29 Haziran 2011 Çarşamba

Çıplak Baba Türbesi / ADIYAMAN -Merkez -Sarıharman Köyü

Çıplak Baba Türbesinin Yeri: Adıyaman İli Merkeze bağlı olan ve 18 km uzaklıktaki Sarıharman Köyü’ndedir. Adıyaman –Kahta karayolundaki havalimanının güneyindedir.

Çıplak Baba Kimdir: Çıplak Dede, Üryan Baba ve  Üryan Dede olarak da söylenen Mehmet Uryan yörede bulunan bir ağanın çobanlığını yapıyormuş. Hacca giden ağasına içli köfte götürünce ermiş olduğu anlaşılmış. Keramet sahibidir ve sahabedendir.   

Türbenin Durumu: Kerpiç duvarlı, kiremit çatılı bir türbedir. 1830 yılında yapılmıştır.
Ziyaret Nedeni: Türbeye hırsızlık yapanlar getirilir ve mezarı başında yemin ettirilir. Bir daha hırsızlık yapmayacağına inanılır. Yalanı da bir şekilde işaret ederek çıkartırmış. Ayrıca, boğmaca, üşütme ve romatizma gibi hastalarına şifa bulmak amacıyla ziyaret edilir.
Adak olarak kurban kesilir ve yemek dağıtılır.

Menkıbeler: 1-) Köyün ağası hacca gitmiş. Hanımı içli köfte yapmış ve ağasını “çok severdi” diye anınca, çoban Mehmet “ver ben götüreyim” demiş. Şaka yapıyor sanmışlar, fakat eline verdikleri içli köftenin askerden dönen ağa tarafından anlattığına göre çoban Mehmet tarafından ona getirildiği söylenince ermiş olduğuna kanaat getirmişler.

2-) Hayvanlarını otlatmadan önce soyunup otların arasına diken var mı diye kontrol için yatarmış Üryan Baba. Üryan (Çıplak) adı buradan takılmıştır. 

3-) Çıplak Baba’nın ağaca zarar verilmemesini sağladığına inanılır. Türbesinin bulunduğu yerden isteyen istediğini götürebilir, ama bir ağaca zarar verirse başına büyük işler açılacağına inanılır.

Kaynakça: Ayşe Özcamus -Adıyaman Merkez ve Çevrelerindeki Adak Yerleri ve Uygulamaları -2007 / Nihat Aytürk – Bayram Altan – Türkiye’de Dini Ziyaret Yerleri- Altanoğlu – 1992

Taylan Köken

28 Haziran 2011 Salı

Ayzer Ebu Sadık Türbesi / ADIYAMAN -Kahta İlçesi

Ayzer Ebu Sadık Türbesinin Yeri: Adıyaman İli Kahta İlçesinde Atatürk barajının kıyısında merkeze 3km uzaklıkta türbesi vardır.

Ayzer Ebu Sadık Kimdir: Abu Sadık olarak da anılmaktadır. Buradaki bir çatışmada şehit olduğu rivayet edilen bir kişidir.

Türbenin Durumu: Türbesinin üstü açıktır. Türbenin uzunluğu 7mt’dir.

Ziyaret Nedeni: Türbeyi ziyarete çocuğu olmayanlar, kaderi açılsın isteyenler, işi düzgün gitmeyen kişiler ve sınavının başarılı geçmesini isteyenler gelmektedir. Türbeden bir taş alıp gidiyorlar. İstekleri kabul olunca gelip adaklarını yerine getirirler. Türbeden kaşık alanlar, dilekleri olunca türbeye 6 adet kaşık getirirler. Çocuğu olanlar adını Sadık koymaktadırlar.
Ayrıca akıl hastaları Perşembe gecesi gelip türbede yatırılır Cuma günü evlerine dönerler.    

Menkıbeler: 1-) Velinin üstünün açık olmasının sebebi olarak, üstünün kapatılmasını istemediği söylenmektedir. Baraj yapılmadan önce türbenin yanından yol geçiyormuş. Bu yoldan geçerlerken türbenin kapısı kendiliğinden açılırmış.

Kaynakça: Ayşe Özcamus -Adıyaman Merkez ve Çevrelerindeki Adak Yerleri ve Uygulamaları -2007 / İsmail Celalettin Yaşar –Adıyaman İl ve İlçelerinde Evliya Anlatıları -2010.

Taylan Köken

27 Haziran 2011 Pazartesi

Abdul Musa Türbesi / ADIYAMAN -Merkez -Karadağ

Abdul Musa Türbesinin Yeri: Adıyaman İlinin kuzeyinde Karadağ mevkiinde Toki binalarının arkasında türbesi bulunmaktadır.

Abdul Musa Kimdir: Adul Musa, Abu Musa, Abdal Musa olarak da söylenir. Ayrıca diğer bir adı da Geyik Baba’dır. Bu adı dağlarda geyik donunda dolaştığı için verilmiştir.
Bölgeye İslam’ı yaymak için gelen askerlerden birisidir ve bölgede şehit düşmüştür. Peygamberimizin sahabelerindendir, yakın silah arkadaşıdır ve peygamberimizin bu evliyanın kirvesi olduğu söylenmektedir. 
Türklerin Taş/Kaya Kültü inancına bağlı adak yerlerindendir.

Türbenin Durumu: Kapalı türbesi vardır.

Ziyaret Nedeni: Türbeyi gelenler değişik dilekleri için mezar taşına küçük taş parçalarını yapıştırırlar. Taş tutarsa dileğin gerçekleşeceğine inanılır.

Menkıbeler: 1-) İslamiyet’in yayılmasına karşı çıkanların çıkardığı savaşta savaşırken aniden büyük bir yılan gelmiş Abdul Musa’ya saldırmaya çalışmış. Abdul Musa bu büyük yılanı görünce Allah’a dua etmiş ve yılanın taş olmasını dilemiş. Abdul Musa’nın duası kabul olunmuş ve yılan taş olmuş. Daha sonra savaşa devam eden Abdul Musa savaşta şehit olmuş.
Günümüzde bu yılan, türbenin kuzeydoğusunda bulunan kayalıkta görülmektedir. 


2-) Bu ziyareti Adıyaman’da medfun olan diğer evliyalar beyazlar içinde atlarla gelip ziyaret ederlermiş.   


Kaynakça: Ayşe Özcamus -Adıyaman Merkez ve Çevrelerindeki Adak Yerleri ve Uygulamaları -2007 / İsmail Celalettin Yaşar –Adıyaman İl ve İlçelerinde Evliya Anlatıları -2010.

Taylan Köken

26 Haziran 2011 Pazar

Ahali Baba Türbesi / ADIYAMAN -Besni İlçesi

Ahali Baba Türbesinin Yeri: Adıyaman İli Besni İlçesine 6km uzaklıktaki Eski Besni'de türbesi bulunmaktadır.

Ahali Baba Kimdir: Bölgede Zeyva, Çarşı Zeyva, Hacı Zeyva ve Ah Ali Baba olarak da adlandırılan Ahali Baba, Hacı Zeyrek ve Hacı Ali Baba’nın (Sofraz) kardeş olduğu söylenmektedir. Müslümanlığı yaymak için Adıyaman’a gelmiş ve buradaki çarpışmalarda şehit olmuştur.

Türbenin Durumu: Betonarmeden yapılan, kapalı tip geç dönem mimari yapıdadır.

Ziyaret Nedeni: Türbeyi ziyarete gelen felçli hastalar sabaha kadar türbede kalınca yürüyerek türbeden çıkıp gittikleri rivayet edilir. Adak olarak koyun ve tavuk adağında bulunurlar.

Menkıbeler: 1-) Ahali Baba, Hacı Zeyrek ve Hacı Ali Baba’nın (Sofraz) kardeştirler ve onların yaşadığı toprakları Ermeniler ele geçirince, üç kardeşin birden ortadan kayboldukları ve bir daha da görünmedikleri rivayet edilir.

Kaynakça: Ayşe Özcamus - Adıyaman Merkez ve Çevrelerindeki Adak Yerleri ve Uygulamaları - 2007

Taylan Köken

25 Haziran 2011 Cumartesi

Çörmük Ahmet Ziyareti / ADIYAMAN -Besni İlçesi

Çörmük Ahmet Türbesinin Yeri: Adıyaman İli Besni ilçesine 3km uzaklıkta türbesi vardır. Çörmük Kaplıcalarının yanındadır.

Çörmük Ahmet Kimdir: Çörmük Ahmet muhterem bir zat olarak tanımlanmaktadır, İslamiyeti yaymak amacıyla bölgeye gelmiş, burada şehit düşmüştür. Şehit olduğu yerde su akar.

Ziyaret Nedeni: Türbeyi ziyarete gelenler Türklerin su ile ilgili adak uygulamalarını yaparlar. Dua adağı yapılıp 41 Yasin Duası suya okunup, su yatırın toprağına boşaltılır.    
Menkıbeler: 1-) Şehit düştüğü yerde, ona sıkılan kurşunların suya saçıldığı yerde, suyun dönem dönem kükürt koktuğu söylenmektedir. Her yıl şehit düştüğü zaman, sudan iniltiler geldiği ve suyun kükürt koktuğu söylenmektedir. Kaplıca bakımsız durumdadır.

Kaynakça: Ayşe Özcamus - Adıyaman Merkez ve Çevrelerindeki Adak Yerleri ve Uygulamaları - 2007 / http://www.haberciniz.biz/  

Taylan Köken

24 Haziran 2011 Cuma

Dilek Ağacı Ziyareti / ADIYAMAN -Merkez -Çırçır Pınarı

Dilek Ağacı’nın Yeri: Adıyaman İlinin halkın Çırçır Pınarı denilen yerin yanındaki küçük bir ağaçtır.

Dilek Ağacı Nedir: Değişik dilekleri olanlar buraya gelip, bez bağlayarak adaklarını adarlar. 

Ziyaret Nedeni: Ziyarete gelenler çocuk, iş ve ev sahibi olmak isteyenler veya herhangi bir dileğinin olmasını isteyenler, düzgün bez parçalarını Dilek Ağacına bağlayarak adakta bulunurlar. Dileği kabul olanlar evlerinde Lokma denilen etli pilav hazırlarlar ve maddi durumu yerinde olmayanlara ve komşularına dağıtırlar.

Kaynakça: Ayşe Özcamus - Adıyaman Merkez ve Çevrelerindeki Adak Yerleri ve Uygulamaları - 2007

Taylan Köken

23 Haziran 2011 Perşembe

Abuzer Gaffari Türbesi / ADIYAMAN -Merkez-Ziyaretpayamlı Köyü

Türbenin Yeri: Adıyaman İlinin 5km kadar doğusunda olan Ziyaretpayamlı Köyünün girişinde türbesi vardır.  
Abuzer Gaffari Kimdir: Ebu Zer Gıfâri veya Ebu-Zer-i Gaffari olarak da adlandırılan Abuzer Gaffari sahabedendir ve Medine’nin Gazye Köyünde doğmuştur. Gaffari’nin Şam ile Medine arasındaki Rebze Köyünde de bir mezarı vardır. Bu yüzden ülkemizdeki mezarın makam olduğu söylenmektedir.
Başka bir bilgiye göre Hz.Ali döneminde bölgeye gelen islam ordularının sancaktarıdır.
Başka bir söylenceye göre, Hz.Ömer zamanında İran seferinde savaşa katılan ve Gıfâri kabilesine mensup olan başka bir Abuzer Gaffari olup burada şehit düştüğü ve mezarının burada yapıldığı düşüncesi vardır.
İlk Müslümanlardan yedincisi olan Abuzer Gaffari “İki gömleği olan Müslüman sayılmaz” sözü ile ünlüdür.
Türbedarın elindeki berat şöyle başlar: "Nezareti Evkafı Humayunu Mülukanem mülhak evkafından Hısni Mansur'da vaki Ebu Zer'i Gıfari Radyallahü anni bari zaviyesi ahfadından ......" 



Türbenin Durumu: Türbe Bağdat Seferi dönüşü IV. Murat tarafından, 1623-1639 yılları arasında yaptırılmıştır. Yanında küçük bir mescit de bulunmaktadır. Mescitin Şeyh Abdurrahman tarafından yaptırıldığı rivayet edilir. Adıyaman Belediyesi tarafından 2007 yılında türbenin çevre düzenlemesi yapılmıştır.
Ziyaret Nedeni: Genellikle perşembe ve cuma günleri ziyaret edilen türbeye, günahlarından arınmak için gelenler, çocuk sahibi olmak isteyenler, çocuklarının evlenmesini isteyenler, çocuklarının sünnetlerinde ve ruh hastalıklarından kurtulmak için ziyarette bulunurlar.
Adak olarak genellikle ziyaretçiler kurban adağında bulunurlar. Dilekleri olunca kurbanı kesip, eşe dosta, fakir fukaraya burada dağıtırlar. Adak olarak ayrıca türbede yemek pişirilip fakirlere dağıtılır ve şifa niyetine türbe toprağından alınır. Ayrıca çocuğunun erkek olmasını isteyenler adakta bulunduğundan dolayı Adıyaman’da birçok Abuzer ismine rastlanmaktadır. Türbe yanında bulunan büyük ağaca bez parçaları bağlanarak dilek dilenir.

Menkıbeler: 1-) Hz. Ömer tarafından Adıyaman’ın Samsat ilçesini fethetmek için gönderilmiştir. Samsat ilçesini fethettikten sonra Adıyaman Pirin Mağaraları ile Yel Baba türbesi arasında çıkan savaşta Yel Baba Türbesinin civarlarında yaralanan Abuzer Gaffari Hazretleri askerler tarafından şuanda türbesi bulunan Abuzer Gaffari Hazretleri ziyaretine getirirler ve orada hayatını kaybeder. Oraya türbesi yapılır.
2-) Bir rivayete göre de, Hz.Ali döneminde yöreye gelen İslam ordusunun sancaktarıdır. 1939-1940 yıllarında türbede bulunan sancak yetkililer tarafından müzeye kaldırılmıştır.
Kaynakça: Nihat Aytürk – Bayram Altan – Türkiye’de Dini Ziyaret Yerleri- Altanoğlu – 1992 / Ayşe Özcamus - Adıyaman Merkez ve Çevrelerindeki Adak Yerleri ve Uygulamaları - 2007 / http://www.wow.turkey.com/  / Mustafa Sucu - Adıyaman İli ve İlçeleri - 1985

Taylan Köken

22 Haziran 2011 Çarşamba

Yahya Dede Türbesi / ADANA -Feke -Kızılyer Köyü

Türbenin Yeri: Adana İli Feke İlçesi Kızılyer Köyünde türbesi vardır.

Yahya Dede Kimdir: Yerel evliyalardan olan Yahya Dede hakkında elimizde başka bilgi yoktur.

Kaynakça: Nihat Aytürk - Bayram Altan – Türkiye’da Dini Ziyaret Yerleri – Altanoğlu -1992.

Taylan Köken

21 Haziran 2011 Salı

Şıh Dede Ziyareti / ADANA

Şıh Dede Kimdir: Şıh Dede Prof.Dr. Erman Artun’un Adana Halk Hekimliğinde Atalar Kültü yazısında adı geçmektedir. Şıh Dede hakkında başka bilgi yoktur.

Kaynakça: Prof. Dr. Erman Artun- Adana Halk Hekimliğinde Atalar Kültü

Taylan Köken 

20 Haziran 2011 Pazartesi

Sultan Abla Ziyareti / ADANA

Sultan Abla Kimdir: Sultan Kız olarak da bilinen Sultan Abla’nın hayatı hakkında fazla bir bilgiye sahip olmadığımız Ali Dede’nin kardeşlerinin yaşadığı dönem nedeni ile 16.-17. Yüzyıl civarında yaşadığı sanılmaktadır.
Değişik kaynaklara göre rivayet edilen kardeşleri Bulut Dede, Çoban Dede, Cabbar Dede, Muhittin Dede, Zilli Dede, Ateş Dede ve Ali Dede’dir.
Türbenin yeri, durumu ve ziyaret nedeni ile ilgili elimizde bilgi yoktur.

Kaynakça: Kutlu Özen- Adana Yöresindeki Üç Adak Yeri: Çoban Dede, Hasan Dede ve Durhasan Dede Yatırları

Taylan Köken

19 Haziran 2011 Pazar

Halil İbrahim Türbesi / ADANA -Seyhan -Akkapı Mah.

Türbenin Yeri: Türbe Adana İli Seyhan İlçesi Akkapı mahallesindedir.

Halil İbrahim Kimdir: Hz. İbrahim peygamber Allah’ın dostu anlamına gelen Halilullah mertebesine erişmiş peygamberlerdendir. Sofrasına fakirlere açtığı için ve herkesi çağırdığından dolayı, Halil İbrahim Sofrası ünlenmiştir.

Ziyaret Nedeni: Halil İbrahim ziyaretine çeşitli hastalıklardan şifa bulmak isteyenler ziyaret eder. Ziyarette adak olarak günlük yakılmakta, kurban adanmakta ve mevlit okunmaktadır.

Menkıbeler: 1-) Halil İbrahim Ziyareti bir makamdır. Nurun indiğini ya rüyada ya da normal zamanda gören kişi, nur inen yere türbe yapılması gerektiğine inanmaktadır. Çevresindeki kişileri de bu inanca ortak edince nur indiğine inanılan yere türbe yapılmaktadır. Nurun indiği zamanlarda, nur indiğini gören ya da nurun indiğini bilen kişi, rüyasında inen nurun kim olduğunu görürse, bu ziyarete onun adı verilmektedir. Nurun türbesini yapmasını isteyen kişiye ışık halinde görüldüğüne inanılmaktadır.

2-) Halil İbrahim Ziyaretine getirilen yürüyemeyen felçli bir çocuk uyandığında vücudu Arap harfleriyle yazılı olarak bulunur ve yürüyerek ziyaretten ayrıldığı rivayet edilir.

Kaynakça: Yrd.Doç.Dr. Zekiye Çağımlar - Adana ve Çevresinde İnsana Bağlanan Umudun Yatırlar ve Ziyaretler Boyutu / Yrd. Doç. Dr. Zekiye Çağımlar - Adana Yöresindeki Nusayrilerde Yatır-Ziyaret İnancı İle, Ölüm Sonrası Uygulanan Adet, İnanma ve Pratikler.

Taylan Köken 

18 Haziran 2011 Cumartesi

Kayın Dede Ziyareti / ADANA

Kayın Dede Kimdir: Prof. Dr. Erman Artun tarafından adı belirtilen Kayın Dede hakkında bir bilgi yoktur.

Kaynakça: Prof. Dr. Erman Artun- Adana Halk Hekimliğinde Atalar Kültü.

Taylan Köken

17 Haziran 2011 Cuma

Bozoğlan Ziyareti / ADANA -Tufanbeyli -Doğanlı Köyü

Türbenin Yeri: Adana İli Tufanbeyli İlçesi Doğanlı Köyündedir.

Bozoğlan Kimdir: Yöresel ziyaret yerlerinden biri olan Bozoğlan hakkında bilgimiz yoktur.

Kaynakça: Nihat Aytürk - Bayram Altan – Türkiye’de Dini Ziyaret Yerleri – Altanoğlu -1992.

Taylan Köken

16 Haziran 2011 Perşembe

Nuh Nebi Ziyareti / ADANA

Türbenin Yeri: Türbe Adana ilindedir. 

Nuh Nebi Kimdir: Nuh peygamber tufan felaketinden sonra ailesi ve diğer canlıları gemisine alarak kurtulmasını, soyların devamlılığını sağlamıştır. Nuh Nebi’den kalma sözü, çok eski zamanlardan kalma anlamında ve tufandan günümüze kadar olan süreci belirtmektedir.

Ziyaret Nedeni: Nuh Nebi ziyaretine çeşitli hastalıklardan şifa bulmak isteyenler ziyaret eder. Ziyarette adak olarak günlük yakılmakta, kurban adanmakta ve mevlit okunmaktadır.

Menkıbeler: 1-) Nuh Nebi Ziyareti bir makamdır. Nurun indiğini ya rüyada ya da normal zamanda gören kişi, nur inen yere türbe yapılması gerektiğine inanmaktadır. Çevresindeki kişileri de bu inanca ortak edince nur indiğine inanılan yere türbe yapılmaktadır. Nurun indiği zamanlarda, nur indiğini gören ya da nurun indiğini bilen kişi, rüyasında inen nurun kim olduğunu görürse, bu ziyarete onun adı verilmektedir. Nurun türbesini yapmasını isteyen kişiye ışık halinde görüldüğüne inanılmaktadır.

Kaynakça: Yrd.Doç.Dr. Zekiye Çağımlar - Adana ve Çevresinde İnsana Bağlanan Umudun Yatırlar ve Ziyaretler Boyutu / Yrd. Doç. Dr. Zekiye Çağımlar - Adana Yöresindeki Nusayrilerde Yatır-Ziyaret İnancı İle, Ölüm Sonrası Uygulanan Adet, İnanma ve Pratikler.

Taylan Köken

13 Haziran 2011 Pazartesi

Nebi Nuh Ziyareti / ADANA -Seyhan -Akkapı Mahallesi

Türbenin Yeri: Türbe Adana İli Seyhan İlçesi Akkapı mahallesinde Saydam caddesinin sonundadır.

Nebi Nuh Kimdir: Nuh peygamber tufan felaketinden sonra ailesini ve diğer canlıları gemisine alarak kurtulmasını, soyların devamlılığını sağlamıştır. Nuh Nebi’den kalma sözü, çok eski zamanlardan kalma anlamında ve tufandan günümüze kadar olan süreci belirtmektedir.

Ziyaret Nedeni: Nebi Nuh ziyaretine çeşitli hastalıklardan şifa bulmak isteyenler ziyaret eder. Ziyarette adak olarak günlük yakılmakta, kurban adanmakta ve mevlit okunmaktadır.

Menkıbeler: 1-) Nebi Nuh Ziyareti bir makamdır. Nurun indiğini ya rüyada ya da normal zamanda gören kişi, nur inen yere türbe yapılması gerektiğine inanmaktadır. Çevresindeki kişileri de bu inanca ortak edince nur indiğine inanılan yere türbe yapılmaktadır. Nurun indiği zamanlarda, nur indiğini gören ya da nurun indiğini bilen kişi, rüyasında inen nurun kim olduğunu görürse, bu ziyarete onun adı verilmektedir. Nurun türbesini yapmasını isteyen kişiye ışık halinde görüldüğüne inanılmaktadır.

Kaynakça: Yrd.Doç.Dr. Zekiye Çağımlar - Adana ve Çevresinde İnsana Bağlanan Umudun Yatırlar ve Ziyaretler Boyutu / Yrd. Doç. Dr. Zekiye Çağımlar - Adana Yöresindeki Nusayrilerde Yatır-Ziyaret İnancı İle, Ölüm Sonrası Uygulanan Adet, İnanma ve Pratikler.

Taylan Köken 

NOT: Karataş ilçesinde Nebi Nuh ziyareti olduğu belirtilir. Nilgün Çıblak Çukurova Halk Hekimliği

10 Haziran 2011 Cuma

Muhittin Dede Ziyareti / ADANA

Türbenin Yeri: Türbesi Adana ilindedir.

Muhittin Dede Kimdir: Hayatı hakkında fazla bir bilgiye sahip olmadığımız Muhittin Dede’nin kardeşlerinin yaşadığı dönem nedeni ile 16.-17. Yüzyıl civarında yaşadığı sanılmaktadır. Gerçek ismi hakkında bilgi yoktur. Mezarının bulunduğu yerde çobanlık yaptığı söylenmektedir. 33 yaşında vefat ettiği belirtilmektedir.
Değişik kaynaklara göre rivayet edilen kardeşleri Durhasan Dede, Bulut Dede, Ali Dede, Sadık Dede, Yoğurt Dede, Tosun Dede, Cabbar Dede, Çoban Dede, Zilli Dede, Ateş Dede, Bulamaç Dede ve Sultan Abla’dır.

Ziyaret Nedeni: Ziyarete çocuğu olmayanlar gelirler.

Kaynakça: Prof. Dr. Erman Artun- Adana Halk Hekimliğinde Atalar Kültü / Kutlu Özen- Adana Yöresindeki Üç Adak Yeri: Çoban Dede, Hasan Dede ve Durhasan Dede Yatırları.

Taylan Köken

9 Haziran 2011 Perşembe

Şeyhmus Dede Türbesi / ADANA -Seyhan -Tepebağ Mahallesi

Türbenin Yeri: Türbe Adana İli Seyhan İlçesi Tepebağ Mahallesindedir.

Şeyhmus Dede Kimdir: Şeyhmus Dede hakkında elimizde doğru düzgün bir bilgi yoktur. Adı Şıhmus Dede olarak da anılmaktadır.

Türbenin Durumu: Şeyhmus Dede’nin türbesi yan yana iki mezardan oluşur. İki mezarın arasında yaşlı bir incir ağacı bulunur. Merkezde olmasına rağmen çok bakımsızdır. Yıkık bir evin arkasında bulunan türbe çöplüğe dönüşmüş durumdadır.

Ziyaret Nedeni: Günümüzde çok az kişinin ziyaret ettiği bir türbedir. Ziyaretçiler mum adağında bulunurlar. Mum adağını incir ağacının dibinde yaparlar.

Kaynakça: Yrd.Doç.Dr. Zekiye Çağımlar - Adana ve Çevresinde İnsana Bağlanan Umudun Yatırlar ve Ziyaretler Boyutu / Yrd.Doç.Dr. Zekiye Çağımlar- Adana Yöresindeki Nusayrilerde Yatır-Ziyaret İnancı İle, Ölüm Sonrası Uygulanan Adet, İnanma ve Pratikler.

Taylan Köken

8 Haziran 2011 Çarşamba

Süphan Dede Türbesi / ADANA -Feke -Süphandere Köyü

Türbenin Yeri: Süphan  Dede’nin türbesi Adana İli Feke İlçesi Süphandere Köyündedir.
Süphan Dede Türbesi
Süphan Dede Kimdir: Hayatı hakkında fazla bir bilgiye sahip olmadığımız Süphan Dede’nin yaşadığı dönem hakkında da bilgi yoktur. Yalnız başı kesilen yatırın, başının yuvarlanarak bugün türbenin olduğu yere yuvarlanarak geldiği söylenir.

Türbenin Durumu: Türbenin yanında Süphandere adında bir çay bulunmaktadır. Süphan Dede’nin türbesinin yanında ise suyu tuzlu, buharı acı bir su kaynamaktadır.

Ziyaret Nedeni: Halk Süphan Dede’ye akıl ve ruh hastalıklarından medet ummak amacıyla gelmektedir. Türbenin yanından çıkan suyun buharından teneffüs eden akıl hastaların şifa bulacağına inanılır. Ayrıca toprağın suyunun da sıtma hastalarına iyi geldiği söylenmektedir.  

Menkıbeler: 1-) Türbenin batısında bulunan tepede, bir taşın üzerinde Süphan Dede’nin başı kesilir. Süphan Dede’nin kesilen başı “Süphanallah” diye seslenerek yuvarlanır ve bugün türbesinin yapıldığı yere kadar gelir. Bu yüzden türbenin yanında bulunan çaya Süphandere, yatıra ise Süphan Dede denmektedir.  

2-) Süphandere olarak bilinen yer eskiden kervanların geçiş yaptığı bir bölgedir. Süphan Dede ismindeki şahısın bir kervanı varmış. Yine başında bulunduğu kervanla bölgeden geçen Süphan Dede’nin kervanını eşkıyalar çevirir ve soymak isterler. Eşkıyalara direnen Süphan Dede’nin başı, onlardan birinin kılıç darbesi ile kesilir. Kesilen başı “Süphanallah, Süphanallah diyerek mezarının olduğu yere kadar yuvarlanarak gelir. Kesik başın durduğu yere türbe yapılır. 

Kaynakça: Nihat Aytürk - Bayram Altan – Türkiye’da Dini Ziyaret Yerleri – Altanoğlu -1992 / Ayhan Karakaş – Feke Halk Kültürü Araştırması -2005.

Taylan Köken

7 Haziran 2011 Salı

Süleyman Efendi Türbesi / ADANA -Karataş İlçesi

Türbenin Yeri: Adana İli Karataş İlçesi çıkışındadır.

Süleyman Efendi Kimdir: Ziyaretin adı halen içinde yaşayan Süleyman Efendi tarafından konulmuştur. Evin içinde su kaynayınca, Süleyman Efendi tarafından burası ziyaret yerine dönüştürülür.

Türbenin Durumu: Derme çatma iki odadan oluşan türbenin bir odasında iki adet mezar bulunur. Türbe yeni oluşturulmuştur. Türbenin bulunduğu yerde yer çatlayarak su çıkmıştır. Bu kaynak suyun çıkması veli tarafından yapıldığı söylenerek, dini bir motif olarak ziyaret haline dönüştürülmüştür. Odanın diğer köşesinde ise yuvarlak bir taş bulunmaktadır.

Ziyaret Nedeni: Türbe ziyaretine genellikle boğaz hastalıklarına şifa arayanlar gelmektedir. Şifa bulduğuna inanan ziyaretçiler adak olarak kurban kesip dağıtırlar, Süleyman Efendi’nin ailesine para yardımında bulunurlar.

Menkıbeler: 1-) Süleyman Efendi Ziyaretindeki suyun boğaz hastalıklarını tedavi ettiğine, sandukanın yanındaki taşın da sırt ağrılarına iyi geldiğine inanıldığı için ziyaret suyu içilir, taşa ağrıyan yer sürtülür. Burada taş kültünün öne çıktığını görüyoruz. Bu işlem ata, ulu kişiye bedenle temas edilerek şifa arama inancıdır.

Kaynakça: Prof. Dr. Erman Artun- Adana Halk Hekimliğinde Atalar Kültü / Yrd. Doç. Dr. Zekiye Çağımlar- Adana ve Çevresinde İnsana Bağlanan Umudun Yatırlar ve Ziyaretler Boyutu / Yrd. Doç. Dr. Zekiye Çağımlar- Adana Yöresindeki Nusayrilerde Yatır-Ziyaret İnancı İle, Ölüm Sonrası Uygulanan Adet, İnanma ve Pratikler.

Taylan Köken

6 Haziran 2011 Pazartesi

Sultan Habibin Nacar Ziyareti / ADANA -Seyhan -Yeşilyuva Mahallesi

Zitaretin Yeri: Ziyaret Adana İli Seyhan İlçesi Yeşilyuva Mahallesindeki Doğumevi’nin duvarındadır. Türbe veya mezar yoktur. 

Habib-i Neccar Kimdir: Adı Kur’an’ın Yasin suresinde geçen kişilerden birisidir. Antakyalı bir marangozdur. Neccar, marangoz demektir.  

Ziyaretin Durumu: Daha önce mezarı olan ziyaret yeri, Doğumevi genişletilirken mezar kaldırılmıştır. Halk mezarın olduğu yere denk gelen duvar üzerine açmış olduğu nişlerde mum yakarak, duvarı ziyarete dönüştürmüştür.

Ziyaret Nedeni: Sultan Habibin Nacar ziyaretine çocuğu olmayanlar ve sağlıklı doğum yapmak isteyenler gelir. Ziyaret olarak duvarda oyulmuş yerlere mum adağı adanmaktadır.

Menkıbeler: 1-) M.S.40’lı yıllarda, havarilerinden Yunus (Yuhanna) ve Yahya’yı (Pavlus) Antakya’ya gönderir. Bu iki elçi Antakya'ya girerken koyunlarını otlatan marangoz Habib-i Neccar ile karşılaşır. Neccar, yatalak oğlunun elçiler tarafından iyileştirilmesi üzerine İsa’nın getirdiği dine iman eder. Ancak Antakyalılar elçileri hoş karşılamaz ve onları hapse atarlar. İsa, bunun üzerine Kıbrıs’lı Barnabas’ı şehre üçüncü elçi olarak gönderir. Elçilerin tüm çabalarına rağmen halk İsa’nın dinine inanmaz ve onları öldürmeyi planlar. Bunu öğrenen Habib-i Neccar, şehre giderek Antakyalılara "Sizden hiçbir ücret talep etmeden Hak dinini anlatan bu elçilerin söylediklerine uyun" diye seslenir. İsa'nın elçileri de, Habib-i Neccar da işkence altında şehit olurlar. Bu olay Kur'an’ın Yasin suresinde anlatılmaktadır.

Kaynakça: Yrd.Doç.Dr. Zekiye Çağımlar - Adana ve Çevresinde İnsana Bağlanan Umudun Yatırlar ve Ziyaretler Boyutu / Prof. Dr. Erman Artun- Adana Halk Hekimliğinde Atalar Kültü / Yrd.Doç.Dr. Zekiye Çağımlar- Adana Yöresindeki Nusayrilerde Yatır-Ziyaret İnancı İle, Ölüm Sonrası Uygulanan Adet, İnanma ve Pratikler.

Taylan Köken

5 Haziran 2011 Pazar

Sait Dede Türbesi / ADANA - Yüreğir -İsmailiye Köyü

Türbenin Yeri: Sait Dede Türbesi Adana İli Yüreğir İlçesi İsmailiye Köy mezarlığının arkasındadır.

Sait Dede Kimdir: Sait Dede yerel evliyalardan olup, hakkında bilgi sahibi değiliz.

Türbenin Durumu: Türbe geniş bir odadan oluşmakta, odanın ortasında evliyanın sandukası yer almaktadır. Sandukanın yanında günlük yakmak için kaplar bulunmaktadır.

Ziyaret Nedeni: Sait Dede’yi daha çok çocuğu olmayanlar ziyaret ederler ve adak olarak İsmailiye Köyünün fakirlerine yiyecek ve giyecek yardımı yapılır. Ayrıca felçli hastalarda ziyaret ederek iyileşmek için adak adarlar. Adak olarak kurban kesilmekte, günlük ve mum yakılmaktadır.

Kaynakça: Yrd.Doç.Dr. Zekiye Çağımlar - Adana ve Çevresinde İnsana Bağlanan Umudun Yatırlar ve Ziyaretler Boyutu / Prof. Dr. Erman Artun- Adana Halk Hekimliğinde Atalar Kültü

Taylan Köken

4 Haziran 2011 Cumartesi

Mutlu Dede Türbesi / ADANA -Karataş İlçesi

Türbenin Yeri: Adana İli Karataş İlçesinin merkezinde türbesi bulunmaktadır.

Mutlu Dede Kimdir: Mutlu Dede’nin gerçek adı Şeyh Abdürrezzak’tır. Mısır’da doğmuştur. Haçlılarla savaşırken türbesinin bulunduğu yerde şehit düşmüştür.
Mısır hükümdarı Baybars döneminde Haçlı Seferleri Akdeniz bölgesinde bütün kıyı şehirlerini istila etmiştir. Kudüs, Lübnan, Beyrut, Lazkiye, Antakya ve Tarsus ellerinde geçmişti. Baybars bir kısım askerini Magarsus’a kadar gönderdi. Aralarında Şeyh Abdürrezzak’ın da aralarında bulunduğu bu birlik büyük kahramanlıklar göstermiştir. Fakat Şeyh bu savaş esnasında şehit düşmüştür.  

Türbenin Durumu:  Türbeyi Şeyh Mahmut Işhedi yaptırmıştır ve ölünce Mutlu Dede’nin yanına gömülmeyi vasiyet etmiştir.

Sayın Zekiye Çağımlar ise türbeyi şu şekilde aktarmaktadır: Türbede üç sanduka bulunmaktadır. Kuzey yönündeki sanduka Mutlu Dede’ye aittir. Diğer iki sandukanın ise Karataş’ın kurucusu olan Molla Mahmut ve oğluna ait olduğu söylenmektedir.

Ziyaret Nedeni: Özellikle çocuğu olmayanların ziyaret ettiğini söylenmektedir. Türbenin duvarları kesilmiş çocuk saçları ile donatılmıştır. Ziyarete kurban adağında bulunulur ve günlük yakılır.

Menkıbeler: 1-) Küçük Karataş’tan türbenin üzerine nur indiğini vatandaşlar görmüşlerdir.

2-) Mutlu Dede ziyaretine gidenlerin dilekleri olurmuş.

Kaynakça: Mısra Uğurlu- Adana İli Karataş İlçesi Halk Kültürü Araştırması, 2010 / Prof. Dr. Erman Artun- Adana Halk Hekimliğinde Atalar Kültü / Yrd. Doç. Dr. Zekiye Çağımlar- Adana ve Çevresinde İnsana Bağlanan Umudun Yatırlar ve Ziyaretler Boyutu / Yrd. Doç. Dr. Zekiye Çağımlar -Adana Halk Kültüründe Ziyaretler.

Taylan Köken

3 Haziran 2011 Cuma

Mennah Ziyareti / ADANA -Feke -Paşalı Köyü

Türbenin Yeri: Adana İli Feke İlçesi Paşalı Köyü yakınındadır.  

Türbenin Durumu: Feke yöresinde bazı tepelerde türbesi olduğuna inanılan ulu kişilerin ziyaretleri vardır. Halk bu kişilere büyük saygı gösterir ve çeşitli sebeplerle ziyaretine giderler. 

Ziyaret Nedeni: Feke yöresindeki ziyaret yerlerine yağmur duası için,  çocuğu olmayanlar, çeşitli sağlık problemleri olanlar, değişik sıkıntıları olanlar ziyaret eder. Dua okunur, namaz kılınır ve adanan adak kesilerek yemek yapılır ve topluca yenilir.

Kaynakça: Ayhan Karakaş- Feke Halk Kültürü Araştırması- 2005

Taylan Köken

2 Haziran 2011 Perşembe

Karataş Dede Türbesi / ADANA -Yüreğir -Geçitli Köyü

Türbenin Yeri: Karataş Dede türbesi Adana İli Yüreğir İlçesi Geçitli Köyünde (Havraniye) bulunan Havraniye Camiinin arkasındadır.

Karataş Dede Kimdir: Yedi uyurlardan biri olduğu rivayet edilir.

Türbenin Durumu: Türbe harap bir odadan oluşmaktadır.

Ziyaret Nedeni: Karataş Dede’yi çeşitli hastalıklarına ve sıkıntılarına derman bulmak isteyenler ziyaret eder. Ayrıca evliliklerinde problem yaşayanlar da ziyarete gelirler.  Genellikle adak olarak horoz kesilip fakirlere dağıtılır. 

Kaynakça: Yrd.Doç.Dr. Zekiye Çağımlar - Adana ve Çevresinde İnsana Bağlanan Umudun Yatırlar ve Ziyaretler Boyutu / Prof. Dr. Erman Artun- Adana Halk Hekimliğinde Atalar Kültü / Yrd.Doç.Dr. Zekiye Çağımlar – Adana Halk Kültüründe Ziyaretler.

Taylan Köken

1 Haziran 2011 Çarşamba

Kara Ahmet Ziyareti / ADANA -Feke -Kırıkuşağı Köyü

Türbenin Yeri: Kara Ahmet Ziyareti Adana İli Feke İlçesi Kırıkuşağı Köyündedir. Mezar ve su ziyaretgâhıdır.
Kara Ahmet Ziyareti
Kara Ahmet Kimdir: Hayatı hakkında fazla bir bilgiye sahip olmadığımız Kara Ahmet hükümdar Dakyanus döneminde korkudan dağa kaçmış, buradaki bir mağaraya yerleşmiş ve burada ölmüş.  

Ziyaret Nedeni: Kurak mevsimlerde yağmur duasına çıkılmaktadır. Buradan alınan toprak, su ıslatıldığında yağmur yağdığına inanılmaktadır.
Mağaradaki suyla yıkanan sıtmalı kadınların iyileştiği rivayet edilir.   

Menkıbeler: 1-) Hükümdar Dakyanus’un zulmünden kaçan Kara Ahmet dağa çıkar ve bir mağarada yaşamaya başlar, sonra da bu mağarada ölür. Mağaradan çıkan suyun şifalı olduğu söylenir.

Kaynakça: Nihat Aytürk - Bayram Altan – Türkiye’da Dini Ziyaret Yerleri – Altanoğlu -1992.

Taylan Köken