29 Haziran 2015 Pazartesi

Pirce Alaaddin Türbesi / ANTALYA / ALANYA – Şıhlar Mahallesi

Türbenin Yeri: Pirce Alaaddin Türbesi, Antalya İli, Alanya İlçesi, Şıhlar (Köyü) Mahallesi merkezinde caminin yakınındadır.

Pirce Alaaddin Kimdir: Pirce Alaaddin Horasan’dan bölgeye gelen Sucu İbrahim’in tek oğludur. Bu yüzden Birce Alaaddin olarak anılmıştır. Keramet göstermeye başlayınca Pirce Alaaddin olarak anılmaya başlamıştır. 1638/39 yıllarında bölgeye gelen Evliya Çelebi evliyayı Pirce Alaüddin Sultan olarak anmakta ve cami, medrese, türbe ve tekkeden oluşan külliyeden bahsetmektedir. Demek ki,  Pirce Alaaddin bu tarihten önce yaşamıştır. 

Türbenin Durumu: Türbe tek kubbeli olup, yanında ibadet için mescit yapılmıştır. Türbe içinde Pirce Alaaddin’in sandukası haricinde ailesine ait küçüklü büyüklü 6 adet daha mezar bulunmaktadır. Sandukaya dayalı Evliya’nın asası bulunmaktadır.

Ziyaret Nedeni: Pirce Sultan her türlü rahatsızlık için ziyaret edilmektedir. İşi ters gidenler, bir rahatsızlığı olan, dileği olan ve çocuğu olmayanlar türbeyi ziyaret eder.
Çocuğu olmayan kadın asasının üzerinden su akıtır. Akan suyu asanın ucundan alıp içtiği takdirde çocuğu olacağına inanılmaktadır.

Menkıbeler: 1-) Pirce Alaaddin hakkında anlatılan bir menkıbeye Sayın Metin Türktaş’ın değerli araştırmasından buraya aynen aktarmayı uygun gördük.
Pirce Alaaddin'in annesi ekmek yapıyormuş. Alaaddin, evin tek çocuğu olduğundan annesine yardım edip, onun yaptığı ekmekleri pişiriyormuş. Ekmek pişirirken, Koç Davut (Koş Davut) ismiyle anılan yerde ( bu köye yirmi kilometre uzaklıkta ) tahtacının katırı dereye uçmuş ve tahtacı, "Yetiş ya Pirce Alaaddin!" diye bağırmış. Bunu hisseden Pirce Alaaddin, gidip katırı kurtarmış. Geri döndüğünde bıraktığı ekmek yanmak üzereymiş. Annesi kızıp bağırınca, Pirce Alaaddin durumu anlatmış. Annesi buna inanmayınca, Pirce Alaaddin sırtındaki, katırın ayak izini annesine göstererek, söylediğinin doğruluğunu ispat etmiş. Bunun üzerine annesi, "eğer benden önce ölürsen, üstüne türbe yaptıracağım; senin türbenin damlası hiç kurumasın" diye dua etmiş. Gerçekten de şu anda türbenin tavanı yaz kış daima damlamaktadır.
2-) Yine aynı yapıttan başka bir menkıbeyi aynen aktarıyorum:
Bayram gününden bir gün önce köyde kalan Pirce Alaaddin ile annesi helva yapmışlar. Helvayı yerlerken annesi, "ah şimdi baban da şimdi burada olsaydı, bu helvayı çok severdi" diye söylenmiş. Bunu duyan Pirce, annesine helvada bir tasını ayırmasını ve hemen babasına götüreceğini söylemiş. Annesi karşı çıksa da, Pirce Alaaddin helvayı tasa doldurtarak ortadan kaybolmuş. Akşama doğru eve dönen Pirce Alaaddin, annesine, babasının helvayı çok sevdiğini ve kendisine selam gönderdiğini söylemiş. Annesi helva götürdüğü tasın nerede olduğunu sorunca, oğlan; "onu babam dönüşte getirecek, gelince sorarsın" demiş. Kadının kocası Hac'dan dönünce tası eşine teslim etmiş ve gönderdiği sıcak helva için de teşekkür etmiş.
3-) Pirce Alaaddin’in Kıbrıs Savaşında asasını alarak 3 gün ortadan kaybolup savaşa katıldığı anlatılmaktadır. Yine türbe yakınında çeşme evliyanın su sızan bir yere asasıyla dokunmasıyla gür su çıkmasıyla günümüze kadar gelmiştir. Buradan çıkan su hiç kurumamıştır. 

Kaynak: Metin Türktaş –Alanya ve Köylerindeki Türbe Yatır ve Adak Yerleri -1997

Taylan Köken 

25 Haziran 2015 Perşembe

Koç Davut Türbesi / ANTALYA / ALANYA – Yeniköy Mahallesi

Türbenin Yeri: Koç Davut Türbesi, Antalya İli, Alanya İlçesi, Yeni (Köyü) Mahallesi yakınında bir tepe üzerindedir.

Koç Davut Kimdir: Sofu bir kişi olarak bilinen Sapadere Köyünde medfun bulunan Tepecik Evliyasının oğludur. Yeni Köy yakındaki yaylaya ailesiyle gelen Evliyayı deve kovalamaya başlar. Davut yorulur ve geride kalır. Davut yorulunca Evliya bağırır “Koş Davut, koş Davut” diye fakat Davut orada medfun olur. Burası yöre halkı tarafından ziyaret edilmektedir. Bu alan da Koş Davut olarak anılmaktadır.

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında bir bilgimiz yoktur.

Kaynak: Metin Türktaş –Alanya ve Köylerindeki Türbe Yatır ve Adak Yerleri -1997

Taylan Köken 

21 Haziran 2015 Pazar

Tepecik Evliyası Türbesi / ANTALYA / ALANYA – Sapadere Mahallesi

Türbenin Yeri: Tepecik Evliyası Türbesi, Antalya İli, Alanya İlçesi, Sapadere (Köyü) Mahallesi yakınında bir tepe üzerindedir.

Tepecik Evliyası Kimdir: Sofu bir kişi olarak bilinmektedir. Göç zamanı Yeniköy Yaylasına ailesiyle göçerken önlerine bir deve çıkıp aileyi kovalamış ve şimdiki yere gelerek burada vefat etmişlerdir. Kim olduğu konusunda başka bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Türbe kenarları taştan ve üstü çinko bir çatıyla örtülmüştür. Türbe tek odadan oluşmuş olup, mezar etrafı ibadet için kullanılmaktadır. Türbe içinde iğneler, çuvaldızlar, iplikler ve tığlar bulunmaktadır. Yine türbe içinde ince çubuklardan yapılmış yünü atmak için kullanılan yaylar ve tüfekler duvara asılmıştır.

Ziyaret Nedeni: Özellikle değişik hastalıklardan rahatsız olanlara, fıtık hastalığından muzdarip olanlara Tepecik Evliyası şifa olmaktadır.
Fıtık rahatsızlığından dolayı Evliyayı ziyarete gelenler türbe kapısını üç kez öptükten sonra, türbe etrafında üç kez dönerek dua ederler sonra içeriye girerler. Yanlarında getirmiş oldukları ip, iğne, çuvaldız gibi malzemeleri türbe başında bulunan nişe bırakırlar ve türbe içinde yatarak sabahlarlar. Evliyanın bu malzemelerle gece hasta uykudayken ameliyat yaptığı söylenmektedir. Nice insan bu dertlerinden kurtulmuştur.
Çocuğu olmayan kadınlarda türbeye ziyaret gelir, kız çocuğu yay, erkek çocuğu ağaçtan tüfek yaparak türbede bırakırlar.

Menkıbeler: 1-) Türbeyi gelenler tek şeyden rahatsız olurlar. Evliya deveyi sevmediğinden, yanlarından deveyle ilgili bir şey getirenleri Evliya rahatsız eder ve huzursuz eder.

Kaynak: Metin Türktaş –Alanya ve Köylerindeki Türbe Yatır ve Adak Yerleri -1997

Taylan Köken 

19 Haziran 2015 Cuma

Mahmut Seydi Türbesi / ANTALYA / ALANYA – Mahmutseydi Mahallesi

Türbenin Yeri: Mahmut Seydi Türbesi, Antalya İli, Alanya İlçesi, Mahmutseydi (Köyü) Mahallesi yakınındadır.
Mahmut Seydi Türbesi
Mahmut Seydi Kimdir: Mahmut Seydi’nin Horasan’dan bölgeye gelen yedi evliyadan biri olduğu söylenmektedir. Mahmut Seydi bölgeye gelerek eski adı Onas olan köye yerleşmiş ve zaviyesini kurmuş burada İslam’ı yaymıştır. Seyyid Harun Veli’nin öğrencisi ve ahfadından olduğu söylenmektedir. Yaşadığı dönem ve ölüm tarihi bilinmemesine rağmen 1461 yılında Mahmut Şeydi adına düzenlenmiş vakfiyesi kayıtlarda görülmektedir. Köylüler soylarının Mahmut Seydi’den geldiğini söylemektedirler. Mahmut Seydi Konya Hadim İlçesi Dedemli Kasabasında medfun olan Seyyid Bayram’ın kızı ile evlenmiştir.   
Deretürbelinas Köyünde medfun olan Mahmut Yusuf Narabi Mahmut Seydi’nin kardeşidir.
Mahmut Seydi Türbesi
Mahmut Seydi Türbesi
Türbenin Durumu: Türbe üç bölümden oluşan, dikdörtgen planlı, yığma moloz taştan inşa, çatısı kiremit örtülü bir türbedir. Türbe mutfak, ibadet odası (eskiden zaviye yeri olarak kullanılmış) ve sandukanın bulunduğu üç bölümden oluşmaktadır. Mahmut Seydi’nin asası sandukaya dayalı olarak durmaktadır. Türbeyi Hamdullah Emin Paşa yaptırmıştır.

Ziyaret Nedeni: Özellikle çocuğu olmayan kadınlar ve çeşitli hastalıkları ve dilekleri olanlar tarafından ziyaret edilen bir türbedir. Kurban adağı türbe yanında gerçekleştirilip, etler fakirlere ve ihtiyaç sahiplerine dağıtılmaktadır.

Menkıbeler: 1-) Türbeyi yaptıran Hamdullah Emin Paşa Mısır’da görevde iken, onu tanıyan zengin bir Mısır’lının rüyasında bir evliya görünür. Zengin Mısırlı Mahmut Seydi sandukasının üstüne örtülmek üzere işlemeli güzel bir halı hediye eder. Türbeyi yenileyen Emin Paşa sandukanın üzerine bu hediyeyi koyar. Dönemin Alanya Kaymakamı 1932 yılında iki ilkokul çocuğuna bu halıyı çaldırır. Halı kayıplara karışır, fakat halıyı çalan çocuklar yıllardır belirsiz bir hastalıktan muzdariptir.
2-) Türbe ağaçlık bir alandadır. Fakat türbe etrafındaki ağaçlar kutsal kabul edilip kesilmezler. Kesenin rüyasına giren evliya odunları geri istemektedir.   

Kaynak: Metin Türktaş –Alanya ve Köylerindeki Türbe Yatır ve Adak Yerleri -1997 / Ahmet Çaycı –Alanya Mahmud Seydi Külliyesi / www.facebook.com

Taylan Köken 

12 Haziran 2015 Cuma

Hıdrellez Dede Ziyareti / ANTALYA / ALANYA – Hacımehmetler Mahallesi

Ziyaretin Yeri: Hıdrellez Dede Ziyareti, Antalya İli, Alanya İlçesi, Hacımehmetler (Köyü) Mahallesinin kuzey doğusunda denizi gören bir tepe üzerindedir.
Hıdrellez Dede Ziyareti
Hıdrellez Dede Kimdir: Hıdılellez Dede olarak da anılan ziyaret yeri Rumların yaşadığı dönemde ziyaret edilen bir kilisedir. Türklerin gelişiyle birlikte kilise camiye çevrilmiş, ziyarete Türkler devam etmiştir. Mübadele dönemine kadar Rumların ziyaret yeri olan makam daha sonra Türkler tarafından ziyaret edilmiştir. Rumlar halen bu alana ara sıra da olsa gelmekteymiş. Bahar aylarında ziyaret edilmesinden dolayı Hıdrellez adı aldığı düşünülmektedir.

Ziyaret Durumu: Ziyaret eski bir kiliseden devşirme olan camidir. İki kapısı olan kilisenin içinde, mihrap şeklinde bir düzenleme mevcuttur. Güneye bakan kapının üzerinde Latince yazıt ve bir haç bulunmaktadır. Mihrabın olduğu alan ziyaret yeri olarak kullanılmaktadır.
Ziyaret çevresi eski Rum Köyüdür.

Ziyaret Nedeni: Bahar aylarında Yağmur Duası için ziyaret edilen bir makamdır. Ayrıca değişik dilekler için de ziyaret yapılmaktadır. Mihrabın orada dilek için mum yakılmaktadır. Bu duvar yapışkan bir hal almıştır. Dilek dileyenler yanında getirdikleri bozuk paraları yapışkan duvara atarlar. Para duvara yapışırsa dileklerinin olacağına inanılmaktadır.

Kaynak: Metin Türktaş –Alanya ve Köylerindeki Türbe Yatır ve Adak Yerleri -1993 – www.panoramio.com (Suat Narin’e teşekkürlerimle)

Taylan Köken