31 Mayıs 2011 Salı

Hurmalı Dede Türbesi / ADANA -Seyhan -Bey Mahallesi

Türbenin Yeri: Adana İli  Seyhan İlçesi Bey Mahallesinde türbesi vardır.

Hurmalı Dede Kimdir: Hakkında bilgi sahibi olmadığımız yatır, Adana’nın mahalli evliyalarındandır.

Türbenin Durumu: Türbe ulu bir hurma ağacının bulunduğu bahçededir. Tek odalı türbenin iki penceresi bulunur.

Ziyaret Nedeni: Türbe ziyaretine genellikle çocuğu olmayanlar ve kısmetini açtırmak için gelirler. Türbenin penceresinde bulunan demir parmaklıklara patikler, beşikler asılır. Adak olarak kurban adağında bulunurlar, günlük ve mum yakılır.

Kaynakça: Prof. Dr. Erman Artun- Adana Halk Hekimliğinde Atalar Kültü / Yrd. Doç. Dr. Zekiye Çağımlar- Adana ve Çevresinde İnsana Bağlanan Umudun Yatırlar ve Ziyaretler Boyutu / Yrd. Doç. Dr. Zekiye Çağımlar- Adana Halk Kültüründe Ziyaretler.

Taylan Köken

29 Mayıs 2011 Pazar

Hayvalıkoyak Ziyareti / ADANA -Kozan -Hayvalıkoyak

Türbenin Yeri: Adana İli Kozan İlçesi Hayvalıkoyak denilen mevkide türbesi vardır.

Ziyaret Nedeni: Ziyaretin bulunduğu yerde türbeye bezler bağlanır, adaklar adanır.

Kaynakça: Özlem Üzelgök- Adana İli Kozan İlçesi Halk Kültürü Araştırması- 2008

Taylan Köken

28 Mayıs 2011 Cumartesi

Tılan Ziyareti / ADANA -Kozan -Hamam Köyü

Türbenin Yeri: Adana İli Kozan İlçesi Hamam (Tılan) Köyü Tılan Ocağında türbesi bulunmaktadır.  

Tılan Ocağı: Kozan İlçesinin en önemli ocağı olan Tılan Ocağı Kozanlılarca ve çevre ilçelerden gelenlerce yoğun olarak ziyaret edilir. Bu ocağa Ziya Bey Ocağı da denilir. Burada oğuldan oğula geçen hocalık devam etmektedir.  

Ziyaret Nedeni: Tılan Ocağındaki külü suya karıştırıp içenlerin hamile kalacağına inanılır. Bebekler yaşasın diye, yürümesi geciken çocuklar ocağa getirilir. Korkan çocuklar ocağa getirilir ve külden yalatılır. Ayrıca çeşitli hastalıklardan muzdarip olanlar da şifa bulmak için ocaktaki yatırı ziyaret eder. Ocakta çocuğu olmayanlara, nazara, kısmet kapanmaya karşı muska yazılır.

Menkıbeler: 1-) Adı ocakta verilen çocuklar ölmezmiş. Bu inanışta olan ahali çocukları doğdukları zaman isim vermek için Tılan Ocağını ziyaret ederler. Hoca çocuğa adını verir ve kurban kesilir.

Kaynakça: Özlem Üzelgök- Adana İli Kozan İlçesi Halk Kültürü Araştırması- 2008

Taylan Köken

27 Mayıs 2011 Cuma

Üç Oğlan Ziyareti / ADANA -Kozan -Göller Yaylası

Türbenin Yeri: Adana İli Kozan İlçesi Göller (Üçoğlan) Yaylası denilen yerde türbesi vardır.

Türbenin Durumu: Yaylanın kuzeyinde bir iki ulu ağacın bulunduğu taştan oluşmuş bir tepedir.

Ziyaret Nedeni: Yağmur duası için bu ziyarete gidilir. Ziyarette, kurban kesilir, namaz kılınır ve yağmur duası edilir. Köye dönmeden yağmur yağdığı rivayet edilir.

Kaynakça: Özlem Üzelgök- Adana İli Kozan İlçesi Halk Kültürü Araştırması- 2008 / Prof. Dr. Erman Artun - Adana’da Yağmur Yağdırma Törenleri ve Çomçalı Gelin.

Taylan Köken

26 Mayıs 2011 Perşembe

Yalnız Dede Türbesi / ADANA -Karataş -Yalnızca Köyü

Türbenin Yeri: Adana İli Karataş İlçesi Yalnızca Köyü mezarlığında türbesi bulunmaktadır.  

Yalnız Dede Kimdir: Yalnız Dede’nin yedi kardeşten biri olduğu söylenir. Yalnız Dede geçmiş zamanda buraya gelir ve evlenerek buraya yerleştiği rivayet edilir.

Ziyaret Nedeni: Türbe ziyaretinde türbenin taşı öpülür, dua edilir, buhur yakılır ve kurban adağında bulunulur.   

Menkıbeler: 1-) Her cuma kardeşleri bulut olup mezarın başında dolaştığı söylenir.

2-) Köy mezarlığında bulunan mezarı defalarca onarılmasına rağmen ziyaret olmak istemediğinden kısa sürede yıprandığı rivayet olunur.

3-) Perşembe geceleri bir ışık topunun mezarın başına inip iki üç dakika sonra kaybolduğu söylenir.

Kaynakça: Musa Uğurlu- Adana İli Karataş İlçesi Halk Kültürü Araştırması- 2010 / http://www.tr.wikipedia.org/

Taylan Köken

25 Mayıs 2011 Çarşamba

Yusin Tepesi Ziyareti / ADANA -Feke -Çandırlar Köyü

Türbenin Yeri: Adana İli Feke İlçesi Çandırlar Köyü yakınındaki Yusin Tepesinin üzerinde ziyaret vardır.

Türbenin Durumu: Feke yöresinde bazı tepelerde türbesi olduğuna inanılan ulu kişilerin ziyaretleri vardır. Halk bu kişilere büyük saygı gösterir ve çeşitli sebeplerle ziyaretine giderler. 

Ziyaret Nedeni: Feke yöresindeki ziyaret yerlerine yağmur duası için,  çocuğu olmayanlar, çeşitli sağlık problemleri olanlar, değişik sıkıntıları olanlar ziyaret eder. Dua okunur, namaz kılınır ve adanan adak kesilerek yemek yapılır ve topluca yenilir.

Kaynakça: Ayhan Karakaş- Feke Halk Kültürü Araştırması- 2005

Taylan Köken

23 Mayıs 2011 Pazartesi

Yusuf Dede Türbesi / ADANA -Feke -Belen Köyü

Türbenin Yeri: Yusuf Dede’nin mezarı Adana İli Feke İlçesi Belen Köyündedir. Köye yakın olan dağın eteğinde türbesi vardır.

Yusuf Dede Kimdir: Hayatı hakkında fazla bir bilgiye sahip olmadığımız Yusuf Dede’nin yaşadığı dönem hakkında da bilgi yoktur.

Ziyaret Nedeni: Halk Yusuf Dede’ye zayıf, çelimsiz ve hasta çocuklarını iyi olması için getirirler.   

Menkıbeler: 1-) Köye yakın olan dağın eteklerinde Yusuf adında bir şahıs atıyla birlikte öldürülür. Öldürülürken yuvarlanan başı aşağıya düşer ve düştüğü yerde bir pınar çıkar. Bu pınarın suyu yaz kış akmaya devam eder. Yusuf Dede’nin gövdesinin ve atının öldüğü yere ise bir türbe yapılır.

Kaynakça: Nihat Aytürk - Bayram Altan – Türkiye’da Dini Ziyaret Yerleri – Altanoğlu -1992.

Taylan Köken

21 Mayıs 2011 Cumartesi

Zilli Dede Türbesi / ADANA -Seyhan -Cemal Paşa Mah.

Türbenin Yeri: Adana İli Seyhan İlçesi Cemal Paşa Mahallesinde Çevre Yolunun girişinde türbesi bulunmaktadır.

Zilli Dede Kimdir: Ethem Dede olarak da bilinen zat, halk tarafından Zilli Dede olarak anılmaktadır. Hayatı hakkında fazla bir bilgiye sahip olmadığımız Zilli Dede’nin kardeşlerinin yaşadığı dönem nedeni ile 16.-17. Yüzyıl civarında yaşadığı sanılmaktadır. Horasan erenlerinden olduğu rivayet edilir.

Değişik kaynaklara göre rivayet edilen kardeşleri Durhasan Dede, Bulut Dede, Çoban Dede, Sadık Dede, Yoğurt Dede, Tosun Dede, Cabbar Dede, Muhittin Dede, Ali Dede, Ateş Dede, Bulamaç Dede ve Sultan Abla’dır.

Türbenin Durumu: Türbe ziyarete gelenler tarafından temizlenmekte ve bakımı yapılmaktadır.

Ziyaret Nedeni: Türbe ziyaretine genellikle çocuğu olmayanlar gelirler. Türbenin penceresine bebek saçı, bebek patiği gibi çocuk isteyenlerin adakları asılır. Ama genel uygulama olarak bebek isteyenler eğer çocuğu olursa gelip adak olarak göbek atarlar. Adak olarak mum dikilir ve şeker dağıtılır.

Menkıbeler: 1-) Zilli Dede’yi ziyaret eden çocuğu olmayanlar şu duayı okur: “Al sana bir göbek, Ver bana bir bebek.”

2-) Ethem Dede çocuğu olmayanların haricinde evinde bir eşyasını kaybedenlerin de umududur. Şu mani okunarak Ethem Dede’nin kayıp eşyayı bulması istenir: Ethem Dede Ethem Dede / Gömleği keten dede / Kaybolan şeyi(*) bulursan / Sana üç(dokuz?) göbek atam dede… (* şey yerine kaybolan eşya söylenir)

Kaynakça: Prof. Dr. Erman Artun- Adana Halk Hekimliğinde Atalar Kültü / Yrd. Doç. Dr. Zekiye Çağımlar- Adana ve Çevresinde İnsana Bağlanan Umudun Yatırlar ve Ziyaretler Boyutu / Suat Savur- Adana İli Tufanbeyli İlçesi Halk Kültürü Araştırması-2010.

Taylan Köken

20 Mayıs 2011 Cuma

Ziyaret Tepesi Ziyareti-III / ADANA -Feke -Paşalı Köyü

Türbenin Yeri: Ziyaret Tepesi mezarı Adana İli Feke İlçesi Paşalı Köyündedir.

Ziyaret Nedeni: Halk türbeyi bahar ve yaz aylarında ziyaret eder ve kurban keserler.
Feke yöresindeki ziyaret yerlerine yağmur duası için,  çocuğu olmayanlar, çeşitli sağlık problemleri olanlar, değişik sıkıntıları olanlar ziyaret eder. Dua okunur, namaz kılınır ve adanan adak kesilerek yemek yapılır ve topluca yenilir.

Menkıbeler: 1-) 1922 yılı Eylül ayında yani Kurtuluş Savaşı zamanında türbeden batıya doğru top atıldığı duyulduğu rivayet edilir.

Kaynakça: Nihat Aytürk - Bayram Altan – Türkiye’da Dini Ziyaret Yerleri – Altanoğlu -1992.

Taylan Köken

19 Mayıs 2011 Perşembe

Ziyaret Tepesi Ziyareti-II / ADANA -Feke -Çandırlar Köyü

Türbenin Yeri: Adana İli Feke İlçesi Çandırlar Köyü yakınındaki tepe üzerinde ziyaret vardır.

Türbenin Durumu: Feke yöresinde bazı tepelerde türbesi olduğuna inanılan ulu kişilerin ziyaretleri vardır. Halk bu kişilere büyük saygı gösterir ve çeşitli sebeplerle ziyaretine giderler. 

Ziyaret Nedeni: Feke yöresindeki ziyaret yerlerine yağmur duası için,  çocuğu olmayanlar, çeşitli sağlık problemleri olanlar, değişik sıkıntıları olanlar ziyaret eder. Dua okunur, namaz kılınır ve adanan adak kesilerek yemek yapılır ve topluca yenilir.

Kaynakça: Ayhan Karakaş- Feke Halk Kültürü Araştırması- 2005

Taylan Köken

18 Mayıs 2011 Çarşamba

Ziyaret Tepesi Ziyareti-I / ADANA -Feke -Kayadibi Köyü

Türbenin Yeri: Adana İli Feke İlçesi Kayadibi Köyü yakınındaki tepe üzerinde ziyaret vardır. 

Türbenin Durumu: Feke yöresinde bazı tepelerde türbesi olduğuna inanılan ulu kişilerin ziyaretleri vardır. Halk bu kişilere büyük saygı gösterir ve çeşitli sebeplerle ziyaretine giderler. 

Ziyaret Nedeni: Feke yöresindeki ziyaret yerlerine yağmur duası için,  çocuğu olmayanlar, çeşitli sağlık problemleri olanlar, değişik sıkıntıları olanlar ziyaret eder. Dua okunur, namaz kılınır ve adanan adak kesilerek yemek yapılır ve topluca yenilir.

Kaynakça: Ayhan Karakaş- Feke Halk Kültürü Araştırması- 2005

Taylan Köken

16 Mayıs 2011 Pazartesi

Hasan-Nuh Dede Türbesi / ADANA - Seyhan -Dağlıoğlu Mah.

Türbenin Yeri: Türbe Adana İli Seyhan İlçesi Dağlıoğlu mahallesi Bahçelievler caddesinin üzerindedir.

Türbenin Durumu: Ziyaretin bahçesinde 300-400 yıllık olduğu söylenen bir ulu ağaç bulunmaktadır. Bahçe içinde iki adet mezar yan yana bulunmaktadır.

Hasan ve Nuh Dede Kimdir: Hakkında fazla bilgi bulunmayan Hasan ve Nuh Dede’nin kardeş oldukları söylenir.

Ziyaret Nedeni: Hasan-Nuh Dede ziyaretine çocuğu olmayanlar ve evlenmek isteyenler ziyaret eder. Ziyarette bahçedeki ağaca bahtın açılması için kilit asılır, patik ve beşikler çakılır. Adak olarak günlük yakılmakta, kurban adanmakta ve mum yakılmaktadır.

Kaynakça: Yrd.Doç.Dr. Zekiye Çağımlar - Adana ve Çevresinde İnsana Bağlanan Umudun Yatırlar ve Ziyaretler Boyutu / Yrd. Doç. Dr. Zekiye Çağımlar - Adana Yöresindeki Nusayrilerde Yatır-Ziyaret İnancı İle, Ölüm Sonrası Uygulanan Adet, İnanma ve Pratikler.

Taylan Köken

14 Mayıs 2011 Cumartesi

Hacı Hattat Türbesi / ADANA -Feke -Göbelli Köyü

Türbenin Yeri: Adana İli Feke İlçesi Göbelli Köyündedir.

Hacı Hattat Kimdir: Yerel evliyalardan olan Hacı Hattat hakkında bilgimiz bulunmamaktadır.

Kaynakça: Nihat Aytürk - Bayram Altan – Türkiye’da Dini Ziyaret Yerleri – Altanoğlu -1992.

Taylan Köken

10 Mayıs 2011 Salı

Gırış Hoca Ziyareti / ADANA -Aladağ İlçesi

Türbenin Yeri: Gırış Hoca Türbesi Adana’nın Aladağ İlçesindedir.

Gırış Hoca Kimdir: Gırış Hoca’ya Eriş Hoca da denmektedir. Ermiş bir veli olarak bilinir.

Ziyaret Nedeni: Gırış Hoca ziyareti sadece dua okumak için yapılır. Ziyaret herhangi bir medet ummak amacıyla yapılmaz.

Kaynakça: Mehmet Ali Yılmaz – Aladağ Halk Kültürü Araştırması – Yüksek Lisans Tezi -2005

Taylan Köken

9 Mayıs 2011 Pazartesi

Garipler Mezarı Ziyareti / ADANA -Feke -Bahçecik Köyü

Türbenin Yeri: Adana İli Feke İlçesi Bahçecik Köyü yakınındadır.  

Türbenin Durumu: Feke yöresinde bazı tepelerde türbesi olduğuna inanılan ulu kişilerin ziyaretleri vardır. Halk bu kişilere büyük saygı gösterir ve çeşitli sebeplerle ziyaretine giderler. 

Ziyaret Nedeni: Feke yöresindeki ziyaret yerlerine yağmur duası için,  çocuğu olmayanlar, çeşitli sağlık problemleri olanlar, değişik sıkıntıları olanlar ziyaret eder. Dua okunur, namaz kılınır ve adanan adak kesilerek yemek yapılır ve topluca yenilir.

Kaynakça: Ayhan Karakaş- Feke Halk Kültürü Araştırması- 2005

Taylan Köken

6 Mayıs 2011 Cuma

Dilek Taşı Ziyareti / ADANA -Tufanbeyli -Evci Köyü

Dilek Taşı Ziyareti
Dilek Taşının Yeri: Adana İli Tufanbeyli İlçesi Evci Küyünde dilek taşı bulunmaktadır.

Ziyaret Nedeni: Taşın etrafındaki çalılara bez bağlanır. Dilek tutulur, zor durumda olanlar gelir dua ederler. 

Menkıbeler: 1-) Dilek Taşı’ndan beklentiler, Türklerin Anadolu’ya Asya’dan getirdiği taşa inancın tipik örneklerindendir.

2-) Ayrıca aynı yörede Emişölen diye anılan yerde taşların yığılması, Ziyaret Çalılığı denilen yerde geçilirken çalılığa taş atılması gibi uygulamalar taşa/kayaya bağlanan inanç kültünü işaret etmektedir.

Kaynakça: Suat Savur- Adana İli Tufanbeyli İlçesi Halk Kültürü Araştırması- 2010

Taylan Köken

5 Mayıs 2011 Perşembe

Gaffur Baba Türbesi / ADANA -Yüreğir -Doğankent Beldesi

Türbenin Yeri: Gaffur Baba Türbesi Adana’nın Yüreğir İlçesi Doğankent Beldesinin çıkışındadır.

Gaffur Baba Kimdir: Gaffur Baba 1931 yılında vefat etmiş olup mezarı yakınları tarafından ziyaret yeri olarak düzenlenmiştir. Mahalli velilerden olan Gaffur Baba yöre sakinleri tarafından ender olarak ziyaret edilir.

Türbenin Durumu: Gaffur Baba’nın türbesi bahçe içinde tek bir odanın içindedir. Türbenin içinde gerili bulunan bir ipin üzerinde, patikler, saçlar ve seccadeler asılıdır. Gaffur Baba’nın çocukları ve torunları hayattadır. Türbenin temizliğini ve onarımını onlar üstlenmiştir.

Ziyaret Nedeni: Gaffur Baba genellikle çeşitli sıkıntılarına derman bulmak amacıyla ziyaret edilir. Ziyarete gelenler genellikle Aşure Ayında aşure yapıp, türbede mevlit okutarak dağıtırlar.  Ayrıca ziyarette kurban ve mum adağı yapılmaktadır.
Türbe toprağının çeşitli hastalıklara iyi geldiğine inanılmaktadır. Türbe toprağını suya karıştırılıp içince, baş ve mide ağrısına iyi geldiğine inanılmaktadır.

Kaynakça: Yrd.Doç.Dr. Zekiye Çağımlar - Adana Halk Kültüründe Ziyaretler / Yrd.Doç.Dr. Zekiye Çağımlar- Adana ve Çevresinde İnsana Bağlanan Umudun Yatırlar ve Ziyaretler Boyutu / Yrd.Doç.Dr. Zekiye Çağımlar- Adana Yöresindeki Nusayrilerde Yatır-Ziyaret İnancı İle, Ölüm Sonrası Uygulanan Adet, İnanma ve Pratikler.

Taylan Köken

3 Mayıs 2011 Salı

Derviş Hoca Türbesi / ADANA -Merkez -Seyhan Mah.

Türbenin Yeri: Türbe Adana İli Seyhan mahallesinde Kanara yakınında set üzerinde bulunmaktadır.

Derviş Hoca Kimdir: Derviş Hoca ziyareti veli tarafından yapıldığına inanılan olayların sonradan dini bir görünüm alması ile oluşmuştur. Mahalli evliya türlerindendir. Hakkında bilgi sahibi değiliz.
Ziyaret Nedeni: Derviş Hoca ziyaretine çocuğu olmayanlar gelir. Ayrıca çeşitli hastalıklardan şifa bulmak isteyenler ziyaret eder.
Derviş Hoca Ziyaretinde çocuk sahibi olmayı diler ve çocukları olması halinde, yedi yaşına gelene kadar çocuğun saçını uzatmayı, yedi yaşına gelince ziyarete kurbanla gelip saçın ve kurbanın kesileceğini adar. Çocuğun kesilen saçları ziyarete bırakılır. Dileği yerine gelenler ziyaretin bakımını tamirini yaparlar.
Çocuğu olmasını dileyen kadınlar ziyarete patik asar, bezden beşik yapar. Şifa dileyen bazı kişiler ziyarette yatarak şifa ararlar. Bu yedi gece yatma şeklinde de uygulanır.

Kaynakça: Prof. Dr. Erman Artun- Adana Halk Hekimliğinde Atalar Kültü / Yrd.Doç.Dr. Zekiye Çağımlar - Adana ve Çevresinde İnsana Bağlanan Umudun Yatırlar ve Ziyaretler Boyutu.

Taylan Köken

2 Mayıs 2011 Pazartesi

Gümülek Dağı Ziyareti / ADANA -Tufanbeyli -Bolatpınarı-Şar Köyleri

Türbenin Yeri: Adana İli Tufanbeyli İlçesi Bolatpınarı ile Şar Köyleri arasında bulunan baca biçiminde ve üzerinde bir kale kalıntısının bulunduğu yerdedir. Gümülek Dağı ziyaretinde Eshaf-ı Kef’deki yedi uyurlardan üç kardeşin mezarının burada olduğuna inanılır.
Gümülek Dağı
Gümülek Ziyareti Asıl Nedir: Gümülek Dağında bulunan kalenin gözetleme kulesi olduğu söylenmektedir. Burada bulunan mezarların orada olan askerlerin mezarları olduğu söylenmektedir. Gözetleme kulesinin Hitit veya Roma döneminden kaldığı düşünülmektedir. Etrafta ayrıca su kemerleri de bulunması ve başka yapı kalıntılarının olması buranın defineciler tarafından talan edilmesine sebep olmuştur.
Gümülek Ziyareti
Ziyaret Nedeni: Aydaş çocuk için Gümülek’e gidilir. (Aydaş Çocuk: Gelişimini tamamlayamayan çocuklara verilen addır. Aydaş Aşı: Çocuğu sağlıklı olan ailelerden habersiz odunluklarından odun alınır. Bu odunların ateşinde dövme pilav pişirilir. Komşular davet edilir, Aydaş Aşı’na. Onlar da birer odun atarlar ve aşın suyuyla çocuk yıkanır. Kırk taş kazana atılır, her gelen kazana odun atar ve bu suyla çocuk yıkanır. Zayıf çocuk mezara götürülüp toprağına yatırılır, ağlarsa iyileşeceğine, ağlamazsa toprağı istediğine ve öleceğine inanılır.)
Konuşamayan ve yürüyemeyen çocukların iyi olması için Gümülek’e gidilir. Çocuğu olamayanlar Gümülek Dağındaki mağaraya giderler, buradaki kayalara ip bağlarlar, ipin ucuna da çöp bağlarlar. Eğer çöp sallanırsa çocuklarının olacağına inanırlar.
Mağara içinde bir kayadan suyun şifalı olduğu söylenir. Suyun romatizmalı hastalara ve bel ağrısına iyi geldiği söylenmektedir.
Yağmur duası için dağdaki türbeye ve mağaraya ziyarete gidilir. Ziyarete da adak olarak, kurban kesilir ve yağmur duası edilir.

Menkıbeler: 1-) Dağda bulunan mağarada kayaların arasında bir pınar vardır. Suyu azdır ama ne kadar içilirse içilsin su bitmez. Bu suyu kötü niyetli kişiler göremiyor.

2-) Bu suyun yanında eskiden bir mermer direk bulunurmuş. Bu direği yeri gelir on kişi elele tutuşup kucaklayamazmış. Gün gelir bir kişi kucaklar ve dileklerinin olacağına inanılırmış. Bir gün Bozgüney Köyünden bir kişi altın bulmak amacıyla direği yerinden sökmüş ve kısa zamanda ölmüş. O günden beri köyünde düzenli olarak her yıl iki trafik kazası olurmuş. Köylüler bu kazaları bu direğin yerinden oynatılarak düzenin değişmesi olarak yorumlarmış.

3-) Bu dağda yatanların iyi kişiler olduğuna inanılmaktadır. Ramazan ayında iftar vakti buradan top atışının yapıldığı söylenmektedir. Dedebeli’nden de cevap gelirmiş. Buranın adı bu topların güm seslerinden dolayı Gümülek olarak söylenegelmiştir. Dağın girişinde bulunan ardıç ağacını Bolatpınar’lı bir köylü kestiği günden beri dağdan top sesi gelmemektedir…

4-) Hz. Ali savaşırken bu dağa gelmiştir. Atının ayak izi bir kayanın üzerinde bugüne kadar gelmiştir. Bu izler mağaranın ağzında bulunan iki adet soytaşın (Çok büyük düz taş) üzerinde yer almaktadır.

Kaynakça: Suat Savur- Adana İli Tufanbeyli İlçesi Halk Kültürü Araştırması- 2010 / Bayram Akduman- Tufanbeyli’nin Sosyo-Kültürel ve Dini Yapısı Üzerine Bir İnceleme -2006 / www.panoramio.com 

Taylan Köken

1 Mayıs 2011 Pazar

Dedebeli Dağı Ziyareti / ADANA -Tufanbeyli -Tozlu Köyü

Türbenin Yeri: Adana İli Tufanbeyli İlçesi Tozlu Köyünün yukarısında Tahtacı dağlarının yüksekliğinin azaldığı yerde büyük kayada bulunan mağaradır. Burada biri susuz, diğerinde ise bir kaynağın olduğu iki mağara bulunmaktadır. Dedebeli Dağı ile Gümülek Dağı karşılıklı olarak birbirini görmektedir. Eski İstanbul-Bağdat kervan yolunun buradan geçtiği ve burada mola verdikleri söylenmektedir.
Tozlu Köyünden Dedebeli Ziyareti
Dedebeli Kimdir: Susuz olan mağaranın içinde bulunan mezarlarda yatanların kim olduğu bilinmemektedir ve sadece “Dedeler” denilmektedir. Daha çok sulu mağara ziyaret edilmektedir. Dedebeli’nde yatanlardan birisinin Kayseri’deki Melik Gazi’nin abisi olduğu da rivayet edilir.  
Tozlu Köyünden Dedebeli Ziyareti
Türbenin Durumu: Mağara içinde taş duvarlı bir çukur ve mağara önünde ise Horasan sıvası ile yapılmış üç mezar yeri vardır. Defineciler tarafından mezarlar tahrip edilmiştir.
Dedebel Ziyareti
Ziyaret Nedeni: Yağmur duası için bu ziyarete gidilir. Ziyarete gidilir, kurban kesilir ve yağmur duası edilir. Kayanın yanında zaman zaman toplanan suya kısmet parası atılmaktadır. Topluca ender olarak ziyaret edilen bu yerde adaklar kesilir, bezler bağlanır.

Menkıbeler: 1-) Yatırın etrafında sürüsü ile dolaşan çoban ses duyuyor. Dede "yatanı rahatsız etmeyin" diye ses verir.

2-) Bu yatırın olduğu yerde sesler duyulmakta, ışıklar görülmektedir. Yatırın olduğu yerden Gümülek Dağının olduğu yere ışık yansıdığı, ender olarak top seslerinin duyulduğu söylenmektedir.

3-) Dedebeli Ziyaretinin suyundan yararlanmak isteyen kötü niyetli kişilere akmadığı burayı ziyaret edenler tarafından söylenmektedir. Çıkan bu su şifa amacıyla içilir.

4-) Dedebeli Dağının eteklerinde yedi yılda bir kaplıca suyu çıkmaktadır. Bu suyun ilk çıktığı anda renginin ayrana benzemesinden dolayı yöre halkı tarafından ayranlı çıkak olarak adlandırılır.

5-) Peygamberimiz Hz. Muhammed’in su çıkan kayanın yanında konakladığına inanılır.

Kaynakça: Suat Savur- Adana İli Tufanbeyli İlçesi Halk Kültürü Araştırması- 2010 / Nihat Aytürk - Bayram Altan – Türkiye’da Dini Ziyaret Yerleri – Altanoğlu -1992 / Bayram Akduman- Tufanbeyli’nin Sosyo-Kültürel ve Dini Yapısı Üzerine Bir İnceleme -2006 / www.panoramio.com.

Taylan Köken