Abuzer Gaffari Türbesi / ADIYAMAN -Merkez-Ziyaretpayamlı Köyü

Türbenin Yeri: Adıyaman İlinin 5km kadar doğusunda olan Ziyaretpayamlı Köyünün girişinde türbesi vardır.  

Abuzer Gaffari Kimdir: Ebu Zer Gıfâri veya Ebu-Zer-i Gaffari olarak da adlandırılan Abuzer Gaffari sahabedendir ve Medine’nin Gazye Köyünde doğmuştur. Gaffari’nin Şam ile Medine arasındaki Rebze Köyünde de bir mezarı vardır. Bu yüzden ülkemizdeki mezarın makam olduğu söylenmektedir.
Başka bir bilgiye göre Hz.Ali döneminde bölgeye gelen islam ordularının sancaktarıdır.

Başka bir söylenceye göre, Hz.Ömer zamanında İran seferinde savaşa katılan ve Gıfâri kabilesine mensup olan başka bir Abuzer Gaffari olup burada şehit düştüğü ve mezarının burada yapıldığı düşüncesi vardır.

İlk Müslümanlardan yedincisi olan Abuzer Gaffari “İki gömleği olan Müslüman sayılmaz” sözü ile ünlüdür.
Türbedarın elindeki berat şöyle başlar: "Nezareti Evkafı Humayunu Mülukanem mülhak evkafından Hısni Mansur'da vaki Ebu Zer'i Gıfari Radyallahü anni bari zaviyesi ahfadından ......" 

Türbenin Durumu: Türbe Bağdat Seferi dönüşü IV. Murat tarafından, 1623-1639 yılları arasında yaptırılmıştır. Yanında küçük bir mescit de bulunmaktadır. Mescitin Şeyh Abdurrahman tarafından yaptırıldığı rivayet edilir. Adıyaman Belediyesi tarafından 2007 yılında türbenin çevre düzenlemesi yapılmıştır.

Ziyaret Nedeni: Genellikle perşembe ve cuma günleri ziyaret edilen türbeye, günahlarından arınmak için gelenler, çocuk sahibi olmak isteyenler, çocuklarının evlenmesini isteyenler, çocuklarının sünnetlerinde ve ruh hastalıklarından kurtulmak için ziyarette bulunurlar.

Adak olarak genellikle ziyaretçiler kurban adağında bulunurlar. Dilekleri olunca kurbanı kesip, eşe dosta, fakir fukaraya burada dağıtırlar. Adak olarak ayrıca türbede yemek pişirilip fakirlere dağıtılır ve şifa niyetine türbe toprağından alınır. Ayrıca çocuğunun erkek olmasını isteyenler adakta bulunduğundan dolayı Adıyaman’da birçok Abuzer ismine rastlanmaktadır. Türbe yanında bulunan büyük ağaca bez parçaları bağlanarak dilek dilenir.

Menkıbeler: 1-) Hz. Ömer tarafından Adıyaman’ın Samsat ilçesini fethetmek için gönderilmiştir. Samsat ilçesini fethettikten sonra Adıyaman Pirin Mağaraları ile Yel Baba türbesi arasında çıkan savaşta Yel Baba Türbesinin civarlarında yaralanan Abuzer Gaffari Hazretleri askerler tarafından şuanda türbesi bulunan Abuzer Gaffari Hazretleri ziyaretine getirirler ve orada hayatını kaybeder. Oraya türbesi yapılır.

2-) Bir rivayete göre de, Hz.Ali döneminde yöreye gelen İslam ordusunun sancaktarıdır. 1939-1940 yıllarında türbede bulunan sancak yetkililer tarafından müzeye kaldırılmıştır.

Kaynakça: Nihat Aytürk – Bayram Altan – Türkiye’de Dini Ziyaret Yerleri- Altanoğlu – 1992 / Ayşe Özcamus - Adıyaman Merkez ve Çevrelerindeki Adak Yerleri ve Uygulamaları - 2007 / http://www.wow.turkey.com/  / Mustafa Sucu - Adıyaman İli ve İlçeleri - 1985

Taylan Köken