeridir.

Türbenin Durumu: Türbe yanındaki müştemilatlarla birlikte, betonarmeden inşa edilmiştir.

Ziyaret Nedeni: Genellikle çocuğu olmayan kadınlar, değişik dilekler için ziyaretçiler gelmektedir. Genellikle Alevi-Bektaşi zümresi ziyaret etmektedir.

Menkıbeler: 1-) Hüseyin Gazi dağda bir mağarada at sesi duyar. Yabani olan bu at Hüseyin Gazi ile ölünceye kadar yoldaş olur.
2-)  Hüseyin Gazi Malatya Beydağ’ında ava çıkar ve bir geyiği kovalar. Meğer geyik Malatya Doğanşehir İlçesi Kurucaova Kasabasında kralın geyiğiymiş. Geyik kan ter içinde gelince kralın askerleri geyiği sorgulamış ve onu Hüseyin Gazi’nin kovaladığını öğrenmiş. Kral önce Hüseyin Gazi’yi önce ayağına çağırmış, Hüseyin Gazi gelmeyince bu sefer bir grup askeri zorla getirmesi için yollamış, ama Hüseyin Gazi bu adamların hepsini öldürmüş. Kral bu sefer bir ordu toplayıp Hüseyin Gazi üzerine varmış. Hüseyin Gazi çarpışa çarpışa vefat ettiği yere kadar çıkmış ve burada şehit düşmüştür. Türbesini rüyasına girdiği bir vatandaş yapmıştır.

Kaynakça: İsmail Celalettin Yaşar –Adıyaman İl ve İlçelerinde Evliya Anlatıları -2010.

Taylan Köken

13 Nisan 2013 Cumartesi

Yel Baba Türbesi-IV / ADIYAMAN –Besni –Sugözü Mevkii

Yel Baba Türbesinin Yeri: Adıyaman İli Besni İlçesindeki Değirmen Çayı’nın geçtiği Sugözü Mevkiinde türbesi vardır.

Yel Baba Kimdir: Yel Baba peygamberimiz zamanında doğmuş, Abuzer Gaffari ve Mahmud el Ensari birlikte bölgedeki çarpışmalara katılmış ve burada şehit düşmüştür. Romatizma hastalığını iyileştirdiği için, hekim olduğu için kendisine Yel Baba denmektedir.

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında herhangi bir bilgi yoktur.

Menkıbeler: 1-) Türbeye dadanan hırsızları savurup atmıştır. Bölgede dolaşan çobanlara göründüğü rivayet edilir.

Kaynakça: İsmail Celalettin Yaşar –Adıyaman İl ve İlçelerinde Evliya Anlatıları -2010.

Taylan Köken

12 Nisan 2013 Cuma

Şeyh Vakkas Baba Türbesi / ADIYAMAN –Besni –Kurugöl Köyü

Şeyh Vakkas Baba Türbesinin Yeri: Adıyaman İli Besni İlçesi Kurugöl Köyünde bulunan mezarlıkta türbesi vardır.

Şeyh Vakkas Baba Kimdir: Kurugöl Köyünde çobanlık yapmış olan dindar, Allah dostu bir zatmış.

Türbenin Durumu: Türbe betonarmeden sade bir türbedir. Türbede kardeşinin sandukası da bulunmaktadır.

Ziyaret Nedeni: Şeyh Vakkas Baba’yı özellikle yüz felci geçirenler Perşembe akşamları getirilmektedir. Türbede kaldıklarında iyileştikleri görülmüştür. Dilekleri olduğu takdirde adak olarak kurbanlar kesmektedirler.

Kaynakça: İsmail Celalettin Yaşar –Adıyaman İl ve İlçelerinde Evliya Anlatıları -2010.

Taylan Köken

11 Nisan 2013 Perşembe

Şeyh Ömer Baba Türbesi / ADIYAMAN –Besni –Aktepe Köyü

Şeyh Ömer Baba Türbesinin Yeri: Adıyaman İli Besni İlçesi Aktepe Köyünde bulunan mezarlıkta türbesi vardır.

Şeyh Ömer Baba Kimdir: Aktepe Köyü Kürt kökenli bir köydür ve bu köyün şeyhi olan Ömer Baba’da Kürt kökenli bir velidir. Hakkında başka bir veli yoktur.

Türbenin Durumu: Türbe betonarmeden sade bir türbedir. Türbenin yanında burada kalanlar için her türlü müştemilat da inşa edilmiştir.

Ziyaret Nedeni: Şeyh Ömer Baba’yı özellikle felç geçirenler, ağzı, yüzü eğrilenler, ağrısı, sızısı olan hastalar ziyaret etmektedirler. Ziyaretçiler Perşembe akşamı ve Cuma günleri gelmekte, dilekleri olduğu takdirde adak olarak kurbanlar kesmektedirler.

Kaynakça: İsmail Celalettin Yaşar –Adıyaman İl ve İlçelerinde Evliya Anlatıları -2010.

Taylan Köken

10 Nisan 2013 Çarşamba

Hicabi Baba Türbesi / ADIYAMAN –Besni –Eski Besni

Hicabi Baba Türbesinin Yeri: Adıyaman İli Besni İlçesi Eski Besni hamam kalıntısının yanında türbesi vardır.

Hicabi Baba Kimdir: Asıl adı Mehmet’dir. Alim bir zat olan İlmi Efendi’nin oğludur. Utangaç ve çekingen olduğundan kendisine Hicabi adı takılmıştır. Fakir fukaraya çok yardım etmiştir.

Türbenin Durumu: Türbe üstü açıktır ve mermerden yapılmıştır. Etrafı bir duvarla çevrilmiştir.

Ziyaret Nedeni: Hicabi Baba değişik dilekler için ziyaret edilmektedir.

Kaynakça: İsmail Celalettin Yaşar –Adıyaman İl ve İlçelerinde Evliya Anlatıları -2010.

Taylan Köken

9 Nisan 2013 Salı

Yel Baba Türbesi-II / ADIYAMAN –Merkez –Örenli Köyü

Yel Baba Türbesinin Yeri: Adıyaman İli Merkezde Örenli (Pirin) Köyü yakındaki tepe üzerinde türbesi vardır.

Yel Baba Kimdir: Yel Baba peygamberimiz zamanında doğmuş, Ebu Zer Gıfari ve Mahmut el Ensari birlikte bölgedeki çarpışmalara katılmış ve burada şehit düşmüştür. Romatizma hastalığını iyileştirdiği için, hekim olduğu için kendisine Yel Baba denmektedir.

Türbenin Durumu: Türbe iki odadan yapılmış, betonarme bir türbedir.

Ziyaret Nedeni: Genellikle romatizma hastaları türbeyi ziyaret etmektedir. Romatizma hastaları durumlarını Yel girdi olarak nitelemektedirler. Türbe en az iki kere ziyaret edilmelidir. Bir süre türbede kalmak veya yatmak gerekiyor. Ayrıca türbeden alınan toprak kil haline getirilir ve romatizmalı bölgeye sürülerek şifa aranır.

Kaynakça: İsmail Celalettin Yaşar –Adıyaman İl ve İlçelerinde Evliya Anlatıları -2010.

Taylan Köken

8 Nisan 2013 Pazartesi

Yel Baba Türbesi-I / ADIYAMAN –Merkez –Musalla Mahallesi

Yel Baba Türbesinin Yeri: Adıyaman İli Merkezde Musalla Mahallesi askerlik şubesi karşısında türbesi vardır.

Yel Baba Kimdir: Yel Baba’nın kim olduğu konusunda herhangi bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Türbe bir evin bahçesinde ve üstü açıktır. Yel Baba eski ev sahibinin rüyasını girmiştir ve türbesini yaptırmıştır.

Ziyaret Nedeni: Genellikle romatizma hastaları türbeyi ziyaret etmektedir. Romatizma hastaları durumlarını Yel girdi olarak nitelemektedirler. Türbede bulunan taşları ağrıyan yerlerine sürerek şifa ararlar.

Kaynakça: İsmail Celalettin Yaşar –Adıyaman İl ve İlçelerinde Evliya Anlatıları -2010.

Taylan Köken

7 Nisan 2013 Pazar

Yedi Kardeşler Türbesi / ADIYAMAN –Merkez –Stadyum Yanı

Yedi Kardeşler Türbesi Yeri: Adıyaman İli Merkezde bulunan Stadyuma yakın yerde ziyareti vardır.

Yedi Kardeşler Kimdir: Bir rivayete göre yedi kardeşten biri Kamereddin Baba adlı Kadiri şeyhidir ve zamanının alimi olup, çilingirlik sanatında çalışmıştır.
Başka bir rivayete göre bir putperestin yedi oğlu vardır ve babaları tarafından inançları yüzünden öldürülür. Bu vakitten sonra bu kardeşlere “Yedi Yaman Kardeş” “Yedi Yaman” denmiştir. Hatta Adıyaman adının Yedi Yaman adının zaman içinde değişmesiyle konduğu söylenmektedir.
Başka bir rivayete göre de Adıyaman'daki bir savaşta şehit düşen asker oldukları söylenmektedir.  

Türbenin Durumu: Türbe betonarmeden özensiz olarak yapılmıştır.

Ziyaret Nedeni: Özellikle kadınlar tarafından ziyaret edilen türbe, her türlü istek için, haftanın yedi günü artarda, üç gün artarda, yedi Cuma, üç Cuma veya kırk gün aralıksız ziyaret edilir.  

Kaynakça: İsmail Celalettin Yaşar –Adıyaman İl ve İlçelerinde Evliya Anlatıları -2010.

Taylan Köken

6 Nisan 2013 Cumartesi

Üryan Baba Türbesi / ADIYAMAN –Merkez –Durukaynak Köyü

Üryan Baba Türbesi Yeri: Adıyaman İli Merkeze bağlı Durukaynak Köyünde mezarlıkta ziyareti vardır.

Üryan Baba Kimdir: Asıl adı Üryan Hıdır’dır. Sivas’tan bölgeye gelmiş, genç yaşında burada çobanlık yapmıştır. Üryan Hıdır Ocağına bağlı bir çok Alevi köyü vardır. Durukaynak Köyü de bunlardan biridir.

Türbenin Durumu: Türbenin üzeri açık, özensiz bir türbedir.

Ziyaret Nedeni: Üryan Baba değişik dilekler için ziyaret edilmektedir.

Menkıbeler: 1-) Çobanlık yaparken bir tavşanı sürüsüne katıp eve getirmiştir.
2-) Mezarının üstü kapatılmış, bunu söküp atmıştır. Bir çok kişi rüyasında türbeyi ışıklar içinde gördüklerini aktarmaktadır. Üryan Baba yine 50 yaşındaki bir şahsın rüyasını girmiş ve o yaşatan sonra çocuğu olmuştur. Bir de Üryan Baba rüyalarda genç yaşta görünürmüş.    

Kaynakça: İsmail Celalettin Yaşar –Adıyaman İl ve İlçelerinde Evliya Anlatıları -2010.

Taylan Köken

5 Nisan 2013 Cuma

Menekşe Yatırı / ADIYAMAN –Tut –Yalankoz Köyü

Menekşe Yatırının Yeri: Adıyaman İli Tut İlçesi Yalankoz Köyünün arkasındaki bir tepe üzerinde türbesi vardır.

Menekşe Kimdir: Bir efsaneye göre Menekşe Battal Gazi’nin kızıdır. Enişdere Köyünde Battal Gazi’nin kalesi varmış. Düşmanlar kaleyi sarmışlar. Battal Gazi savaşta sıkışınca kızının namusunu korumak için kolundan tuttuğu gibi bu tepeye kadar fırlatmış. Menekşe kız da bu tepeye düşünce burada şehit düşmüş.

Türbenin Durumu: Türbe tepenin en üst noktasında etrafı taşlarla çevrilmiş, Türklerin dağ kült inancına uygun bir yapıdadır. Etrafında ağaçlar bulunmaktadır.  

Ziyaret Nedeni: Değişik dilekler için türbe ziyaret edilmektedir. Özellikle Cuma günleri ziyaret edilmektedir. Adak olarak kurban adanmaktadır.

Menkıbeler: 1-) Şah Abdurrahman ve Menekşe yatırları karşılıklı tepelerdedir. Ara sıra bu tepeler arasında karşılıklı top atışı yaparak haberleşirler. Bu top atışlardan birinde türbe yakınındaki ağaç gelen bir topla yanmıştır.

Kaynakça: İsmail Celalettin Yaşar –Adıyaman İl ve İlçelerinde Evliya Anlatıları -2010.

Taylan Köken

4 Nisan 2013 Perşembe

Turuş Baba Türbesi / ADIYAMAN –Merkez –Kuyulu Köyü

Turuş Baba Türbesinin Yeri: Adıyaman İli Merkez İlçesine bağlı Kuyulu Köyünde mezarlığın içinde türbesi vardır.

Turuş Baba Kimdir: Asıl adı Şeyh Muhammed Zahiri’dir. Türbesi Kuyulu Köyünün eski adı olan Turuş Köyünde olduğundan Turuş Baba olarak da bilinmektedir. Kim olduğu konusunda herhangi bir bilgi yoktur. Halkın eğitimi için mücadele etmiştir.

Türbenin Durumu: Türbe üç odadan oluşmaktadır. Türbe Osmanlı Döneminde zaviye olarak kullanılmıştır.

Ziyaret Nedeni: Turuş Baba köy halkı tarafından düğün sonrası topluca ziyaret edilir.

Kaynakça: İsmail Celalettin Yaşar –Adıyaman İl ve İlçelerinde Evliya Anlatıları -2010.

Taylan Köken

3 Nisan 2013 Çarşamba

Şeyhalla Türbesi / ADIYAMAN –Merkez –Kömür Bel.-Bölükyayla Bel.

Şeyhalla Türbesinin Yeri: Adıyaman İli Merkez İlçesine Kömür Beldesi ile Kahta İlçesine bağlı Bölükyayla Beldesi arasındaki yol üzerinde türbesi vardır.

Şeyhalla Kimdir: Asıl adı Hacı Ali Ağa’dır. Şeyhullah olarak da anılmaktadır. Alevilikten Sünniliğe geçmiştir. Hacca kardeşiyle birlikte katır sırtında gitmiştir. Kavi aşiretinin liderlerindendir. Mütevazi bir kişiliği ve yaşamı varmış.

Türbenin Durumu: Türbe yol kenarındadır. Türbeye yakın bir kuyu vardır. Türbenin başında palamut ağacı vardır. Kuruyanın yerine yenisi gelmektedir.

Ziyaret Nedeni: Değişik dilekler ve hayır duası için ziyaret edilmektedir.

Menkıbeler: 1-) Türbe yanındaki ağaçlardan kesilmez, kesilirse uğursuzluk getireceğine inanılır.
2-) Türbesinin yanına gömülen bir şahısın cesedi ertesi gün geldiklerinde toprağın dışında bulurlar. Şeyhalla yanında kimseyi istememektedir diye yorumlanmış ve ceset köyün mezarlığına gömülmüştür.
3-) Türbe ziyaretine gelenler arabalarını türbeye uzak park ederler. Yoksa el frenleri çekilse dahi arabalarının hareket edip türbeden uzaklaştığı görülmüştür.

Kaynakça: İsmail Celalettin Yaşar –Adıyaman İl ve İlçelerinde Evliya Anlatıları -2010.

Taylan Köken

2 Nisan 2013 Salı

Türmüz Baba Türbesi / ADIYAMAN –Merkez –Türmüz Köyü

Türmüz Baba Türbesinin Yeri: Adıyaman İli Merkez İlçesine bağlı Türmüz Köyünde türbesi vardır.

Türmüz Baba Kimdir: Asıl adı Şah Hüseyin Baba’dır. Türbesi Türmüz Köyünde olduğundan Türmüz Baba olarak da bilinmektedir. Kim olduğu konusunda herhangi bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Türbe mescit ve eyvandan oluşan betonarme bir yapıdır. Türbeye yakın çeşme bulunmaktadır. Ayrıca banyo yapılacak yer vardır.

Ziyaret Nedeni: Türmüz Baba ziyaretine uyuz hastalığına yakalananlar gelir. Köyün değişik yerlerinden alınan toprak türbeye getirilir. Türbenin yanında bulunan tekne içinde toprak ve çeşmeden alınan su birleştirilir ve uyuz olan yere bu kil sürülür. Yine çeşmeden alınan su ile banyo yapılır. Bazı ziyaretçiler ise toprağı ve suyu alıp evlerinde bu uygulamayı yaparlar. İyileşen kişiler türbeye gelip ciğerden yapılmış yemek dağıtırlar.

Menkıbeler: 1-) Türmüz Baba türbesindeki çeşme hakkında anlatılan efsane dikkat çekicidir. Burada yaşayan yeni gelin olmuş kadın çeşmede yıkanmaya gelir. Yıkanırken kayınpederi çeşmeye gelir. Ona çıplak görünmemek için “Allah’ım beni taş et” diye dua etmiş. İsteği kabul olmuş ve bugün çeşmenin suyunda heykeli varmış, fakat suyun çokluğundan görülmüyormuş.    

Kaynakça: İsmail Celalettin Yaşar –Adıyaman İl ve İlçelerinde Evliya Anlatıları -2010.

Taylan Köken

1 Nisan 2013 Pazartesi

Soğan Baba Türbesi / ADIYAMAN –Merkez –Dardağan Köyü

Soğan Baba Türbesinin Yeri: Adıyaman İli Merkez İlçesine bağlı Dardağan Köyünde türbesi vardır.

Soğan Baba Kimdir: Asıl adı Doğan Baba’dır. Doğan Dede düşmanla çarpışırken başı kesilmiş ama başını koltuğunun altına alıp savaşmaya devam etmiş. Bu inanılmaz durumu gören bir şahsın dili tutulmuş Doğan Dede yerine ağzından Soğan Dede çıkınca adı da öyle kalmıştır. Soğan Baba Alevi-Bektaşi zümresindendir.

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında herhangi bir bilgimiz yoktur.

Ziyaret Nedeni: Soğan Baba adına 11-12 Eylül tarihlerinde etkinlikler düzenlenmektedir. Dualar okunmakta, kesilen kurbanlar fakirlere dağıtılmaktadır.   

Menkıbeler: 1-) Soğan Baba türbenin önünde bulunan pınarda sakalını yıkarken görenler vardır.

Kaynakça: İsmail Celalettin Yaşar –Adıyaman İl ve İlçelerinde Evliya Anlatıları -2010.

Taylan Köken