15 Ağustos 2015 Cumartesi

Kınalı Baba Türbesi / ANTALYA / ELMALI – Eskihisar Mahallesi

Türbenin Yeri: Kınalı Baba Türbesi, Antalya İli, Elmalı İlçesi, Eskihisar (Köyü) Mahallesi Kınalı Mevkinde yer almaktadır.
Kınalı Baba Türbesi
Kınalı Kimdir: Eskihisar Köyü gelenek ve görenekleri bakımından Oğuz/Türkmen boylarından biri tarafından kurulmuş olmalıdır. Köy yakınındaki Kınalı Baba Türbesi 6 Mayıs tarihinde Hıdrellez Törenleri kapsamında köylüler ve çevreden gelenler tarafından topluca ziyaret edilmektedir. Hakkında başka herhangi bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Türbe betonarmeden kare plana yakın inşa edilmiştir. Çatısı kiremit kaplıdır.

Kaynak: www.nedir.antoloji.com / www.panoramio.com (Resim için Sayın Ahmet Duran Dora Beye teşekkür ederim.)

Taylan Köken 

10 Ağustos 2015 Pazartesi

İlla Baba Türbesi / ANTALYA / ELMALI – Çalpınar Mahallesi

Türbenin Yeri: İlla Baba Türbesi, Antalya İli, Elmalı İlçesi, Çalpınar (Köyü) Mahallesindedir. Köy içinden geçen derenin karşı tarafındadır.
İlla Baba Türbesi
İlla Baba Kimdir: Çalpınar Köyünün eski adı İlyağı sonrası İlla’dır. Köye ismini veren burada medfun olan İlla Baba’dan aldığı söylenmektedir. Ermiş bir zat olarak anılmaktadır. Hakkında başka herhangi bir bilgi yoktur. 

Türbenin Durumu: Türbe betonarmeden kare plana yakın inşa edilmiştir. Türbe içinde üç sanduka bulunmaktadır.  


Taylan Köken 

9 Ağustos 2015 Pazar

Hamza Dede Türbesi / ANTALYA / ELMALI – Beyler Mahallesi

Türbenin Yeri: Hamza Dede Türbesi, Antalya İli, Elmalı İlçesi, Beyler Mahallesindedir.

Hamza Dede Kimdir: Hamza Dedenin kim olduğu konusunda herhangi bir bilgi yoktur. 

Türbenin Durumu: Türbe üstü açık mezar şeklindedir.


Taylan Köken 

8 Ağustos 2015 Cumartesi

Hacı Baba Türbesi / ANTALYA / ELMALI – Küçüksöğle Mahallesi

Türbenin Yeri: Hacı Baba Türbesi, Antalya İli, Elmalı İlçesi, Küçüksöğle (Köyü) Mahallesinin güneyinde, Kızlar Sivrisinin eteğindedir.
Hacı Baba Türbesi
Hacı Baba Kimdir: Hacı Babanın kim olduğu konusunda herhangi bir bilgi yoktur. 

Türbenin Durumu: Türbe yığma taştan, düz çatılı, dikdörtgen planlı inşa edilmiştir. Özensiz bir türbedir.  

Kaynak: www.panoramio.com ( Sayın Mustafa Akgül Beye resim için teşekkür ederim.)

Taylan Köken 

6 Ağustos 2015 Perşembe

Çoban İsa / ANTALYA / ELMALI – Çobanisa Mahallesi

Türbenin Yeri: Çoban İsa Türbesi, Antalya İli, Elmalı İlçesi, Çobanisa (Köyü) Mahallesindedir.

Çoban İsa Kimdir: Çobanisa Köyüne adını veren, geçimini çobanlıkla sağlayan ermiş bir veli olarak anılmaktadır. Abdal Musa hazretlerinin bölgeye yayılmış olan öğrencilerinden biridir. Hakkında başka herhangi bir bilgi yoktur. 

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında herhangi bir bilgimiz yoktur.


Taylan Köken 

1 Ağustos 2015 Cumartesi

Sultan Kadın Yatırı / ANTALYA / ALANYA – Geyik Dağı

Türbenin Yeri: Sultan Kadın Türbesi, Antalya İli, Alanya İlçesi sınırında, Sultan Pınarı yanında, Geyik Dağındaki yayladadır.

Sultan Kadın Kimdir: Bir kış günü atıyla dağa çıkan Sultan Kadın burada mahsur kalır. Mahsur kalınca kanatlanıp uçmuş ve Geyik Dağının tepesindeki delikte kaybolmuştur. Köylüler bu deliğe girdiğini ise delik ağzında buldukları Sultan Kadına ait elbise parçasından anlamışlardır. Sonra burayı ziyaret yeri yapmışlardır.
Sultan Kadın ziyaretinin Anadolu’muzda Türklerin dağa bağlı inanç sitemiyle oluşmuş bir ziyaret yeri olduğunu düşünmekteyiz.      

Türbenin Durumu: Türbe veya mezar yoktur. Yatırın yeri bir taş yığınından ibarettir ve yanında 40-50 cm.lik bir delik bulunmaktadır.   

Ziyaret Nedeni: Sultan Kadın Yatırı ancak yaz aylarında çevredeki Yörükler tarafından ziyaret edilmektedir. Bu yüksek noktaya çıkmayı başaran ziyaretçiler yatır yanında iki rekat namaz kılıp, dileklerini dilerler. Buraya Konya’dan bile gelenler olur, genellikle çocuğu olmayanlar veya erkek çocuk isteyenler tarafından ziyaret edilmektedir. İsteği olanlar kurban adarlar. Yatırda şu niyaz okunmaktadır: “Dolandım geldim ocağına, bir evlat ver kucağıma.”

Kaynak: Metin Türktaş –Alanya ve Köylerindeki Türbe Yatır ve Adak Yerleri -1997

Taylan Köken 

27 Temmuz 2015 Pazartesi

Sitti Zeynep Türbesi / ANTALYA / ALANYA – Kaleyolu Caddesi

Türbenin Yeri: Sitti Zeynep Türbesi, Antalya İli, Alanya İlçesi, Kaleyolu Caddesinin başındadır.

Sitti Zeynep Kimdir: Sitti Zeynep bölgeye Horasan’dan gelmiş olduğuna inanılan yedi evliyadan biri olarak kabul edilmektedir. Bu evliya kadın olduğundan sadece kadınlar tarafından ziyaret edilmektedir.
Sitti Zeynep Türbesi
Türbenin Durumu: Türbe iki bölümden oluşur. Birinci bölüm ibadet yeri düzenlenmiş olup girişi yola bakmaktadır. Diğer bölümde türbe odası yer alır ve demir parmaklıkla diğer odadan ayrılmıştır.

Ziyaret Nedeni: Sitti Zeynep Türbesi her türlü şikayet ve değişik dilekler için ziyaret edilmektedir. Genellikle kadınlar Çarşamba günü ziyaret ederler. Kocası içki müptelası olan kadınlar, evinde huzursuzluk yaşayan kadınlar, bu illetlerden kurtulmak için türbeyi ziyaret eder. Türbeyi ziyaret edenler burada namaz kılar, Kuran okur. Gelenlerin bazıları dışarıda mum adağında bulunur.

Menkıbeler: 1-) Sitti Zeynep türbesinin kapısı daima açıktır. Birkaç kez geceleri kapısı kilitlenmiş ama sabah geldiklerinde kapısının kilidi kırılmış olarak bulmuşlar. Bu yüzden türbe kapısı açık bırakılmaktadır.

Kaynak: Metin Türktaş –Alanya ve Köylerindeki Türbe Yatır ve Adak Yerleri -1997

Taylan Köken 

10 Temmuz 2015 Cuma

Musa Dede Türbesi / ANTALYA / ALANYA – Sugözü Mahallesi

Türbenin Yeri: Musa Dede Türbesi, Antalya İli, Alanya İlçesi, Sugözü Mahallesindedir.

Musa Dede Kimdir: Pelit Evliyası olarak da anılan Musa Dede hakkında yeterinde bilgi yoktur. Musa Dede’nin Horasan’dan bölgeye gelen yedi dervişten biri olduğu söylenmektedir. Pelit Evliyası adını türbe etrafından bulunan ağaçlardan almaktadır. 

Türbenin Durumu: Türbe iki bölümden oluşur. Birinci bölüm ibadet yeri ve adak hediyelerinin toplandığı oda, ikinci bölüm ise türbe bölümüdür. Türbe içinde Musa Dede sandukası ve küçük bir çocuğa ait bir sanduka bulunmaktadır. Türbenin herhangi bir mimari özelliği yoktur. Türbe kapalıdır ve türbedar tarafından açılmaktadır.

Ziyaret Nedeni: Musa Dede her türlü rahatsızlık için ve dilek için ziyaret edilmektedir. Dileği olan bayanlar tavuk, erkekler ise horoz keserler. Ayrıca büyük baş hayvan da kesilmektedir. Türbe dışında mum adağı da yakılmaktadır.

Menkıbeler: 1-) Musa Dede hakkında anlatılan bir menkıbeye Sayın Metin Türktaş’ın değerli araştırmasından buraya aynen aktarmayı uygun gördük.
"Kıbrıs Savaşı'nın olduğu günlerdeydi (1974), bir gün Evliyanın üzerindeki sarığı yıkamıştım. Sarık tertemiz oldu ve ertesi gün alıp yerine koydum. Bir gün sonra tekrar geldiğimde baktım ki sarık yerinde yok. Çok korktum, her tarafı aradım ama bulamadım. Kapıyı kilitleyip eve doğru giderken çeşmenin yanında önüme bir adam dikildi. " Kızım, Evliya, Kıbrıs'a savaşmaya gitti merak etme" dedi ve kayboldu. Ne kadar zaman geçti bilmiyorum, sarık tekrar yerine geldi. Eve gidip çocuklarıma sordum gerçekten de Kıbrıs Savaşı bitmişti."

Kaynak: Metin Türktaş –Alanya ve Köylerindeki Türbe Yatır ve Adak Yerleri -1997

Taylan Köken 

7 Temmuz 2015 Salı

Akşebe Sultan Türbesi / ANTALYA / ALANYA – Kale Mahallesi

Türbenin Yeri: Akşebe Sultan Türbesi, Antalya İli, Alanya İlçesi, Kale Mahallesinde yani Alanya Kalesinde Süleymaniye Camisinin 100m kuzeybatısında yer alır.
Akşebe Sultan Mescidi ve Türbesi
Akşebe Sultan Planı
Akşebe Sultan Kimdir: Selçuklular Döneminde kaleyi fetheden komutandır. Hakkında başka bir bilgi yoktur. 

Türbenin Durumu: Türbe ve Cami bitişiktir. Kesme taştan ve tuğladan inşa edilmiştir. Mescid girişinde bulunan kitabeye göre Alaaddin Keykubat Döneminde 1230 yılında Akşebe Sultan tarafından yaptırılmıştır. Türbe içinde dört sanduka bulunmaktadır, fakat kimlere ait olduğu bilinmemektedir. Akşebe Sultanın çini kaplı sandukasının çalındığı söylenmektedir. Mescidden ayrı olarak üst bölümü yıkılmış bir minare de mevcuttur.

Ziyaret Nedeni: Türbe özellikle fıtık rahatsızlığından muzdarip olanlar tarafından ziyaret edilmektedir. Ziyarete gelen bayanlar tavuk, erkekler ise horoz keserek dileklerinin olmasını bekler. Akşebe Sultan Cuma günleri haricinde haftanın her günü ziyaret edilir. Özellikle de Çarşamba günleri gelinmektedir. Cuma günü ise Evliyanın namaza gittiği düşünülmekte, bu yüzden ziyaret edilmemektedir.

Kaynak: Metin Türktaş –Alanya ve Köylerindeki Türbe Yatır ve Adak Yerleri -1997

Taylan Köken 

4 Temmuz 2015 Cumartesi

Köklem Dede Türbesi / ANTALYA / ALANYA – Türkler Mahallesi

Türbenin Yeri: Köklem Dede Türbesi, Antalya İli, Alanya İlçesi, Türkler (Kasabası) Mahallesine Akdeniz’e dökülen Kargı Çayının yanındadır.
Köklem Dede Türbesi
Köklem Dede Kimdir: Köklem Dede, Köklem Dede Evliyası, Büklem Dede veya yalnız Türbe olarak anılmaktadır. Kim olduğu konusunda herhangi bir bilgi yoktur. Ama eski bir Türk Mezarlığında bulunması, mezarlık yanında tarihi kalıntılar bulunması sebebiyle eski bir türbe olduğu düşünülmekte ve ifade edilmektedir. 

Türbenin Durumu: Türbe 3x1,5m ölçülerinde 60cm bir duvarla çevrili, üstü tahta çatıyla kaplı ve eski bir mezarlığın içindedir.

Ziyaret Nedeni: Köklem Dede Türbesi değişik dilekler ve istekler için ziyaret edilir. Mezar yanındaki meşe ağacına çiviler çakılır, bu çivilere saçlar, boncuklar, bez parçaları değişik renkte iplikler bağlanır. Özellikle siğil derdinden muzdarip olanlar türbeyi ziyaret eder. Türbede siğili keserler ve kanını bir çiviye sürüp, çiviyi ağaca çakarlar.

Menkıbeler: 1-) Köklem Dede hakkında anlatılan bir menkıbeye Sayın Metin Türktaş’ın değerli araştırmasından buraya aynen aktarmayı uygun gördük.
“Evliya'nın mezarının bulunduğu yer ormanlık bir yerdir. Benim küçüklüğümde oradaki ormanlar daha da fazlaydı. Ormanın çok olduğu yer de kuş da çok olur. Ben de çocukken bundan faydalanarak oralara "kapan" kurmaya giderdim. Yine bir gün, kapan kurmak için gittiğimde, kapan için yassı bir taşa ihtiyacım oldu. Daha önce böyle taşları mezarlıktan bulabildiğim için yine oraya gittim. Aradığım taşı Evliya'nın mezarı üzerinde buldum. Taşı yerden kaldırır kaldırmaz karnıma müthiş bir ağrı saplandı.
Ben, ağrıya fazla aldırmadan, taşı kullanacağım yere kadar götürdüm; ancak ağrıdan kapanı kuramadan kendimi eve zor attım. Akşam olunca anneme karnımın çok ağrıdığını ve hasta olduğumu söyledim. Annem hemen, "Yoksa Türbe'den bir şey mi aldın, oralardan bir ağaç mı kestin ?" diye sordu. Şimdi düşünüyorum da demek ki annem daha önceden buna benzer şeyleri duymuş ya da yaşamış ki hemen bana o sorulan sordu. Ben de başıma gelenleri olduğu gibi anlattım. Bana sabah olur olmaz oraya gitmemi ve aldığım taşı yerine koymamı söyledi. Sabah olunca gidip aldığım taşı korka korka yerine koydum ve hemen karnımın ağrısı kesildi. Sonradan öğrendiğime göre, benim aldığım taş, Evliya'nın hece taşıymış.”

Kaynak: Metin Türktaş –Alanya ve Köylerindeki Türbe Yatır ve Adak Yerleri -1997

Taylan Köken 

29 Haziran 2015 Pazartesi

Pirce Alaaddin Türbesi / ANTALYA / ALANYA – Şıhlar Mahallesi

Türbenin Yeri: Pirce Alaaddin Türbesi, Antalya İli, Alanya İlçesi, Şıhlar (Köyü) Mahallesi merkezinde caminin yakınındadır.

Pirce Alaaddin Kimdir: Pirce Alaaddin Horasan’dan bölgeye gelen Sucu İbrahim’in tek oğludur. Bu yüzden Birce Alaaddin olarak anılmıştır. Keramet göstermeye başlayınca Pirce Alaaddin olarak anılmaya başlamıştır. 1638/39 yıllarında bölgeye gelen Evliya Çelebi evliyayı Pirce Alaüddin Sultan olarak anmakta ve cami, medrese, türbe ve tekkeden oluşan külliyeden bahsetmektedir. Demek ki,  Pirce Alaaddin bu tarihten önce yaşamıştır. 

Türbenin Durumu: Türbe tek kubbeli olup, yanında ibadet için mescit yapılmıştır. Türbe içinde Pirce Alaaddin’in sandukası haricinde ailesine ait küçüklü büyüklü 6 adet daha mezar bulunmaktadır. Sandukaya dayalı Evliya’nın asası bulunmaktadır.

Ziyaret Nedeni: Pirce Sultan her türlü rahatsızlık için ziyaret edilmektedir. İşi ters gidenler, bir rahatsızlığı olan, dileği olan ve çocuğu olmayanlar türbeyi ziyaret eder.
Çocuğu olmayan kadın asasının üzerinden su akıtır. Akan suyu asanın ucundan alıp içtiği takdirde çocuğu olacağına inanılmaktadır.

Menkıbeler: 1-) Pirce Alaaddin hakkında anlatılan bir menkıbeye Sayın Metin Türktaş’ın değerli araştırmasından buraya aynen aktarmayı uygun gördük.
Pirce Alaaddin'in annesi ekmek yapıyormuş. Alaaddin, evin tek çocuğu olduğundan annesine yardım edip, onun yaptığı ekmekleri pişiriyormuş. Ekmek pişirirken, Koç Davut (Koş Davut) ismiyle anılan yerde ( bu köye yirmi kilometre uzaklıkta ) tahtacının katırı dereye uçmuş ve tahtacı, "Yetiş ya Pirce Alaaddin!" diye bağırmış. Bunu hisseden Pirce Alaaddin, gidip katırı kurtarmış. Geri döndüğünde bıraktığı ekmek yanmak üzereymiş. Annesi kızıp bağırınca, Pirce Alaaddin durumu anlatmış. Annesi buna inanmayınca, Pirce Alaaddin sırtındaki, katırın ayak izini annesine göstererek, söylediğinin doğruluğunu ispat etmiş. Bunun üzerine annesi, "eğer benden önce ölürsen, üstüne türbe yaptıracağım; senin türbenin damlası hiç kurumasın" diye dua etmiş. Gerçekten de şu anda türbenin tavanı yaz kış daima damlamaktadır.
2-) Yine aynı yapıttan başka bir menkıbeyi aynen aktarıyorum:
Bayram gününden bir gün önce köyde kalan Pirce Alaaddin ile annesi helva yapmışlar. Helvayı yerlerken annesi, "ah şimdi baban da şimdi burada olsaydı, bu helvayı çok severdi" diye söylenmiş. Bunu duyan Pirce, annesine helvada bir tasını ayırmasını ve hemen babasına götüreceğini söylemiş. Annesi karşı çıksa da, Pirce Alaaddin helvayı tasa doldurtarak ortadan kaybolmuş. Akşama doğru eve dönen Pirce Alaaddin, annesine, babasının helvayı çok sevdiğini ve kendisine selam gönderdiğini söylemiş. Annesi helva götürdüğü tasın nerede olduğunu sorunca, oğlan; "onu babam dönüşte getirecek, gelince sorarsın" demiş. Kadının kocası Hac'dan dönünce tası eşine teslim etmiş ve gönderdiği sıcak helva için de teşekkür etmiş.
3-) Pirce Alaaddin’in Kıbrıs Savaşında asasını alarak 3 gün ortadan kaybolup savaşa katıldığı anlatılmaktadır. Yine türbe yakınında çeşme evliyanın su sızan bir yere asasıyla dokunmasıyla gür su çıkmasıyla günümüze kadar gelmiştir. Buradan çıkan su hiç kurumamıştır. 

Kaynak: Metin Türktaş –Alanya ve Köylerindeki Türbe Yatır ve Adak Yerleri -1997

Taylan Köken 

25 Haziran 2015 Perşembe

Koç Davut Türbesi / ANTALYA / ALANYA – Yeniköy Mahallesi

Türbenin Yeri: Koç Davut Türbesi, Antalya İli, Alanya İlçesi, Yeni (Köyü) Mahallesi yakınında bir tepe üzerindedir.

Koç Davut Kimdir: Sofu bir kişi olarak bilinen Sapadere Köyünde medfun bulunan Tepecik Evliyasının oğludur. Yeni Köy yakındaki yaylaya ailesiyle gelen Evliyayı deve kovalamaya başlar. Davut yorulur ve geride kalır. Davut yorulunca Evliya bağırır “Koş Davut, koş Davut” diye fakat Davut orada medfun olur. Burası yöre halkı tarafından ziyaret edilmektedir. Bu alan da Koş Davut olarak anılmaktadır.

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında bir bilgimiz yoktur.

Kaynak: Metin Türktaş –Alanya ve Köylerindeki Türbe Yatır ve Adak Yerleri -1997

Taylan Köken 

21 Haziran 2015 Pazar

Tepecik Evliyası Türbesi / ANTALYA / ALANYA – Sapadere Mahallesi

Türbenin Yeri: Tepecik Evliyası Türbesi, Antalya İli, Alanya İlçesi, Sapadere (Köyü) Mahallesi yakınında bir tepe üzerindedir.

Tepecik Evliyası Kimdir: Sofu bir kişi olarak bilinmektedir. Göç zamanı Yeniköy Yaylasına ailesiyle göçerken önlerine bir deve çıkıp aileyi kovalamış ve şimdiki yere gelerek burada vefat etmişlerdir. Kim olduğu konusunda başka bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Türbe kenarları taştan ve üstü çinko bir çatıyla örtülmüştür. Türbe tek odadan oluşmuş olup, mezar etrafı ibadet için kullanılmaktadır. Türbe içinde iğneler, çuvaldızlar, iplikler ve tığlar bulunmaktadır. Yine türbe içinde ince çubuklardan yapılmış yünü atmak için kullanılan yaylar ve tüfekler duvara asılmıştır.

Ziyaret Nedeni: Özellikle değişik hastalıklardan rahatsız olanlara, fıtık hastalığından muzdarip olanlara Tepecik Evliyası şifa olmaktadır.
Fıtık rahatsızlığından dolayı Evliyayı ziyarete gelenler türbe kapısını üç kez öptükten sonra, türbe etrafında üç kez dönerek dua ederler sonra içeriye girerler. Yanlarında getirmiş oldukları ip, iğne, çuvaldız gibi malzemeleri türbe başında bulunan nişe bırakırlar ve türbe içinde yatarak sabahlarlar. Evliyanın bu malzemelerle gece hasta uykudayken ameliyat yaptığı söylenmektedir. Nice insan bu dertlerinden kurtulmuştur.
Çocuğu olmayan kadınlarda türbeye ziyaret gelir, kız çocuğu yay, erkek çocuğu ağaçtan tüfek yaparak türbede bırakırlar.

Menkıbeler: 1-) Türbeyi gelenler tek şeyden rahatsız olurlar. Evliya deveyi sevmediğinden, yanlarından deveyle ilgili bir şey getirenleri Evliya rahatsız eder ve huzursuz eder.

Kaynak: Metin Türktaş –Alanya ve Köylerindeki Türbe Yatır ve Adak Yerleri -1997

Taylan Köken 

19 Haziran 2015 Cuma

Mahmut Seydi Türbesi / ANTALYA / ALANYA – Mahmutseydi Mahallesi

Türbenin Yeri: Mahmut Seydi Türbesi, Antalya İli, Alanya İlçesi, Mahmutseydi (Köyü) Mahallesi yakınındadır.
Mahmut Seydi Türbesi
Mahmut Seydi Kimdir: Mahmut Seydi’nin Horasan’dan bölgeye gelen yedi evliyadan biri olduğu söylenmektedir. Mahmut Seydi bölgeye gelerek eski adı Onas olan köye yerleşmiş ve zaviyesini kurmuş burada İslam’ı yaymıştır. Seyyid Harun Veli’nin öğrencisi ve ahfadından olduğu söylenmektedir. Yaşadığı dönem ve ölüm tarihi bilinmemesine rağmen 1461 yılında Mahmut Şeydi adına düzenlenmiş vakfiyesi kayıtlarda görülmektedir. Köylüler soylarının Mahmut Seydi’den geldiğini söylemektedirler. Mahmut Seydi Konya Hadim İlçesi Dedemli Kasabasında medfun olan Seyyid Bayram’ın kızı ile evlenmiştir.   
Deretürbelinas Köyünde medfun olan Mahmut Yusuf Narabi Mahmut Seydi’nin kardeşidir.
Mahmut Seydi Türbesi
Mahmut Seydi Türbesi
Türbenin Durumu: Türbe üç bölümden oluşan, dikdörtgen planlı, yığma moloz taştan inşa, çatısı kiremit örtülü bir türbedir. Türbe mutfak, ibadet odası (eskiden zaviye yeri olarak kullanılmış) ve sandukanın bulunduğu üç bölümden oluşmaktadır. Mahmut Seydi’nin asası sandukaya dayalı olarak durmaktadır. Türbeyi Hamdullah Emin Paşa yaptırmıştır.

Ziyaret Nedeni: Özellikle çocuğu olmayan kadınlar ve çeşitli hastalıkları ve dilekleri olanlar tarafından ziyaret edilen bir türbedir. Kurban adağı türbe yanında gerçekleştirilip, etler fakirlere ve ihtiyaç sahiplerine dağıtılmaktadır.

Menkıbeler: 1-) Türbeyi yaptıran Hamdullah Emin Paşa Mısır’da görevde iken, onu tanıyan zengin bir Mısır’lının rüyasında bir evliya görünür. Zengin Mısırlı Mahmut Seydi sandukasının üstüne örtülmek üzere işlemeli güzel bir halı hediye eder. Türbeyi yenileyen Emin Paşa sandukanın üzerine bu hediyeyi koyar. Dönemin Alanya Kaymakamı 1932 yılında iki ilkokul çocuğuna bu halıyı çaldırır. Halı kayıplara karışır, fakat halıyı çalan çocuklar yıllardır belirsiz bir hastalıktan muzdariptir.
2-) Türbe ağaçlık bir alandadır. Fakat türbe etrafındaki ağaçlar kutsal kabul edilip kesilmezler. Kesenin rüyasına giren evliya odunları geri istemektedir.   

Kaynak: Metin Türktaş –Alanya ve Köylerindeki Türbe Yatır ve Adak Yerleri -1997 / Ahmet Çaycı –Alanya Mahmud Seydi Külliyesi / www.facebook.com

Taylan Köken 

12 Haziran 2015 Cuma

Hıdrellez Dede Ziyareti / ANTALYA / ALANYA – Hacımehmetler Mahallesi

Ziyaretin Yeri: Hıdrellez Dede Ziyareti, Antalya İli, Alanya İlçesi, Hacımehmetler (Köyü) Mahallesinin kuzey doğusunda denizi gören bir tepe üzerindedir.
Hıdrellez Dede Ziyareti
Hıdrellez Dede Kimdir: Hıdılellez Dede olarak da anılan ziyaret yeri Rumların yaşadığı dönemde ziyaret edilen bir kilisedir. Türklerin gelişiyle birlikte kilise camiye çevrilmiş, ziyarete Türkler devam etmiştir. Mübadele dönemine kadar Rumların ziyaret yeri olan makam daha sonra Türkler tarafından ziyaret edilmiştir. Rumlar halen bu alana ara sıra da olsa gelmekteymiş. Bahar aylarında ziyaret edilmesinden dolayı Hıdrellez adı aldığı düşünülmektedir.

Ziyaret Durumu: Ziyaret eski bir kiliseden devşirme olan camidir. İki kapısı olan kilisenin içinde, mihrap şeklinde bir düzenleme mevcuttur. Güneye bakan kapının üzerinde Latince yazıt ve bir haç bulunmaktadır. Mihrabın olduğu alan ziyaret yeri olarak kullanılmaktadır.
Ziyaret çevresi eski Rum Köyüdür.

Ziyaret Nedeni: Bahar aylarında Yağmur Duası için ziyaret edilen bir makamdır. Ayrıca değişik dilekler için de ziyaret yapılmaktadır. Mihrabın orada dilek için mum yakılmaktadır. Bu duvar yapışkan bir hal almıştır. Dilek dileyenler yanında getirdikleri bozuk paraları yapışkan duvara atarlar. Para duvara yapışırsa dileklerinin olacağına inanılmaktadır.

Kaynak: Metin Türktaş –Alanya ve Köylerindeki Türbe Yatır ve Adak Yerleri -1993 – www.panoramio.com (Suat Narin’e teşekkürlerimle)

Taylan Köken 

22 Mayıs 2015 Cuma

Mahmut Yusuf Narabi Türbesi / ANTALYA / ALANYA – Deretürbelinas Mahallesi

Türbenin Yeri: Mahmut Yusuf Narabi Türbesi, Antalya İli, Alanya İlçesi, Deretürbelinas (Köyü) Mahallesindedir.

Mahmut Yusuf Narabi Kimdir: Mahmutseydi Köyünde medfun olan Seyyid Mahmut’un kardeşi olarak anılmaktadır. Eskiden köy Mahmutseydi Köyünün 11 mahallesinden biri olan Hurşitler Mahallesi olarak geçmektedir. Hakkında başka bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında herhangi bir bilgimiz yoktur.

Ziyaret Nedeni: Özellikle çocuğu olmayan kadınlar ve çeşitli dilekleri olanlar tarafından ziyaret edilen bir türbedir.

Kaynak: www.alanya.tv

Taylan Köken 

18 Mayıs 2015 Pazartesi

Çomaklı Türbesi / ANTALYA / ALANYA – Payallar Mahallesi

Türbenin Yeri: Çomaklı Türbesi, Antalya İli, Alanya İlçesi, Payallar (Beldesi) Mahallesinde Alanya-Gündoğmuş İlçesi karayolunun kenarındadır.

Çomaklı Kimdir: Horasan Evliyalarından olduğu rivayet edilir. Horasandan bölgeye gelen yedi kardeşten biridir ve burada yapılan bir savaşta şehit düşmüş ve defnedilmiştir. Hakkında başka bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Türbe 3x5m ölçülerinde 2,5m yüksekliğinde, taştan inşa edilmiş ve üzeri sıvanmıştır. Çatısı kiremitle örtülüdür. Türbe içinde bir sanduka veya mezar bulunmamaktadır.

Ziyaret Nedeni: Özellikle susuz mevsimlerde yağmur duası için ziyaret edilmektedir. Yağmur Duasını bütün köylüler beraber çıkar ve kurban keserler.
Türbe değişik dilekler için ve çocuğu olmayanlar tarafından da ziyaret edilmektedir. Bir de hayaları şişen çocuklar türbeye gelip yatırılmaktadır. Sabaha kadar türbede uyuyan çocukların iyi olduğu gözlenmiştir.

Menkıbeler: Türbeye girip kaçak kazı yapan iki şahıs bir kama ele geçirirler. Bu şahısların gece rüyasına Çomaklı girer ve onları ikaz eder: “O bıçak bana aittir, onu almayın.” Buna rağmen iki kafadar Alanya’ya götürüp satarlar. Bundan birkaç sonra bu iki şahıstan biri kör olur, diğeri ise hastalanır. Bunun üzerine yaptıklarının farkına varan şahıslar türbe etrafını temizlerler, türbeyi onarırlar, fakat hastalıkları azalmasına rağmen tam geçmez.

Kaynak: Metin Türktaş –Alanya ve Köylerindeki Türbe Yatır ve Adak Yerleri -1997

Taylan Köken 

16 Mayıs 2015 Cumartesi

Hacıpiri Evliyası Türbesi / ANTALYA / ALANYA – Kargıcak Mahallesi

Türbenin Yeri: Hacıpiri Evliyası Türbesi, Antalya İli, Alanya İlçesi, Kargıcak (Beldesi) Mahallesine bağlı Güzderesi Mevkiinde bulunan Hacipiri Mezarlığındadır.

Hacıpiri Evliyası Kimdir: Evliyanın kim olduğu konusunda herhangi bir bilgi yoktur. Türbe Cuma günleri ziyaret edilmemektedir. Evliyanın Cuma günleri namaza gittiği düşünülmektedir.

Türbenin Durumu: Türbe mezar şeklindedir. 1,5x3m boyutlarında harçsız taş duvarla çevrilmiş bir mezardır. Mezarın güneye bakan tarafında bir oyuk bulunmakta, bu oyukta bırakılmış bozuk paralar ve mumlar bulunmaktadır.

Ziyaret Nedeni: Özellikle fıtık rahatsızlığından muzdarip olanlar tarafından ziyaret edilmektedir. Ziyarete gelen bayan ise tavuk, erkek ise horoz adağı keserler. Ziyaretler Cuma günleri haricinde her gün yapılmakta, yalnız tercihen Çarşamba günleri daha çok ziyaret edilmektedir.       

Kaynak: Metin Türktaş –Alanya ve Köylerindeki Türbe Yatır ve Adak Yerleri -1997

Taylan Köken 

15 Mayıs 2015 Cuma

Bereket Taşı Ziyareti / ANTALYA / ALANYA – Güzelbağ Mahallesi

Ziyaretin Yeri: Bereket Taşı, Antalya İli, Alanya İlçesi, Güzelbağ (Beldesi) Mahallesinin 7km kadar uzağında Uluyol Çeşmesine yakındır.

Bereket Taşı Nedir: Bereket Taşı büyükçe bir kaya kütlesidir. Bölgede yaşayan Yörük/Türkmenler bu taşı kutsal kabul ederler ve yaylalarına gelip giderken bu kayadan kopardıkları küçük taşları bereketli olsun diye un çuvallarına, tahıl ambarlarına atarlarmış. Böylece ürünlerine bereket geleceğine inanmaktadırlar.

Kaynak: Sinan Seydioğlulları ( www.seydiogullari.blogcu.com )

Taylan Köken 

4 Mayıs 2015 Pazartesi

İshak Seydi Türbesi / ANTALYA / AKSEKİ – Kepezbeleni Köyü

Türbenin Yeri: İshak Seydi Türbesi, Antalya İli, Akseki İlçesi, Kepezbeleni Köyüne yakın konumda Sakseydi Mevkiindedir.

İshak Seydi Kimdir: Kepezbeleni Köyü yakınlarından eski posta yolu geçermiş. Bu yol günümüzde kullanılmamaktadır. Bu yol üzerinde medfun olan İshak Seydi, Seyyid Harun’un öğrencisidir. Günümüzde bu geçiş yeri Sakseydi olarak anılmaktadır. Hakkında başka bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında herhangi bir bilgimiz yoktur.
    
Kaynak: Ali Sümbül –Akseki ve Köyleri –Yaylacık Matbaası -1989 / Kemal Özkaynak –Akseki Kazası -1954

Taylan Köken 

1 Mayıs 2015 Cuma

Uzun Dede Türbesi / ANTALYA / AKSEKİ – Kepez Köyü

Türbenin Yeri: Uzun Dede Türbesi, Antalya İli, Akseki İlçesi, Kepez Köyü’nün yaylası olan Çimi Yaylası yolu üzerindedir.

Uzun Dede Kimdir: Kepez Köyü eski kayıtlarda Kışla olarak geçmektedir. Bu adı kışları buraya çıkan Yörük/Türkmen’lerden almaktadır. Kayıtlarda Salsal Seydi Zaviyesine rastlanmaktadır. Salsal Seydi’nin Kolonizatör Dervişlerden olduğu belirtilmektedir.
Yine Alanya Kayıtlarında Kışla Karyesinde Çatal Seydi adına kurulmuş zaviye bulunmaktadır. Çatal Seydi aslında zaviyesini Kepez’de kurmuştur. Yazları o da yaylaya çıkarmış. Bir sene yine yaylağa çıkarken Çimi Yaylası yolunda vefat etmiştir. Burada gömülmüştür. Çimi Yaylası yolunda bulunan ve bölgede Uzun Dede olarak anılan iki uzun mezar vardır. Bunlardan birinin Çatal Seydi’ye ait olduğu düşünülebilir.
Kepez’in eski kayıtlarında köyün yakınlarında konup göçen Seyyid Cemalettin, Seyyid İbrahim adlarında zatların tekkeleri bulunmaktaymış. Köy civarında günümüzde de ziyaret edilen yatırların bunların öğrencileri olabileceği düşünülmektedir.
Bu bilgiler ışığında Uzun Dede olarak anılan zatın kayıtlarda adı geçen Salsal Seydi olma ihtimali vardır.

Türbenin Durumu: Türbe üstü açık iki uzun mezardan oluşmaktadır. 

Ziyaret Nedeni: Türbe özellikle bahar aylarında yağmur duası için ziyaret edilir ve değişik dilekler için ziyaret edilmektedir.
    
Kaynak: Kemal Özkaynak –Akseki Kazası -1954

Taylan Köken 

30 Nisan 2015 Perşembe

Sinan Hoca Türbesi / ANTALYA / AKSEKİ – Sinanhoca Köyü

Türbenin Yeri: Sinan Hoca Türbesi, Antalya İli, Akseki İlçesi, Sinanhoca Köyü yolu üzerinde, köye 3km kadar uzaklıktadır.

Sinan Hoca Kimdir: Değerli araştırmacı Ali Sümbül’ün kitabında anlatılanlara göre Sinan Hoca köye adını veren “Âlim bir zat”tır. Üç kardeştirler. Sinan Hoca vefat edince vasiyeti üzerine naşı bir deve üzerine bağlanır. Deve nerede çöker ise mezarı oraya yapılacaktır. Deve önce Cendeve Köyüne gider, köyün çocukları deveyi taşlayınca Sinan Hoca “Kalk Candevem” diye seslenir. Deve gelir bugün mezarının olduğu yere çöker ve buraya mezarı yapılır.   

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında herhangi bir bilgimiz yoktur.  

Ziyaret Nedeni: Türbe özellikle bahar aylarında yağmur duası için ziyaret edilir ve ziyaretin ardından muhakkak yağmur yağdığı söylenmektedir.

Kaynak: Ali Sümbül –Akseki ve Köyleri –Yaylacık Matbaası -1989

Taylan Köken 

20 Nisan 2015 Pazartesi

Emir ve Genç Abdal Türbesi / ANTALYA / AKSEKİ – Emiraşıklar Köyü

Türbenin Yeri: Emir ve Genç Abdal Türbesi, Antalya İli, Akseki İlçesi, Emiraşıklar Köyünün 500m kadar kuzeyinde yol kenarındadır.

Emir ve Genç Abdal Kimdir: Merhum Kemal Özkaynak’a göre dervişler Minareli (eski Minariye) köyünden buraya gelip zaviyelerini kurmuşlardır. Köylülere göre Horasan’dan bölgeye gelen evliyalardır. Burada misafirperverlikle karşılaşınca zaviyelerini kurup burada İslam’ı yaymak için uğraşmışlardır. 
Sayın Ali Sümbül ise konu hakkında detaylı bilgiler verecektir.
Halen türbesi Seydişehir’de bulunan Seyyid Hârun Veli Hazretleri’nin yetişmeleri tarafından görevlendirilen Emir ve Oğlu Genç Ebdal (Abdal) bölgeye irşad için gönderilir. Yolda Emir Hazretleri vefat eder. Oğlu babasının vasiyeti üzerine devesi durana kadar vücudunu taşır ve deve oturunca türbesini yapar. Sonra da burada zaviyesini kurup çalışmalarına başlar.
   
Türbenin Durumu: Türbe köylüler tarafından yakın zamanda betonarmeden yenilenmiştir. Türbe içinde aile fertlerinin de mezarları bulunmaktadır.

Ziyaret Nedeni: Değişik dilekler için ziyaret edilen bir türbedir. Ama özellikle hayır duası için ziyaret edilmektedir.

Menkıbeler: 1-) Sırabbas (Sarıabbas) Mahallesi yıllarca boş kalır sadece bir kadın yaşamaktadır. Sebebine gelince: Sıraabbas Köylüleri sık sık Emiraşıklara gelip bura halkıyla dalga geçerler, onlara takılırlarmış. Bir gün türbenin olduğu yere gitmişler, türbe önüne kara bir köpek bağlamışlar ve köye haber vermişler. Hadi gelin sizin türbede büyük baş keseceğiz diye, Emiraşıklılar gelince de alaya almışlar ve gülmüşler. Sıraabbaslılar akşam eve gidince ne görsünler, gülenlerin alay edenlerin biri haricinde evleri yanıyor. Tek gülmeyenin evine bir şey olmuyor. O evin gelini herkes köy terk ettiği halde terk etmiyor ve yıllarca o köyde tek başına yaşayıp ölüyor ve başına hiçbir şey gelmiyor.
2-) 1920’li yıllarda Gödene’li (Menteşbey) Mehmet Efe, bölgede geçen Demirci Efe tarafından Akseki’ye kaymakam ve jandarma komutanı yapılır. Mehmet Efe köyleri dolaşırken Emir ve Genç Abdal’ın türbesini yenileme çalışmalarını görür. Alay eden bir tavırla “Bu devirde türbe mi, tekke mi kaldı” der. Akşam eve gider sıkıntılı rüyalar görmeye başlar. Babasına durumu açtığında konu açığa çıkar ve babası oğlundan para alıp hemen köye türbe yardımı için para göndermesini sağlar. Böylece kötü rüyalar kesilecektir. 

Kaynak: Ali Sümbül –Akseki ve Köyleri –Yaylacık Matbaası -1989 / Kemal Özkaynak –Akseki Kazası -1954 / www.tr.wikipedia.org

Taylan Köken 

19 Nisan 2015 Pazar

Savur Aşık Türbesi / ANTALYA / AKSEKİ – Minareli Köyü

Türbenin Yeri: Savur Aşık Türbesi, Antalya İli, Akseki İlçesi, Minareli Köyünün mezarlığındadır.

Savur Aşık Kimdir: Savur Aşık Kanuni Süleyman Döneminde askerliğini yapan bir zattır. İki taraf harbe tutuşmuşken, Türk tarafında bir tedirginlik oluşur. Bunu gören Savur Aşık yerdeki kumları toplayarak düşmana savurur ve bu sefer karşı tarafta bozgun olur. Bunu gören padişah bağırır: “Savur ya aşık, savur ya aşık” diye. Savaşın ardından terhis olan aşık bu köye gelir ve zaviyesini kurar. Kayıtlarda Genç Abdal ve Saruk Abdal adına açılmış zaviyeler vardır. Muhtemelen Savur Aşık, Saruk Abdal’dır.        
  
Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında herhangi bir bilgimiz yoktur.

Kaynak: Ali Sümbül –Akseki ve Köyleri –Yaylacık Matbaası -1989 / Kemal Özkaynak –Akseki Kazası -1954

Taylan Köken 

18 Nisan 2015 Cumartesi

Şeyh Hüsamettin Türbesi / ANTALYA / AKSEKİ – Hüsamettin Köyü

Türbenin Yeri: Şeyh Hüsamettin Türbesi, Antalya İli, Akseki İlçesi, Hüsamettin Köyündedir.

Şeyh Hüsamettin Kimdir: Köylülerin anlatımına göre Mısır’dan gelip köye yerleşen alim bir kişidir.
Merhum Kemal Özkaynak’ın aktarımına göre: Kadı Hüsamettin’dir. Cemaatiyle birlikte köyün olduğu yere gelip Asar Dağı eteklerinde bu köyü kurar.   
  
Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında herhangi bir bilgimiz yoktur.

Ziyaret Nedeni: Değişik dilekler için ziyaret edilen türbede, kurban adağı kesilmekte ve fakirlere dağıtılmaktadır. Bahar aylarında toplu olarak yağmur duası için ziyaret edilmektedir.  

Kaynak: Ali Sümbül –Akseki ve Köyleri –Yaylacık Matbaası -1989 / Kemal Özkaynak –Akseki Kazası -1954

Taylan Köken 

17 Nisan 2015 Cuma

Hacetgana Türbesi / ANTALYA / AKSEKİ – Dutluca Köyü

Türbenin Yeri: Hacetgana Türbesi, Antalya İli, Akseki İlçesi, Dutluca Köyünde, mezarlıktadır.
Hacetgana Türbesi
Hacetgana Kimdir: Kayıtlara göre Eski Gelves, yeni Dutluca Köyünde bir medrese vardır. Halkın ziyaret ettiği türbe Hacetgana / Hacı Agdana / Hacet Ganı / Hacet Kanı olarak anılmakta ve Horasan’dan bölgeye gelen bir eren olduğuna inanılmaktadır. Merhum Kemal Özkaynak bu türbede medfun olanın medresenin kurucusu Pir Ahmed veya bir müridi olabileceğini söylemektedir.
Ayrıca köye 1 saatlik yürüyüş mesafesinde halkın Kocakatran dediği ağacın tılsımlı olduğuna inanılmaktadır.
Kocakatran Ağacı
Türbenin Durumu: Türbenin etrafı betonarmeden inşa edilmiştir. Köyün mezarlığındadır.

Ziyaret Nedeni: Değişik dilekler için ziyaret edilen türbede, kurban adağı kesilmektedir.  

Kaynak: Ali Sümbül –Akseki ve Köyleri –Yaylacık Matbaası -1989 / Kemal Özkaynak –Akseki Kazası -1954 / www.tr.wikipedia.org

Taylan Köken 

16 Nisan 2015 Perşembe

Çimi Mezarlığı / ANTALYA / AKSEKİ – Çimi Köyü

Mezarlığın Yeri: Çimi Mezarlığı, Antalya İli, Akseki İlçesi, Çimi Köyünün girişindedir.

Çimi Mezarlığı Bilgileri: Çimi Köyü iki medresesi, altı cami ve bir Nakşibendi Tekkesi olan nice alim ve idari adam yetiştirmiş bir köyümüzdür. Köyün Mezarlığı Korunması Gereken Anıt Eser olarak 2014 yılında tescillenmiştir.
Mezarlıkta Abdi Paşa, Mehmed Sadıki Paşa, Halid Hürev Paşa’nın validesi Sazene Kadın’a ait mezar taşlarını değerli araştırmacı Ali Sümbül Bey tespit etmiştir.

Orta Cami Haziresi: Orta Caminin haziresinde iki Nakşibendi halifesinin mezarı bulunmaktadır. Yrd.Doç.Dr. Şerafettin Yıldız’ın okuduğu iki mezar taşı bilgisi şöyledir:

1-) Nakşibendi Tarikatı Halidi kolu Şeyhi Bozkırlı Mehmet Kudsi (Memiş) Efendi’nin Akseki -Çimi köyü halifesi Hacı Mehmet Efendi’nin mezar taşı kitabesi şu şekildedir:
Huve’l-bâkî sene 1276 (1860)
Tarîk-i Nakşibendden
Boşnakzâde
Hacı Mehmet Efendi

2-) Nakşibendi Tarikatı Halidi kolu Şeyhi olan Seydişehirli Hacı Abdullah Efendi (1807-1903)’nin halifesi Hacı Hafız Kara Osman Efendi’nin mezar taşı kitabesinde şunlar yazılıdır:
Allah bâkî
Âmil ve fâzıl
Ulemâdan Çimili Hacı
Hafız Kara Osman Efendi
1303 (1887)

Kaynak: Ali Sümbül –Akseki ve Köyleri –Yaylacık Matbaası -1989 / www.toroslargazetesi.com.tr

Taylan Köken 

15 Nisan 2015 Çarşamba

Tutlu Dede Türbesi / ANTALYA / AKSEKİ – Çınardibi Köyü

Türbenin Yeri: Tutlu Dede Türbesi, Antalya İli, Akseki İlçesi, Çınardibi Köyündedir.

Tutlu Dede Kimdir: Değerli araştırmacı Ali Sümbül’e göre Tutlu Dede Köyün kurucusudur. Yörük/Türkmen Cemaatinden olan ve eski kayıtlarda Tusuz/Tutsuz olarak geçen köy kurucusu olarak telaffuz edilir. Tutlu Dede’nin yaşlılıktan dolayı artık göçemez hale gelince köyün kurulduğu söylenmektedir. 

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında herhangi bir bilgimiz yoktur.  

Kaynak: Ali Sümbül –Akseki ve Köyleri –Yaylacık Matbaası -1989

Taylan Köken 

14 Nisan 2015 Salı

Ahmet Paşa Türbesi / ANTALYA / AKSEKİ – Çaltılıçukur Köyü

Türbenin Yeri: Ahmet Paşa Türbesi, Antalya İli, Akseki İlçesi, Çaltılıçukur Köyü mezarlığındadır.

Ahmet Paşa Bilgileri: Osmanlı kayıtlarında Hacı Abdullah oğlu Hacı Ahmed’in yaptırmış olduğu bir cami vardır.
Çaltılıçukur İnternet sitesinde ise köyün kurucusunun Ahmet Paşa olduğu söylenmektedir. Ahmet Paşa Cem Sultan isyanında yanında yer almıştır. Cem Sultan Rodos’a kaçınca padişah II. Beyazıd’tan af dilemiş ve affı kabul edilmiştir. Ahmet Paşa ile Hacı Ahmed aynı kişi midir, bunu bilemiyoruz.   

Türbenin Durumu: Türbe üstü açık mezar şeklindedir. Mezarın yazılı taşlara kaçırılmıştır. Mezarın son hali hakkında bilgimiz yoktur.   

Kaynak: Kemal Özkaynak –Akseki Kazası -1954 / www.caltilicukur.com

Taylan Köken 

13 Nisan 2015 Pazartesi

Dedeler Yatırı / ANTALYA / AKSEKİ – Akşahap Köyü

Yatırın Yeri: Dedeler Yatırı, Antalya İli, Akseki İlçesi, Akşahap Köyü yakınındadır.

Akşahap Bilgileri: Eski adı kaynaklarda Ereşahap’tır. Tekeli Türkmenleri tarafından kurulan köyde Abdülkerim Çavuş tarafından yaptırılan Şahap Cami varmış.  

Dedeler Kimdir Kimdir: Hu Dedeler olarak anılmakta ve makam olarak kabul edilmektedir.

Yatırın Durumu: Makamın durumu hakkında herhangi bir bilgimiz yoktur. 

Ziyaret Nedeni: Bölge halkı tarafından özellikle Yağmur Duası için ziyaret edilmektedir. Havaların çok kurak geçtiği yıllarda dahi burada yapılan dualardan sonra kesinlikle yağmur yağdığı söylenmektedir.       
   
Kaynak: Ali Sümbül –Akseki ve Köyleri –Yaylacık Matbaası -1989 / Kemal Özkaynak –Akseki Kazası -1954

Taylan Köken 

11 Nisan 2015 Cumartesi

Hacı Doğrul Türbesi / ANTALYA / AKSEKİ – Yarpuz Beldesi

Türbenin Yeri: Hacı Doğrul Türbesi, Antalya İli, Akseki İlçesi, Yarpuz Beldesindedir.
Hacı Doğrul Türbesi
Hacı Doğrul Kimdir: Hacı Doğrul’un Mevlana Celaleddin-i Rumi Hazretlerinin kardeşi olduğu rivayet edilmektedir. Horasan ereni olduğu da söylenmektedir. Türbede ayrıca Yusufi Dede ve Torununun da mezarı vardır. Onlar Yarpuzludur. Yarpuz’un eski ismi Doğrul’dur. Bu adı Hacı Doğrul’dan almış olmalıdır.

Türbenin Durumu: Türbe 1988 yılında inşa edilmiştir. Taş duvarlardan inşa edilen türbenin, kubbesi de betondandır. 

Ziyaret Nedeni: Bölge halkı tarafından büyük saygı gören Hacı Doğrul değişik dilekler için ziyaret edilmektedir. Yöre halkı her yıl bir kez hayır için pilav günü düzenlemektedir.

Menkıbeler: Serik İlçesinde Cuma Selası verilirken ilçenin ileri gelenlerine “Bana bir at verin, köyümde Hoca yok, Cuma Namazı kıldıracağım” der. Atı alınca hareket eder. Ardına iki izlemesi için gönderilir. Namaz vaktine iki, üç dakika kala yetişir ve köyünde namazını kıldırır. Aynı yere onu takip edenler iki gün sonra ulaşmıştır. Cuma namazını kim kıldırdı diye sorduklarında Yusufi Dede cevabını alınca, onun evliyadan olduğunu anlamışlardır.       
   
Kaynak: Dr. Yaşar Kalafat –Horasan Eri Olarak Bilinen Anadolu Yatırları –I  

Taylan Köken 

10 Nisan 2015 Cuma

Sarı Şeyh Hüseyin Efendi Türbesi / ANTALYA / AKSEKİ – Cevizli Beldesi

Türbenin Yeri: Sarı Şeyh Hüseyin Efendi Türbesi, Antalya İli, Akseki İlçesi, Cevizli Beldesine hakim konumda bir tepe üzerindedir.
Sarı Şey Hüseyin Efendi Türbesi
Sarı Şeyh Hüseyin Efendi Kimdir: Sarı Şeyh Hüseyin Efendi Türbesinde yazılı tabelaya göre Kolağası yani dönemin Yüzbaşısıdır. Sarı Şeyh Hüseyin Efendi hakkındaki bilgileri beldenin internet sitesinden Sayın Hakan Özdemir’in yazısından aktaralım:
“Cevizli’yle ilgili mevcut olan en eski yazılı belgeler, Sultan I. Mahmud döneminde verilen, padişahın tuğrasını da içeren 1750 ve 1754 tarihli beratlardır. Bu beratlarda o dönemde Kağras’ın bağlı olduğu Alaiye Sancağı kadısına verilen talimatlar göze çarpar. Kağras ve Sarı Şeyh zaviyeleri isimlerinin geçtiği bu beratlar, aynı zamanda en önemli ziyaret mekanı olan Sarı Şeyh Hüseyin Efendi Türbesi hakkındaki bilinen en eski belgedir. Bu yerin sadece bir isim olarak geçiyor olması, Hüseyin Efendi’nin gerçekten kim olduğu ve hangi dönemde yaşayıp nasıl öldüğü ile ilgili konuları henüz aydınlatılamamıştır. En yaygın rivayet olan “Bizans'a karşı savaşan Fatih’in Kolağası” iddiası ise tarihsel çelişkiler barındırmaktadır. Çünkü Bizans, Fatih Sultan Mehmet döneminden çok önce İstanbul’a sıkışıp kalan bir şehir devletine dönüşmüştü. Kolağası unvanı ise ilk kez 1826’da kullanılmaya başlanmıştı.”

Türbenin Durumu: Türbe Cevizli Cami Yaptırma Derneğince 2012 yılında yenilenmiştir. Çatısı kurşunla kaplanan türbenin duvarlarına desenli çiniler döşenmiştir.

Ziyaret Nedeni: Bölge halkı tarafından büyük saygı gören Sarı Şeyh Hüseyin Efendi adına her yıl Ayran Festivali kapsamında vatandaşlar tarafından yemekler verilmektedir. Bu geleneğin 600 yıldır devam ettiği söylenmektedir.  
   

Taylan Köken 

9 Nisan 2015 Perşembe

Sinan Dede Türbesi / ANTALYA / AKSEKİ – Bademli Beldesi

Türbenin Yeri: Sinan Dede Türbesi, Antalya İli, Akseki İlçesi, Bademli Beldesindedir.
Sinan Dede Türbesi
Sinan Dede Türbesi
Sinan Dede Kimdir: Bademli’nin eski adı Bodamye/Bodamya’dır. Kaş İlçesi İslamlar Köyünün de eski adı Bodamya’dır. Bu ismin Rumlardan kaldığını düşünmekteyiz. Bodamya’nın anlam olarak “Nehir Yurdu” demektir. İki yerin de bol sulu olması bunu doğrular niteliktedir.
Evkaf Kayıtlarında İbradı kazasına bağlı Bodamye Karyesi olarak geçmektedir. 1285 yılında Sinan Hoca tarafından yaptırılan cami Salih Efendi bin Hüseyin’e bırakılmıştır.
Sinan Dede’nin bu hoca olduğunu düşünmekteyiz. Türbe içinde ayrıca Kenan Dede olarak anılan diğer bir zat vardır.Türbe Dedeler Türbesi olarak da anılmaktadır.
Köy sınırları içerisinde İmeçalı namıyla anılan dağın tepesinde bir tane, Kızılbel tepesinde de bir tane olmak üzere iki evliya mezarı tespit edilmiş, bu iki dağın arası 4 km. olmasına rağmen bu zatların birbirleriyle haberleşmelerinde, birbirlerine taş attıkları ve Kızılbel’de İmeçalı’dan gelen beyaz taşın, İmeçalı’da Kızılbel’den gelen kırmızı taşın hâlen mevcut olduğu köylüler tarafından söylenmiştir.(1)

Türbenin Durumu: Türbe iki kubbeli olarak betonarmeden inşa edilmiştir. İlk kubbe altında Sinan ve Kenan Dede’nin mezarları bulunmaktadır. İkinci kubbenin altında bir mezar daha bulunmaktadır. Türbeye bitişik bir ibadet yeri de bulunmaktadır.  
   
Kaynak: Kemal Özkaynak –Akseki Kazası -1954 / www.facebook.com / (1) www.bademlidernegi.com

Taylan Köken 

8 Nisan 2015 Çarşamba

Hacı Bayram-ı Veli Türbesi / ANKARA / ALTINDAĞ – Hacı Bayram Mahallesi

Türbenin Yeri: Hacı Bayram-ı Veli Türbesi, Ankara İli, Altındağ İlçesi, Hacı Bayram Mahallesi, Hacı Bayram Caddesinde bulunan Hacı Bayram Camisine bitişiktir.
Hacı Bayram-ı Veli Türbesi
Hacı Bayram-ı Veli Kimdir: Öncelikle bu büyük ulu kişileri tanıtmak, onların kim olduğu konusunda kelam etmek bizim harcımız değildir. Haklarında yüzlerce araştırma yapılmış, kitaplar yayınlanmış bu kişiler hakkında verebileceğimiz bilgiler, her yerde bulabileceğiniz, rahatça ulaşabileceğiniz ansiklopedik bilgiler olacaktır. Kaynakça bölümünde yayınlamış olduğumuz iki kitap temel referans noktalarıdır. Daha detaylı bilgi almak isteyen, konuyu daha derinlemesine ve ayrıntılarıyla çalışmak isteyenlere bu kitapları tavsiye edebiliriz. Bu kitaplar dahi Hacı Bayram-ı Veli Hazretlerini tanımamız için ancak bir önsöz olacaktır…

Ankara’nın Solfasol Köyünde doğmuştur. Doğum tarihi kaynaklarda 1350-56 yılları arasında gösterilmektedir. Kesin tarih bilinmemektedir. Asıl adı Numan’dır. Babası Koyunlucalı Ahmet veya Koyunluca Ahmed, annesi Fatma Hanım’dır. Abdal Murad ve Safiyüddin adlı kendisinden küçük iki erkek kardeşi vardır. Babasının çiftçilikle uğraştığı veya hayvancılık yaptığı düşünülmektedir.

Hacı Bayram-ı Veli’nin eğitime çocukluk yıllarında başlamıştır. İlk eğitimi Yayık Sokakta metfun olan Şey İzzettin tarafından verildiği söylenmektedir. Fakat bu bilgi aradaki 50 yıllık farktan dolayı muhtemelen yanlıştır. Medrese eğitim alan Hacı Bayram-ı Veli gençlik yıllarında Tefsir, Fıkıh, Hadis, Matematik, Felsefe, Arapça, Farsça Edebiyat gibi çeşitli dersleri okumuştur.
Hacı Bayram-ı Veli öğrencilik hayatından sonra Ankara’da Melike Hatun isimli bir hayırseverin yaptırdığı Kara Medrese’de müderrislik yapmıştır. Hacı Bayram-ı Veli zamanın ünlü din bilgini olan Şeyh Hamid-i Veli (Somucu Baba) tarafından Kayseri’ye davet edilir. Bir Halveti şeyhi olan Somuncu Baba ile karşılaşması ilk defa bir  kurban bayramı günü olduğu için şeyh kendisine Bayram adını verir. Bugünden sonra Numan ismi yerine Bayram ismini kullanır. Bu ziyaret esnasında Somuncu, Baba Hacı Bayram-ı Veli’ye zahir ilminin ve batın ilminin derecelerini ve geleceğini  manevi yolla kendisine göstererek, ikisi arasında bir seçim yapmasını söyler ve kendisini tasavvuf yoluna girmeye, bu yolda  öğrencisi  olmaya davet eder. Hacı Bayram-ı Veli bu daveti kabul eder ve  tasavvuf eğitimine Şeyh Hamid-i Veli yanında başlar.
Kesin tarih bilinmese de Şeyhi ile birlikte 1394 yıllarında Bursa’ya geçerler. Bursa’da Çelebi Sultan Mehmet (Yeşil) Medrese’de müderrislik yapar. Yine Şeyhi ile birlikte 1400 yıllarında Bursa’dan ayrılıp Şam, Mekke ve Medine’ye hac yolculuğuna çıkarlar. 1412 yıllarında döndüklerinde Şeyh Hamid-i Veli yaşlı ve yorgundur. 1412 yılında Akasaray’da vefat eder. Hacı Bayram-ı Veli Ankara’ya döner. Artık kendi adıyla anılan Bayramilik Tarikatının şeyhidir. Ankara’nın merkezinde Ogust (Augustus) Tapınağının yanında 1415 yılında Tekkesini kurar.
Tekkenin ilk imamı ileride damadı olacak olan Eşrefoğlu Rumi’dir. Hacı Bayram-ı Veli Hazretlerinin Hocalığı, bilgisiyle Bayramilik Tarikatı hızla yayılacaktır. Alimlerin büyüklerinden olan Akşemsettin Hazretleri de gelip öğrencisi olacaktır. Bayramiliğin ilerlemesi Osmanlı’da tedirginlik yaratır. Yakın zamanda Şeyh Bedreddin olayından ağzı yanan Osmanlı bu tür ilerlemelere kuşkuyla bakacaktır. Sultan II. Murad Han tahta çıkınca, 1421 yılında Hacı Bayram-ı Veli’yi Edirne’ye çağırır. Öğrencisi Akşemsettin’le birlikte Edirne’ye geçen Hacı Bayram-ı Veli burada padişahı ve yanındakileri etkilemeyi başarır. İhbarın ve dedikoduların boş olduğu anlaşılır. Birkaç kez daha Edirne’ye geçen Hacı Bayram-ı Veli Hazretleri geride halife olarak Akşemseddin ve Bıçakçı Ömer’i bırakarak 1430 yılında Ankara’da vefat eder.
Hacı Bayram-ı Veli Hazretlerinin üç kız ve beş erkek çocuğu olduğunu biliyoruz. Kızlarından sadece Eşrefoğlu Rumi ile evlenen Hayrunisa’nın ismi bilinmektedir. Oğullarının adları sırasıyla Şeyh Ahmet Baba, Ethem Baba, Baba Sultan, İbrahim ve Ali’dir.
Bilenen halifeleri şöyledir: Selahaddin Bolevi, Seyyid Abdülkadir İsfahani, Bursalı Şeyh Ömer Dede, Şeyh Lütfullah Efendi, Molla Zeyrek, Şeyh Baba Nahhasi Ankaravi, Şair Şeyhi, Akbıyık Meczup Sultan, İnce Bedreddin, Kızılca Bedreddin, Kemal Halveti, Şeyh Elvan-ı Kirazi, Akşemseddin Hazretleri, Eşrefoğlu Rumi, Yazıcızade Muhammed Efendi, Ahmet Bican, Şeyh Yusuf Hakiki Baba, Şeyh Muslihiddin Halife, Şeyh Ahmed Baba, Bardaklı Baba ve Şeyh İsa Dede'dir.
Hacı Bayram-ı Veli Türbesi
Hacı Bayram-ı Veli Türbesinin Tavanı
Hacı Bayram-ı Veli'nin Sandukası
Türbenin Durumu: Kare planlı, kubbeli yapılan türbe, 1429/1430 yıllarında inşa edilmiştir. Çatı kurşun kaplamadır. Türbe Hacı Bayram Camisinin mihrap duvarına bitişik inşa edilmiştir. Türbe yığma ve düz taştan, kiremitten inşa edilmiştir. Türbe içinde Hacı Bayram-ı Veli’ye ait sandukayla birlikte dokuz sanduka daha bulunmaktadır. İkisi oğulları Ethem Baba ve Şeyh Ahmet Baba’ya aittir.   
Cami ve türbe Koruma Kurulu Kararıyla 1972 yılında, Hacı Bayram-ı Veli’nin Solfasol Köyünde bulunan doğduğu ve öldüğü ev 1996 yılında, Annesinin türbesi ise 2007 yılında 1. Derece Anıt Eser olarak tescillenmiş ve korumaya alınmıştır.

Ziyaret Nedeni: Hacı Bayram-ı Veli Hazretleri öncelikle hayır duası için ziyaret edilmektedir. Ayrıca değişik dilekler için de ziyaret edenler vardır.
        
Kaynakça: Doç. Dr. Ethem Cebecioğlu –Hacı Bayram Veli ve Tasavvuf Anlayışı –Muradiye Kültür Vakfı Yayınları -1994 / Abdülkerim Erdoğan –Ankara’nın Menavi Mimarı Hacı Bayram-ı Veli –Ankara BŞB. Yayınları -2011 / www.hacibayramiveli.com / www.enventer.gov.tr

Taylan Köken 

5 Nisan 2015 Pazar

Gülnar Hatun Türbesi / ANKARA / MERKEZ

Türbenin Yeri: Gülnar Hatun Türbesi, Ankara İli, merkezine yakın bir konumdadır.

Gülnar Hatun Kimdir: Değerli araştırmacı Yaşar Kalafat’ın “Anadolu’da Ulu Kadın Kişiler ve Halk İnançları” makalesinde Gülnar Hatun’un kim olduğu konusunda bir bilgi yoktur.
Mersin İli Taşeli Platosunda bulunan Gülnar İlçesinin kurucusu olarak anılmaktadır. Gülnar Hatun bölgeye Orta Asya’dan obasını getirmiş, büyük savaşlar ve uğraşlar vererek obasının buraya yerleşmesini sağlamıştır.    
Türbenin Durumu: Türbe üstü açık mezar şeklindedir.

Ziyaret Nedeni: Türbe değişik dilekler için ziyaret edilir. Türbeye bez bağlanır, adağı tutan gelip "Saçı" yaparak kansız adağını yerine getirmiş olur.
   

Taylan Köken 

4 Nisan 2015 Cumartesi

Süleyman Dede Türbesi / ANKARA / YENİMAHALLE – Çakırlar Mahallesi

Türbenin Yeri: Süleyman Dede Türbesi, Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Çakırlar Mahallesinin batısında kalan Süleymandede Tepesindedir.

Süleyman Dede Kimdir: Değerli araştırmacı Abdülkerim Erdoğan’dan varlığını öğrendiğimiz Süleyman Dede’nin kim olduğu konusunda herhangi bir bilgimiz yoktur.  

Türbenin Durumu: Türbe üstü açık mezar şeklindedir.
   

Taylan Köken 

3 Nisan 2015 Cuma

Osman Fazıl Paşa Türbesi / ANKARA / ALTINDAĞ – Hacı Bayram Mahallesi

Türbenin Yeri: Osman Fazıl Paşa Türbesi, Ankara İli, Altındağ İlçesi, Hacı Bayram Mahallesi, Hacı Bayram Külliyesinin güneyindedir.
Osman Fazıl Paşa Türbesi
Osman Fazıl Paşa Kimdir: Osman Fazıl Paşa hakkında detaylı bir bilgimiz yoktur. Türbe ise 18. yüzyıl yapısı bir türbedir. İçinde sanduka bulunmamaktadır. Aile mezarlığına götürüldüğü söylenmektedir.

Türbenin Durumu: Türbe sekizgen köşeli yığma ve düz taştan, tuğla kullanılarak inaş edilmiştir. Çatısı kubbe biçimindedir, kurşun kaplıdır. 1980 yılında Koruma Kurulu kararıyla 1. Derece Anıt Eser olarak tescillenmiştir.
   

Taylan Köken

2 Nisan 2015 Perşembe

Direkli Baba Türbesi / ANKARA / ALTINDAĞ – Kale Mahallesi

Türbenin Yeri: Direkli Baba Türbesi, Ankara İli, Altındağ İlçesi, Kale Mahallesi, Develi Sokaktadır.

Direkli Baba Kimdir: Direkli Mescidine bitişik türbesi olan Direkli Baba’nın kim olduğu konusunda herhangi bir bilgi yoktur. Tahrir Defterleri kayıtlarında 1522 yılında Çeşme Mahallesi olarak anılan semt daha sonra Direkli Mahallesi olarak anılır. Günümüzde Kale Mahallesidir.

Türbenin Durumu: Türbenin bulunduğu oda kapısı dışarıdan tuğla örülerek tamamen kapatılmıştır.
   
Kaynakça: www.guzelankara.net

Taylan Köken