27 Nisan 2011 Çarşamba

Balta Mezarı Ziyareti / ADANA -Feke -Yerebakan Köyü

Türbenin Yeri: Balta Mezarı kabri Adana İli Feke İlçesi Yerebakan Köyündedir.

Ziyaret Nedeni: Halk Balta Mezarı’nı kurak havalarda yağmur duası için ziyaret ederler.

Menkıbeler: 1-) Kurtuluş Savaşında düşman üstüne top atıldığı rivayet edilir.

2-) Yerebakan köyünün güneyinde yaşlı bir karı koca yaşarmış. Bu karı koca ufacık topraklarında tohumu toprağa sererler, az sayıdaki keçilerini toprak üzerinde gezdiririler, sonra da keklikler yemesinler diye üzerini kalbur ile örterlermiş. Bu ekim sonunda ellerine çok az buğday geçermiş.
İhtiyar adamın bir âdeti varmış. Misafiri olmadan yemek yemezmiş. Bir gün harman yerinde buğdaylarını topluyormuş. Acıkmış ama yanına kimse gelmediği için tüm yemeği olan bir çöreği yiyemiyormuş. Aradan birkaç gün geçmiş, harman toplanmış, yaşlı adam eve dönmeye hazırlanıyormuş. Tam buğdayı alıp evine dönerken, uzaktan ihtiyar bir yolcunun geldiğini görmüş. Hemen çöreğini suda yumuşatıp, yolcu ile paylaşıp yemeğe başlamış. İhtiyar yolcunun yemeği bitince kalkmış ve uzaklaşmış. Ardında harman yeri hareketlenmiş ve buğday taşmaya başlamış. Yaşlı adam, yolcunun peşinden koşup taşan buğdayı nasıl durduracağını sormuş. Yolcu “Elinin tersi ile toplayıver” demiş. Böylece buğdayın taşması durmuş.
Yolcu ihtiyar, köyün yakınına gelince bu sefer yayık ayranı yapan yaşlı kadın yolcuyu çevirip ona ayran ikram etmiş. Yolcu ayranı içip ortadan kaybolmuş ama, yayıktan ayran akmaya devam etmiş. Kadın tüm kaplarını ayranla doldurmuş ama, ayran gelmeye devam etmiş.
Kadın başından geçenleri, ihtiyar adamla paylaşıyor. Adam şöyle diyor: “Üç gün içinde ölürsem, beni şu sedirin dibine gömün. Ben öldükten sonra mezarımın başında yeşil bir kuş öterse kırk arşın etrafımı kurtarırım. Eğer kuş gelip ötmezse yalnız kendimi kurtarırım” diyor.
İhtiyar adam üç gün içinde ölüyor ve mezarını yeşil bir kuş ziyaret ediyor. Bunu duyan köylüler ölülerini uzak yakın demeden, Balta mezarlığı denilen bu yere gömmeye getiriyorlar.            

Kaynakça: Nihat Aytürk - Bayram Altan – Türkiye’da Dini Ziyaret Yerleri – Altanoğlu -1992 / Ayhan Karakaş – Feke Halk Kültürü Araştırması -2005.

Taylan Köken

21 Nisan 2011 Perşembe

Cafer-El Tayyar Ziyareti / ADANA - Seyhan -Kayışlı Köyü

Türbenin Yeri: Cafer-El Tayyar ziyareti Adana İli Seyhan İlçesi Kayışlı Köyünün güneydoğusunda Seyhan Nehrinin kıyısındadır.

Cafer-El Tayyar Kimdir: İlk Müslüman olanlardan olan Cafer-El Tayyar Hz. Muhammed’in amcasının oğludur. Müslüman olduktan sonra Kureyş’lilerin eziyetinden kurtulmak için yanındakilerle birlikte Habeşistan’a göç etmiştir. Hayber’in fethinde geri dönmüştür. 629 yılında Şam yakınlarında Rumlar ile yapılan savaşta 41 yaşında şehit düşmüştür. Hz. Muhammed’e benzerliği bilinmektedir. Etrafına yaptığı iyiliklerle anılmaktadır. Kabrinin gerçek yeri Mute şehrindedir.

Ziyaret Nedeni: Cafer-El Tayyar ziyaretine çocuğu olmayanlar ve çeşitli hastalıklardan şifa bulmak amacıyla gelirler. Ziyaretçiler adak olarak türbenin onarımına yardım ederler. 

Menkıbeler: 1-) Cafer-El Tayyar Ziyareti bir makamdır. Nurun indiğini ya rüyada ya da normal zamanda gören kişi, nur inen yere türbe yapılması gerektiğine inanmaktadır. Çevresindeki kişileri de bu inanca ortak edince nur indiğine inanılan yere türbe yapılmaktadır. Nurun indiği zamanlarda, nur indiğini gören ya da nurun indiğini bilen kişi, rüyasında inen nurun kim olduğunu görürse, bu ziyarete onun adı verilmektedir. Nurun türbesini yapmasını isteyen kişiye ışık halinde görüldüğüne inanılmaktadır.

Kaynakça: Yrd.Doç.Dr. Zekiye Çağımlar - Adana ve Çevresinde İnsana Bağlanan Umudun Yatırlar ve Ziyaretler Boyutu / Prof. Dr. Erman Artun- Adana Halk Hekimliğinde Atalar Kültü / Yrd.Doç.Dr. Zekiye Çağımlar- Adana Yöresindeki Nusayrilerde Yatır-Ziyaret İnancı İle, Ölüm Sonrası Uygulanan Adet, İnanma ve Pratikler.

Taylan Köken

15 Nisan 2011 Cuma

Ağca Baba Türbesi / ADANA -Kozan -Merkez

Türbenin Yeri: Adana İli Kozan İlçesi Hacıuşağı Mahallesinde türbesi bulunmaktadır.
Ağca Baba Türbesi
Ağca Baba Kimdir: Ağca Baba Rufai Tekkesinin son halifesidir. Ağca Baba Tekkesi tekke ve zaviyeler kapatılana kadar varlığını sürdürmüş bir tekkedir.  

Türbenin Durumu: Tek bir odadan oluşan türbe, eski bir yapıdır. Sanduka türbenin ortasındadır. Ağca Baba’nın türbesi 2006 yılında Kozan Belediyesi tarafından çevre düzenlemesi ile birlikte restore edilmiştir.

Ziyaret Nedeni: Özellikle çocuğu olmayanların ziyaret ettiği söylenmektedir. Ayrıca, çeşitli hastalıkları olanlar ve sıkıntılarına çare arayanlar türbeyi ziyaret eder. Ziyarette adak olarak kurban adanır, mum adağında bulunulur.

Kaynakça: Kübra Küçükerdem– www.kozanbaris.com / Zübeyde Nur Özgen- Adana (Merkez) Halk Hekimliği Araştırması, 2007 / Prof. Dr. Erman Artun- Adana Halk Hekimliğinde Atalar Kültü / Yrd. Doç. Dr. Zekiye Çağımlar- Adana ve Çevresinde İnsana Bağlanan Umudun Yatırlar ve Ziyaretler Boyutu / Yrd. Doç. Dr. Zekiye Çağımlar- Adana Halk Kültüründe Ziyaretler / Resim: www.kozan.bel.tr

Taylan Köken