29 Şubat 2012 Çarşamba

Sultan Ana Türbesi-I / AFYONKARAHİSAR -Çay -Sultan Dağı

Sultan Ana Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Çay İlçesinin Sultan Dağı’nda bir düzlükte türbesi vardır.

Sultan Ana Kimdir: Afyon Akhisar arasında Melek, Sultan, Gelincik adında üç kız yaşarmış. Ortancaları Sultan Anaymış. Yörede bu üç kız hakkında değişik efsaneler anlatılmaktadır.
Sultan Ananın birçok davarı ve develeri bulunmaktaydı. Bunları korumak için Sultan Dağında otlatmaktaydı.       

Türbenin Durumu: Üstü açık olan türbenin herhangi bir özelliği yoktur.

Ziyaret Nedeni: Genellikle çevre sakinleri tarafından ziyaret edilmektedir.

Menkıbeler: 1-) Melek Ana büyüyüp gelinlik yaşına gelince Eber adında bir delikanlı ile evlenir, çocukları, çocuklarının çocukları olur ve bu dünyadan göçüp giderler.

2-) Melek Ananın kardeşleri ablalarına sürekli yardım ederlermiş. Büyümelerine rağmen ablalarına yardıma devam etmişler. Melek Ana da kardeşlerinin kısmeti çıkınca, onları kendi eli ile evlendirmiş. Fakat Sultan Ana ile Gelincik Ananın düğün alayları haramiler tarafından basılır ve öldürülürler. İkisi de vefat ettiği yerlere defnedilir.
Rivayete göre kız kardeşlerin ablalarına yardımı ölümlerinden sonra da devam etmiştir.   

Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – Amasya -2009 / www.cayilcesi.com 

Taylan Köken

28 Şubat 2012 Salı

Melek Ana Türbesi / AFYONKARAHİSAR -Çay -Kanlı Harman

Melek Ana Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Çay İlçesinin Kanlı Harman diye anılan mevkide türbesi vardır.

Melek Ana Kimdir: Afyon Akhisar arasında Melek, Sultan, Gelincik adında üç kız yaşarmış. En büyükleri Melek Anaymış. Yörede bu üç kız hakkında değişik efsaneler anlatılmaktadır.     

Türbenin Durumu: Türbenin herhangi bir mimari özelliği yoktur..

Ziyaret Nedeni: Genellikle çevre sakinleri tarafından ziyaret edilmektedir.

Menkıbeler: 1-) Melek Ana büyüyüp gelinlik yaşına gelince Eber adında bir delikanlı ile evlenir, çocukları, çocuklarının çocukları olur ve bu dünyadan göçüp giderler.

2-) Melek Ananın kardeşleri ablalarına sürekli yardım ederlermiş. Büyümelerine rağmen ablalarına yardıma devam etmişler. Melek Ana da kardeşlerinin kısmeti çıkınca, onları kendi eli ile evlendirmiş. Fakat Sultan Ana ile Gelincik Ananın düğün alayları haramiler tarafından basılır ve öldürülürler. İkisi de vefat ettiği yerlere defnedilir.
Rivayete göre kız kardeşlerin ablalarına yardımı ölümlerinden sonra da devam etmiştir.   

Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – Amasya -2009 / www.cayilcesi.com 

Taylan Köken

27 Şubat 2012 Pazartesi

Hanife Ana Tekkesi / AFYONKARAHİSAR -Çay -Demirağaç Mah.

Hanife Ana Tekkesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Çay İlçesinin Demirağaç Mahallesinde bulunan su deposunun üstünde büyük bir yanında türbesi vardır.

Hanife Ana Kimdir: Hanife Ana hakkında elimizde bir bilgi yoktur.     

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında bir bilgimiz yoktur.

Ziyaret Nedeni: Genellikle çevre sakinleri tarafından ziyaret edilmektedir. 

Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – Amasya -2009 / www.cayilcesi.com 

Taylan Köken

26 Şubat 2012 Pazar

Ali Baba Tekkesi / AFYONKARAHİSAR -Çay -Demirağaç Mah.

Ali Baba Tekkesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Çay İlçesinin Demirağaç Mahallesinde bulunan su deposuna yakın yerde türbesi vardır.

Ali Baba Kimdir: Ali Baba hakkında elimizde bir bilgi yoktur.     

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında bir bilgimiz yoktur.

Ziyaret Nedeni: Genellikle çevre sakinleri tarafından ziyaret edilmektedir. 

Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – Amasya -2009 / www.cayilcesi.com 

Taylan Köken

24 Şubat 2012 Cuma

Seyyid Mehmet Sinan Baba Türbesi / AFYONKARAHİSAR -Çay İlçesi

Seyyid Mehmet Sinan Baba Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Çay İlçesinin merkezinde türbesi vardır.

Seyyid Mehmet Sinan Baba Kimdir: Sinan Baba Horasan’ın Çay kasabasındandır. Türk Hakanı Alparslan’ın komutanı olan Mansur Gazi’nin torunudur. 1154 yılında II. İbn-i Mesut’un ordusunda uç beyi olarak 19 arkadaşıyla birlikte Çay’a ilk giren komutandır. Bizanslılarla cenk etmiş ve onları topraklarından uzaklaştırmış ve buraya yerleşmiştir. Horasan’daki yaşadığı kasabaya izafeten buraya da Çay adı verilmiştir.  

Türbenin Durumu: Türbede Sinan Baba’ya ait Sancak, dört kulplu kazan ve büyükçe bir tahta kepçe korunmaktadır. Sancağın üzerinde kelime-i tevhit ile Es-Seyyit Mehmet Sinan Baba yazısı bulunmaktadır.

Ziyaret Nedeni: Genellikle gelin olacak kızlar, mutlulukları için türbede abdest alıp iki rekat namaz kılıp, dua edeler. Bundan başka hırçın ve yaramaz çocukları türbeye getirirler. Dört kulplu kazanın altında bekleterek sakinleşmesini sağlarlar.   

Menkıbeler: 1-) Kurtuluş Savaşına kadar Çal, Senirkent ve Yalvaç ilçelerinin öşür vergilerinin tasarrufu Sinan Baba ve varislerine aitti. Her yıl aşure günü Çay’da çorba pişirilerek bütün fukaraya dağıtıldığı söylenmektedir.

Kaynakça: Nihat Aytürk – Bayram Altan – Türkiye’de Dini Ziyaret Yerleri- Altanoğlu – 1992.

Taylan Köken

23 Şubat 2012 Perşembe

Bambul Dede Türbesi / AFYONKARAHİSAR -Çay -Elbiz Deresi

Bambul Dede Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Çay İlçesinin merkezinde Afyon Yolu üzerinde bulunan Elbiz Deresinin ağzında türbesi vardır.

Bambul Dede Kimdir: Bambul zararlısı yüzünden ziyaret edilen Bambul Dede hakkında elimizde herhangi bir bilgi yoktur.     

Türbenin Durumu: Elbiz Deresinin ağzında bulunan ahşap bina içinde iki türbe bulunmaktadır. Bina Bambul Tekkesi olarak anılmaktadır. 

Ziyaret Nedeni: Genellikle çevrede bulunan çiftçiler tarafından ziyaret edilmektedir. Tarlaları Bambul Böceği tarafından istila edilen çiftçiler türbeyi ziyaret ederler. Çiftçiler türbeden aldıkları toprağı tarlalarına serperler. Bu topraktan serpilmiş olan tarlaları Bambul böceğinin terk ettiği söylenmektedir.
Bambul Böceği
Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – Amasya -2009 / www.cayilcesi.com 

Taylan Köken


22 Şubat 2012 Çarşamba

Arap Tekkesi / AFYONKARAHİSAR -Çay İlçesi

Arap Tekkesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Çay İlçesinin merkezinde türbesi vardır.

Abdülkadir Kimdir: Arap Tekkesinde medfun bulunan zatın Abdülkadir adında bir Arabistanlı olduğu sanılmaktadır. Hakkında başka bir bilgi yoktur.     

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında bir bilgimiz yoktur.

Ziyaret Nedeni: Genellikle çevre sakinleri tarafından ziyaret edilmekte ve ziyaretçiler değişik dilekleri için türbeye gelmektedir. 

Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – Amasya -2009 / www.cayilcesi.com 

Taylan Köken

21 Şubat 2012 Salı

Kazanlı Dede Türbesi / AFYONKARAHİSAR -Çay İlçesi

Kazanlı Tekkesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Çay İlçesinin merkezinde Tekke mahallesinde türbesi vardır.

İsa Seyit Ahmet Baba Kimdir: Kazanlı Tekkesinde medfun bulunan Kazanlı Dede olarak da adlandırılan İsa Seyit Ahmet Baba hakkında bir bilgimiz yoktur. Çay ilçesinin 800 yıllık geleneği olan Kazanlı Tekkesi aşuresi 14 çeşit mamulden imal edilmekte olup, bu gelenek İsa Seyit Ahmet Baba tarafından pişirip halka elleri ile dağıtılarak başlatılmıştır. Aşure imalatından dolayı tekkeye de Kazanlı Tekke adı konulmuş olmalı.      

Türbenin Durumu: Tekkeye bitişik olduğunu bildiğimiz türbenin durumu hakkında bilgimiz yoktur. Tekke mahallesi muhtarına zimmetli olan ve üzerinde Osmanlıca Çay sınırlarının işlenmiş olduğu rivayet edilen kepçe Aşure Günlerinde ortaya çıkarılmaktadır.
Kazanlı Tekkesinin Tarihi Kepçesi
Ziyaret Nedeni: Genellikle Aşure Günleri ziyaret edilen türbede Allah rızası için dua okunmaktadır.

Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – Amasya -2009 / www.cayilcesi.com 

Taylan Köken

20 Şubat 2012 Pazartesi

Turali Türbesi / AFYONKARAHİSAR -Çay İlçesi

Turali Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Çay İlçesinin merkezinde Aralık Sokak üzerinde türbesi vardır.

Turali Kimdir: Ali Baba olarak da adlandırılan Turali’nin babası Yusuf Bey ve dedesi Yakup Bey Çay Kadılığı zaimi ve alaybey derecesinde subaşılık yapmışlardır. Türbedeki yazıdan anlaşıldığına göre, Turali 1275 yılının Mart ayında vefat etmiştir.     

Türbenin Durumu: Türbe ahşap ve toprak damlı bir oda içindedir. Türbede Selçuklu tarzı iki satır kitabesi olan mermerden yapılma bir sanduka bulunmaktadır. Türbe 1278 yılında yapılmıştır.
Sanduka yazısında şunlar yazmaktadır: "Bismillâhir-rahmanir-rahim. Küllü men alıyla fan. Sahibi hazet-türbe Tur Ali Bin, Yusuf nevvere Allahü mezcaahu fi gurrei şehri ramazan el-mübarek sene selâse ve seb’ine ve siddemie."

Ziyaret Nedeni: Genellikle çevre sakinleri tarafından ziyaret edilmekte ve ziyaretçiler değişik dilekleri için türbeye gelmektedir. 

Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – Amasya -2009 / http://www.cayilcesi.com/ 

Taylan Köken

19 Şubat 2012 Pazar

Ese Dede Türbesi-I / AFYONKARAHİSAR -Çay İlçesi

Ese Dede Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Çay İlçesinin Vakıf Mahallesinde Eski Afyon yolunun üzerinde türbesi vardır.
Ese (İsa) Dede Türbesi
Ese Dede Kimdir: İsa Dede olarak da adlandırılan Ese Dede’nin İstanbul’un fethi sırasında Fatih Sultan Mehmet’in sancaktarlığını yaptığı rivayet edilir.  

Türbenin Durumu: Türbenin etrafı tamamen çevrili olup, türbe sıklıkla Cuma günleri ziyaret edilmektedir. Türbe tek kubbeli kesme taştan imal edilmiştir.

Ziyaret Nedeni: Genellikle çevre sakinleri tarafından ziyaret edilmekte ve ziyaretçiler değişik dilekleri için türbeye gelmektedir. 

Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – Amasya -2009 / www.cayilcesi.com 

Taylan Köken

18 Şubat 2012 Cumartesi

Rufai Ahmet Efendi Türbesi / AFYONKARAHİSAR -Bolvadin İlçesi

Rufai Ahmet Efendi Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Bolvadin İlçesinin merkezinde türbesi bulunmaktadır.  

Rufai Ahmet Efendi Kimdir: Rufai tarikatından olan Ahmet Efendi hakkında herhangi bir bilgimiz yoktur.

Ziyaret Nedeni: Genellikle yöre halkı tarafından ziyaret edilmektedir.

Kaynakça: Yusuf Ilgar –Afyonkarahisar’da Mezarlıklar ve Türbeler.

Taylan Köken

17 Şubat 2012 Cuma

Samsun Dede Türbesi / AFYONKARAHİSAR -Bolvadin İlçesi

Samsun Dede Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Bolvadin İlçesinin merkezinde türbesi bulunmaktadır.  

Samsun Dede Kimdir: Yerel evliyalardan olan Samsun Dede hakkında herhangi bir bilgimiz yoktur.

Ziyaret Nedeni: Genellikle yöre halkı tarafından ziyaret edilmektedir.

Kaynakça: Yusuf Ilgar –Afyonkarahisar’da Mezarlıklar ve Türbeler.

Taylan Köken

15 Şubat 2012 Çarşamba

Damlalı Dede Ziyareti / AFYONKARAHİSAR -Bolvadin -Kemerkaya

Damlalı Dede Ziyaretinin Yeri: Afyonkarahisar İli Bolvadin İlçesinin Kemerkaya Kasabasında bulunan bir mağaranın içinde türbesi olduğuna inanılmaktadır.

Damlalı Dede Kimdir: Hakkında herhangi bir bilgimiz yoktur.

Türbenin Durumu: Mağaranın içinde iki taşın arasından su sızmaktadır. Yöre halkı burada suyun toplanması için bir de küvet yapmıştır. Burada Damlalı Dede’nin mezarı olduğuna inanılmaktadır.

Ziyaret Nedeni: Buraya genellikle askerler, çocuğu olmayan kadınlar ve çeşitli sıkıntılarına derman bulmak amacıyla yöre halkı gelmektedir. Suyun şifalı olduğuna inanılmaktadır. Ziyarete gelenler sudan içerler.
Çocuğu olmayan kadınlar, ziyaret yanında Allah rızası için iki rekat namaz kılar ve adağını adar. Sonra ziyaretteki kumu eşelerler. Eğer eşeledikleri yerde kurt çıkarsa çocuk olacağına inanırlar. Kurt çıkmadığında çocuk olmayacaktır. Genellikle adak olarak horoz adanır.
Askerler ise teslim olmadan önce buraya gelirler dua okurlar, burada koyun keserler ve kesilen koyunu kasabaya götürüp düğün salonunda pişirirler. Halk hep beraber topluca yapılan yemeği yerler. Sonra camiye topluca gidilir ve “Asker Duası” yapılır.   

Kaynakça: Münevver Karanfil Güldemir – Afyon-Bolvadin ve Çevresi Halk İnanışları ve Uygulamaları -2008.

Taylan Köken

14 Şubat 2012 Salı

Heybeli Kaplıcası Ziyareti / AFYONKARAHİSAR -Bolvadin -Heybeli Kaplıcaları

Heybeli Kaplıcası Ziyaretinin Yeri: Afyonkarahisar İli Bolvadin İlçesinde bulunan Heybeli Kaplıcasında ziyaret yeri vardır. Kaplıcalar Afyon-Konya karayolunda Afyonkarahisar’a 25km, Bolvadin’e 27km uzaklıktadır.
Heybeli Kaplıcaları
Heybeli Kaplıcası Kimdir: Hakkında herhangi bir bilgimiz yoktur. Fakat burada Heybeli Dede adında bir zatın medfun olduğu rivayet edilmektedir. 

Ziyaret Nedeni: Buraya genellikle çocuğu olmayan kadınlar ziyaret etmektedir.
Çocuğu olmayan kadınlar kaplıcaya bağlanırmış. Şimdi sıcak suyun gelmiş olduğu boruya tülbent veya bağla bağlanan kadının bağları sabi bir çocuğa çözdürülmektedir. Çocuğu olan kadınlar kaplıcaya gelip kurban adağını kesmektedirler.

Kaynakça: Münevver Karanfil Güldemir – Afyon-Bolvadin ve Çevresi Halk İnanışları ve Uygulamaları -2008.

Taylan Köken

13 Şubat 2012 Pazartesi

Üç Kızlar Kayası Ziyareti / AFYONKARAHİSAR -Bolvadin -Büyükkarabağ B.

Üç Kızlar Kayası Ziyaretinin Yeri: Afyonkarahisar İli Bolvadin İlçesi Büyükkarabağ Kasabası Başyurt mevkinde ziyaret bulunmaktadır.  

Üç Kızlar Kimdir: Yöre halkı tarafından ziyaret edilen Üç Kızlar Kayası, Türklerin taş kesilme efsanelerine örnek bir ziyarettir. Eve geç kaldıkları için haramiler tarafından yolları kesilen üç kız, Allah’a dua eder: “Ya Rabbi! Bizi bu haramilere yem etme, bizi berbat etme. Ya bizi üç kuş et uçalım, ya da üç taş et kalalım…” Duaları kabul edilen üç kız oldukları yerde kayaya dönüşürler.

Ziyaret Nedeni: Burası genellikle mayıs aylarında Hıdırellez kutlamaları için yöre halkı tarafından ziyaret edilmektedir.
Kutlamalar için gelenler genellikle talihlerinin açılması için dua ederler, adak adarlar ve giysilerinden kopardıkları bir parça bezi kayaların yanındaki çalılara bağlarlar.
Buraya çocuğu olmayan kadınlar da ziyaret gelirler ve dua ederler. Taşa kız çocuk isteyenler pembe, erkek çocuk isteyenler ise beyaz renkte kuşak bağlarlar. Eğer çocuk doğarsa ve kız olursa adı Sultan, erkek olursa Ahmet ismi verilir.      

Kaynakça: M. Öcal Oğuz - Petek Ersoy – Türkiye’de 2006 Yılında Yaşayan Taş Kesilme Efsaneleri Mekanlar ve Anlatılar -2007 / Münevver Karanfil Güldemir – Afyon-Bolvadin ve Çevresi Halk İnanışları ve Uygulamaları -2008.

Taylan Köken

12 Şubat 2012 Pazar

Garip Kadın Kayası Ziyareti / AFYONKARAHİSAR -Bolvadin -Büyükkarabağ B.

Garip Kadın Kayası Ziyaretinin Yeri: Afyonkarahisar İli Bolvadin İlçesi Büyükkarabağ Kasabası Başyurt mevki Çiçekli Yaylasına çıkarken ziyareti bulunmaktadır.  

Garip Kadın Kimdir: Yöre halkı tarafından ziyaret edilen Garip Kadın Kayası, Türklerin taş kesilme efsanelerine örnek bir ziyarettir. Taş Kadın olarak da isimlendirilmektedir. Geçim kaynağı olarak tek ineğini elinden kaçıran fakir kadın onu aramak için çocuğu ve köpeği ile birlikte yollara koyulur. Garip kadın eve geç kalır ve yolunu yankesiciler keser. Kadın korkudan, “Allah’ım beni bu adamların eline verme, ya kuş et, ya taş et!” diye yalvarınca, orada çocuğu ve köpeği ile birlikte taş kesilir. 

Ziyaret Nedeni: Burası genellikle yöre halkı tarafından ziyaret edilmektedir.

Kaynakça: M. Öcal Oğuz - Petek Ersoy – Türkiye’de 2006 Yılında Yaşayan Taş Kesilme Efsaneleri Mekanlar ve Anlatılar -2007 / Münevver Karanfil Güldemir – Afyon-Bolvadin ve Çevresi Halk İnanışları ve Uygulamaları -2008.

Taylan Köken

11 Şubat 2012 Cumartesi

Gelin Kızlar Kayası Ziyareti / AFYONKARAHİSAR -Bolvadin -Büyükkarabağ B.

Gelin Kızlar Kayası Ziyaretinin Yeri: Afyonkarahisar İli Bolvadin İlçesi Büyükkarabağ Kasabası Karakuş Köyünde ziyaret bulunmaktadır.  

Gelin Kızlar Kimdir: Yöre halkı tarafından ziyaret edilen Gelin Kızlar Kayası, Türklerin taş kesilme efsanelerine örnek bir ziyarettir. Gelin Alayı olarak da isimlendirilmektedir. Büyükkarabağ’ın zengin beyi Osman Ağa’nın güzel bir kızı vardır. Köyün fakir çobanı ile birbirini severler. Çoban, ağanın kızını annesine istetmek için gönderir. Ama ağa sinirlenir ve kızını vermez. Çoban hayata küser ve hayvanları ile birlikte uzaklara çekilir ve köye pek uğramaz. Ağa kızını başka köyden yine zengin bir ağa oğluna verir. Gelin alayının yola çıktığını duyan çoban kavalını öyle dertli çalar ki gelin alayı bu ses nereden geliyor diye durur. Çoban durur ve dua etmeye başlar:” Ya Rabbi! Bu alayı taş et, sevdiğim kızı da kuş et, uçsun. Ona da, bana da yar olmasın.”  Gelin alayı taş kesilir ve gelin de kuş olup gaibe karışır.     

Ziyaret Nedeni: Burası genellikle yöre halkı tarafından ziyaret edilmektedir. Evlenme çağına gelmiş genç kızlar ve çocuğu olmayan kadınlar taşlara gelip dua ederler, adak adarlar. Çocukları olursa erkeğe Ahmet, kıza ise Sultan ismi konur.

Kaynakça: M. Öcal Oğuz - Petek Ersoy – Türkiye’de 2006 Yılında Yaşayan Taş Kesilme Efsaneleri Mekanlar ve Anlatılar -2007 / Münevver Karanfil Güldemir – Afyon-Bolvadin ve Çevresi Halk İnanışları ve Uygulamaları -2008.

Taylan Köken

10 Şubat 2012 Cuma

Kızlar Evciği Ziyareti / AFYONKARAHİSAR -Bolvadin -Kurt Baba Tepesi

Kızlar Evciği Ziyaretinin Yeri: Afyonkarahisar İli Bolvadin İlçesinin merkezinden 5km uzaklıktaki antik Polybotum kenti harabelerinin yanındadır. Kurt Baba tepesine çıkılan yamaç üzerindedir.
Kızlar Evciği Ziyareti
Kızlar Evciği Nedir: Kırk Kızlar adıyla da anılan ziyaret aslında kayaya oyulmuş Frigya mezarıdır. İçinde üç adet sanduka vardır. 
Kızlar Evciği Ziyareti
Türbenin Durumu: Türben eğimli arazide bulunan bir kayaya Frigler tarafından oyularak yapılmıştır.

Ziyaret Nedeni: Buraya genellikle sinirli, bulanıma girmiş ve uzun süredir hastalığı geçmeyen yetişkinler ile havale geçiren, bayılan ve ateşli hastalığa yakalanan küçük çocuklar getirilir. Hasta olan yetişkinler oyuğa yatırılır. Şifa arayanlar burada tef sesine benzer sesler duyduklarını söylemektedir.
Oyuğun girişinde durularak “Himmet senden şifa Allah’tan” diyerek dualar okunur, hasta yanında getirdiği mendilini hastalıklı yerlerini siler ve mendili oyuğa atar. Böylece mendille birlikte hastalığın gideceğine inanılır. Ayrıca ziyaretteki küçük oyuklara paralar konulur.
Hasta çocuk ise yine oyuğa yatırılır ve dualar edilir. Sonra yanlarında getirdikleri temiz giysiler çocuğa giydirilir ve kirli giysiler oyuğa atılır. Böylece dertlerin de giysiler ile birlikte gideceğine inanılır. Ayrıca yanlarında getirdikleri sabunu sabun oyuğuna, paraları ise para oyuğuna koyarlar. Sabun acıyı temsil eder ve sabun koymak acıyı engeller.
Hastalık geçerse adaklarını getirip ziyarette keserler.   

Kaynakça: Münevver Karanfil Güldemir – Afyon-Bolvadin ve Çevresi Halk İnanışları ve Uygulamaları -2008.

Taylan Köken

9 Şubat 2012 Perşembe

Müslüman Ana Sütunu Ziyareti / AFYONKARAHİSAR -Bolvadin -Müslümanlı Mah.

Müslüman Ana Sütunu Ziyareti Yeri: Afyonkarahisar İli Bolvadin İlçesinin merkezinde Müslümanlı Mahallesinde ziyareti vardır.
Müslüman Ana Türbesi
Müslüman Ana Kimdir: Bolvadin Kalesi 1107 yılında fethedilirken, kuşatma sırasında Türkmen bir kadın askerlere su ve ayran dağıtırmış. Bu anamız kuşatma esnasında şehit düşünce, ayran dağıttığı yere türbesi yapılmıştır. 

Türbenin Durumu: Türbenin üstü açıktır. Mezar taşları olmayan mezarın başında bir sütun vardır.  
Müslüman Ana Sütunu
Ziyaret Nedeni: Buraya genellikle çocuğu olmayan kadınlar gelmektedir. Çocuğu olmayan kadınlar, evliliklerinin ikinci veya üçüncü yıllarında çocuğu olan üç kadınla türbeye gelir. Kadınlar yanında bir de sabi çocuk getirirler. Çocuğu olmayan kadın iki rekat namaz kıldıktan sonra belinden sütuna bağlanır, dilek dilenir ve dualar edilir. Sabi çocuk geriden gelip bağı çözer. Eğer kadın kız istiyorsa bağı çözen çocuk kız, erkek isteniyorsa erkek çocuk seçilir. Fakirlerin alması için sütun üzerindeki oyuklara para bırakılır. Ayrıca sabiye de para verilir.
Eğer çocuk olursa adak olarak adanan horoz, koyun gibi adaklar türbe başında yenilir. Fakat çocuğu olan kadın yemekten yemez.
Yine türbenin etrafında üç kez dönerek 3 İhlas ve 1 Fatiha surelerinden okumak ziyaret uygulamalardandır.  

Kaynakça: Münevver Karanfil Güldemir – Afyon-Bolvadin ve Çevresi Halk İnanışları ve Uygulamaları -2008 / Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – 2009.

Taylan Köken

8 Şubat 2012 Çarşamba

Siğil Dede Türbesi / AFYONKARAHİSAR -Bolvadin -Yenice Mah.

Siğil Dede Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Bolvadin İlçesinin merkezinde Yenice  Mahallesinde türbesi vardır.
Siğil Dede Türbesi
Siğil Dede Kimdir: Tam adı Sarı Baltalı Seyyid Osman Dede olan Siğil Dede hakkında elimizde bir yoktur. Muharrem Bayar tarafından kim olduğu tespit edilmiş ve türbesi yeniden düzenlenmiştir. Halk arasında “Siğil Tekkesi” olarak anılır.

Türbenin Durumu: Türbe evlerin arasında kalmıştır. Yoldan 1mt yüksekliktedir.

Ziyaret Nedeni: Buraya genellikle siğili çıkanlar gelmektedir. Türbe toprağından alırlar, su ile çamur haline getirip üç gün siğilli yere sürerler. Dördüncü gün ise evinin kapısının arkasına bir parmak çamurdan sürerler. Çevre insanları bu uygulamayı yapıp da siğillerinin geçmediğini görmediklerini söylemektedirler. 

Kaynakça: Münevver Karanfil Güldemir – Afyon-Bolvadin ve Çevresi Halk İnanışları ve Uygulamaları -2008 / Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – 2009.

Taylan Köken

7 Şubat 2012 Salı

Cafer Dede Türbesi / AFYONKARAHİSAR -Bolvadin -Hacı Halife Mah.

Cafer Dede Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Bolvadin İlçesinin merkezinde Hacı Halife  Mahallesinde türbesi vardır.
Türbenin Girişi
Cafer Dede Kimdir: Mevlevi olduğu söylenmektedir.
Cafer Dede Türbesi
Türbenin Durumu: Türbe evlerin arasında kalmıştır. Ön tarafı da bir duvar ile çevrilmiş ve bir kapı konmuştur. Türbenin üstü açıktır. Türbenin önünde bir çeşme vardır.

Ziyaret Nedeni: Buraya genellikle çocuğu olmayan kadınlar gelmektedir. Çocuğu olmayan kadının beline pamuktan bir iplik bağlanır ve sabi bir çocuğa çözdürülür. Adak adanır. Dilekleri gerçekleşenler adaklarını yerine getirip türbe etrafında dağıtırlar.

Menkıbeler: 1-) Mahalle sakinleri bu zatın varlığını namazlı abdestli kişilerin hissettiğini, evlerinden bereketin hiç eksik olmadığını söylemektedirler.

Kaynakça: Münevver Karanfil Güldemir – Afyon-Bolvadin ve Çevresi Halk İnanışları ve Uygulamaları -2008 / Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – 2009.

Taylan Köken

6 Şubat 2012 Pazartesi

Postalzade Şeyh Hacı İbrahim Efendi / AFYONKARAHİSAR

Postalzade Şeyh Hacı İbrahim Efendi Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Bolvadin İlçesinin merkezinde Ömeroğlu Mahallesinde türbesi vardır.
Türbenin Durumu
Postalzade Şeyh Hacı İbrahim Efendi Kimdir: Bolvadin’in eski ailelerinden olan Postalzadelerdendir. Nakşibendi Tarikatına mensuptur. Kara Postal olarak da isimlendirilmektedir. 
Türbenin Tabelası
Türbenin Durumu: Türbenin üstü açıktır. Etrafı zamanla aile mezarlığı olmuştur.

Ziyaret Nedeni: Buraya genellikle çevre ahalisi ev, araba gibi maddi istekler için gelmektedir. Yöre halkı tarafından ayak üstü ziyaret edilmekte ve dua okunmaktadır.

Kaynakça: Münevver Karanfil Güldemir – Afyon-Bolvadin ve Çevresi Halk İnanışları ve Uygulamaları -2008 / Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – 2009.

Taylan Köken

5 Şubat 2012 Pazar

Ali Sıtkı Efendi Türbesi / AFYONKARAHİSAR -Bolvadin -Yenice Mah.

Ali Sıtkı Efendi Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Bolvadin İlçesinin merkezinde Yenice Mahallesinde türbesi vardır.
Türbenin Tabelası

Ali Sıtkı Efendi Kimdir: Ali Sıtkı Dede olarak da isimlendirilen Ali Sıtkı Efendi hakkında elimizde bir bilgi yoktur. Yalnızca çok nazik biri olduğu rivayet edilmektedir. 
Ali Sıtkı Efendi Türbesi
Türbenin Durumu: Yenice Mescidinin etrafında mezarlık bulunmaktaydı. Zamanla mezarlık yok olmuş ve türbe kalmıştır. 2002 yılında bir hayırsever hem Ali Sıtkı Efendi’nin mezarını hem de 100mt ilerisinde bulunan hanımı Sıdıka Hanım’ın mezarını restore etmiştir. Türbenin etrafı duvarlarla çevrilidir ve içinde bir ayva ağacı vardır.

Ziyaret Nedeni: Buraya genellikle çocuğu olmayan kadınlar gelmektedir. Beline kırmızı kuşak bağlanan kadın türbenin etrafında 7 kez döndürülür. Yasin suresini okur ve adağını adar. Bazı kişiler ayva ağacına tülbent ve kolye gibi nesneler bağlar. Dileği gerçekleşenler adağını burada kesip dağıtırlar. Ayrıca ayva ağacının meyvesinin şifalı olduğuna inanılır.

Kaynakça: Münevver Karanfil Güldemir – Afyon-Bolvadin ve Çevresi Halk İnanışları ve Uygulamaları -2008 / Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – 2009.

Taylan Köken

3 Şubat 2012 Cuma

Şeyh Melik Türbesi / AFYONKARAHİSAR -Bolvadin -Şazi Mah.

Şeyh Melik Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Bolvadin İlçesinin merkezinde Şazi Mahallesinde türbesi vardır.
Şeyh Melik Türbesinin Girişi
Şeyh Melik Kimdir: Yeşil Melek olarak da isimlendirilen Şeyh Melik, 12.yüzyılın ünlü şeyhlerinden olan Şazeli Tarikatı’nın kurucusu olan Ebu’l Hasan bin Ali bin Abdullah eş-Şazeli’nin halifelerindendir. 15.yüzyılın sonlarına doğru Bolvadin’e gelerek tekkesini kurmuştur. Günümüze türbe dışında herhangi bir yapı ulaşmamıştır.
Şeyh Melik Türbesi
Türbenin Durumu: Türbe halk tarafından zaman içinde küçük bir mezarlığa dönüştürülen bahçededir.    

Ziyaret Nedeni: Buraya genellikle uyumayan ve ağlayan çocuklar getirilmektedir. Kabirin üzerine yatırılan çocuk için evliya yüzü suyu hürmetine 3 İhlas, 1 Fatiha suresi okunmaktadır.

Menkıbeler: 1-) Türbe yakınında yaşayanlar veliyi zaman zaman rüyalarında gördüklerini 3,5mt boyunda olduğunu ve özellikle evlerinde kedi besleyenlerin rüyalarına girerek, evde kedi beslememelerini istemektedir.

2-) 1974 Kıbrıs Barış Harekatında türbenin kapılarının kapandığı ve kimsenin açamadığı söylenmektedir. Civarda yaşayan halk evlerinden bereketin hiçbir zaman eksik olmadığını söylemektedirler.

Kaynakça: Münevver Karanfil Güldemir – Afyon-Bolvadin ve Çevresi Halk İnanışları ve Uygulamaları -2008 / Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – 2009.

Taylan Köken

2 Şubat 2012 Perşembe

Üstü Açık Dede Türbesi / AFYONKARAHİSAR -Bolvadin İlçesi

Üstü Açık Dede Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Bolvadin İlçesinin merkezinde Emirdağ Caddesinde bulunan Sultan Carullah Mezarlığının kuzeyinde türbesi vardır.
Ahi Evran Mehmet Efendi (Üstü Açık Dede) Türbesi
Üstü Açık Dede Kimdir: Gerçek adı Ahi Evran Mehmet Efendi olan Üstü Açık Dede Sultan, II. Murat’ın Karaman seferinde adı geçmektedir. 1444 yılında Karamanlılar Bolvadin’i basar ve bin kişiyi öldürür. Bunun üzerine Karaman üstüne sefere çıkan II.Murat dönüşte, taziye için Bolvadin’e uğrar ve Ahi Evran’ı ziyaret eder ve Üç Höyük mevkiini vakfına hediye eder. Karaman üzerine sefere çıkan Fatih Sultan Mehmet de Bolvadin’e uğrar ve Ahi Evran’ın elini öpüp duasını alır.
Ahi Evran Mehmet Efendi çok kibar ve alim bir veli olarak bilinmektedir. 
Üstü Açık Dede Türbesi
Türbenin Durumu: Türbenin üzeri açıktır. Bu yüzden Üstü Açık Dede olarak isimlendirilmektedir.   

Ziyaret Nedeni: Buraya genellikle maddi manevi sıkıntıya girenler, bunalıma girenler gelmektedir.   

Menkıbeler: 1-) Türbenin üzeri iki kez örtülmek istenmiştir. Fakat her seferinde yapılan türbenin yıkıldığı görülünce üstü açık bırakılmıştır.

2-) “Topraklar, Peygamberler ve velileri çürütmez…” inancıyla, Ahi Evran’ın halen zikirde olduğuna inanılmaktadır.

Kaynakça: Münevver Karanfil Güldemir – Afyon-Bolvadin ve Çevresi Halk İnanışları ve Uygulamaları -2008 / Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – 2009.

Taylan Köken

1 Şubat 2012 Çarşamba

Sultan Carullah Türbesi / AFYONKARAHİSAR -Bolvadin İlçesi

Sultan Carullah Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli Bolvadin İlçesinin merkezinde Emirdağ Caddesinde bulunan Sultan Carullah Mezarlığının güneyinde türbesi vardır.
Sultan Carullah Türbesi
Sultan Carullah Kimdir: Sultan Carullah’ın ünlü Türk alimi Ebu’l Kasım Mahmud bin Ömer bin Muhammed Ez-Zemahşeri’nin torunu olduğu kabul edilmektedir. Bolvadin’e ne zaman geldiği bilinmemektedir.
Başka bir kaynağa göre Emirdağ’da yaşamış olan Emir Baba adında bir Yörük beyinin oğludur.  
Sultan Carullah Türbesi
Türbenin Durumu: Zaviyeden günümüze yalnızca türbe ve cami kalmıştır. Türbe kare planlı, prizmatik kütleyi piramit kütle örtmektedir. Türbe yol seviyesinden 1mt aşağıda kalmıştır. Türbe içinde üç adet sanduka vardır ve bunların kime ait olduğu bilinmemektedir.

Ziyaret Nedeni: Eski devirlerde Hıdırlez ve Nevruz kutlamaları türbenin yakınında yapılmaktaymış. Bu yüzden yöre insanlarının ağzına düşmüş tekerlemeler vardır. “Sultan Carullah Dedemiz sever şenlik / Büyü de yavrum şenliğe gidelik” “Sultan Carullah def çalar / Bolvadin oynar”.
Ziyarete genellikle imtihana girecek gençler gelir. Eğer başarılı olurlarsa adadıkları kurbanları kesip, Sultan Carullah türbesinin yanında bulunan Kuran Kursuna bağışlarlar.    

Menkıbeler: 1-) Sultan Carullah ve Abdülvahab Gazi kardeştirler. Uç Beyi olarak Bolvadin’e gelirler ve yerleşirler. İki kardeş bir gün sabır denemesine kalkarlar. Abdülvahab Gazi mendiline kar koyar, Sultan Carullah ise mendiline ateş koyar ve iki mendili tavana asarlar. Biraz sonra kar konulan mendilden yavaş yavaş su akmaya başlar. Sultan Carullah kardeşine söylenir: “Kardeşim, gördük ki sen sabırsızsın. Senin mendilin içindeki kar eridi su oldu, benim mendilim içindeki ateş ise kor oldu ama mendili yakamadı. Sen sabırsızsın, seni yüksekçe bir yere defnetsinler. Beni ise herkesin gelip geçeceği bir yere defnetsinler ve eğlenmek için mezarıma gelsinler.”
Bu menkıbenin doğru olma olasılığı yoktur. Çünkü Abdülvahab Gazi 740 yılında vefat etmiş bir sahabedir. Sultan Carullah ise dedesi 12.yüzyılda yaşamış olan bir velidir.

Kaynakça: Nihat Aytürk – Bayram Altan – Türkiye’de Dini Ziyaret Yerleri- Altanoğlu – 1992 / Münevver Karanfil Güldemir – Afyon-Bolvadin ve Çevresi Halk İnanışları ve Uygulamaları -2008 / Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – 2009.

Taylan Köken