Şeyh Ali Semerkandi Türbesi / ANKARA / ÇAMLIDERE / Merkez

Türbenin Yeri: Şeyh Ali Semerkandi Türbesi, Ankara İli Çamlıdere İlçesi merkezinde Körler Mahallesindedir.

Şeyh Ali Semerkandi Türbesi

Türbe Girişi

Şeyh Ali Semerkandi Kimdir: Şeyh Aliyyüssemerkandi, Şeyh Ali gibi isimlerle de anılan Şeyh Anadolu’muzun büyük manevi liderlerinden biridir. Osmanlı’nın kuruluş döneminde Anadolu’da yaşamış olan Şeyh Ali 1320 yılında İsfahan’da doğdu. Babasının ismi Yahya olup, soyu Hz. Ömer’e kadar dayanmaktadır. Şeyh Ali Mekke, Medine, Şam, Kudüs, Irak, Semerkand ve Çamlıdere’de gibi birçok yerde bulundu. Çamlıdere’ye gelen Şeyh Ali buranın adının Şeyhler olmasına sağlar. Burada kurduğu tekkesinde ilim ve irfanını bir ışık gibi yayar. 1457 yılında Çamlıdere’de vefat eder. Şeyh Ali Semerkandi Hazretleriyle ilgili detaylı bilgiye ve görsel malzemeye ismiyle kurulan siteyi takip ederek ulaşabilirsiniz.      

Şeyh Ali Semerkandi Sandukası

Türbenin Durumu: Türbe yığma ve kesme taştan inşa edilmiştir. Çatı kiremittendir. Girişin karşısındaki büyükçe sanduka Şeyhe aittir. Ayrıca girişin sağında yedi, solunda üç adet olmak üzere toplam on sanduka Ali Semerkandi’nin müritlerine aittir. Vakıflar tarafından restore edilmiştir. Koruma Kurulu kararıyla 1990 yılında 1. Derece Anıt Eser olarak tescillenmiştir. 

Türbe bir külliyenin parçasıdır.

Ziyaret Nedeni: Çamlıdere’nin manevi lideri olan bu büyük zat özellikle hayır duası için ziyaret edilmektedir.

Menkıbeler: 1-) Şeyh Ali Semerkandi Medine’de Peygamberimizin mezarında yedi sene türbedarlık yapar. Bir gece rüyasında Hz. Fatıma validemizi görür. Onun muştulaması üzerine peygamberimizin mezarı başına geçer ve bekler. Hz. Muhammed ona görünerek, Ali’yi “Manevi Evladı” kabul ettiğini, “Öyle bir beldeye git ki, fakirlikten beni ziyaret edemeyenler seni ziyaret etsin” emrini buyurmuştur. Bunun üzerine Anadolu'ya geçer ve Çamlıdere'ye yerleşir.

2-) Ali Semerkandi kırda öküzleri otlatırken bir kurt öküzlerden birine musallat olmuş. Ali Semerkandi kurda seslenmiş. “Bu hayvanı niye yiyorsun?” diye, Kurt dile gelmiş, “Bu benim kısmetim” diye… Ali Semerkandi “Bana bir gece müsaade et sahibine haber vereyim, sonra ahrette yakama yapışmasın” demiş kurda. Kurt da razı olmuş. Ali Semerkandi akşam malın sahibine haber vermiş, sahibi durumu anlamamış ve “Olmaz öyle şey” demiş. Ertesi gün öküzünü yine sürüye katmış. Kurt gelmiş ve öküzü istemiş, Ali Semerkandi derisini parçalamaması karşılığında izin vermiş. Akşam olunca öküzün sahibine derisini götürünce sahibi Ali Semerkandi’yi suçlamış ve kadıya gitmiş. Kadıya durumu aynen anlatan Ali Semerkandi’ye kadı şahidin var mı diye sormuş. Ali “Şahidim orada bulunan ağaçlar ve kayalardır” der. Der demesine de, bu laf biter bitmez gündüz bulunduğu yerden büyük bir gürültü kopar, kadının olduğu yere ağaçlar ve kayalar kopup gelmektedir. Herkes korkudan kaçar. Bunun üzerine Ali Semerkandi bir kez daha büyüklüğünü gösterir ve “Ey kayalar ve ağaçlar! Olduğunuz yerde durun!” diye emir buyurunca ağaçlar ve kayalar durur. Bu keramet sahibi kişiye herkes intisap eder.

Sığırcık Suyu

Suyun Çıktığı Kuyu

3-) Bir yaz günü ekinler olgunlaşmış, hasat vakti yaklaşmıştır. Kadınlar yavaş yavaş tarlalardaki ekinleri biçmektedir. Hayvanlarıyla o bölgeye gelen Şeyh susar. Etrafta hiç su kaynağı yoktur. Asasını toprağa vurunca orada bir gür kaynak peyda olur. Fakat su çok bol çıkınca ekinlere zarar verecek diye kadınlar feryad figan ederler. Bunu üzerine Şeyh “Ey mübarek su, ne çıktığın belli olsun, ne aktığın” deyince su bir kuyu gibi olur. İşte bu su meşhur “Sığırcık Suyu"dur.

Birçok yerde ekinlere musallat olan çekirge sürüleri kovmak için bu su kullanılır. Çekirgeler tarlaları istila edince bu su tarlaların etrafına dökülünce çekirgeler kaçar. Başka bir menkıbeye göre bir kabın içine koyulunca o bölgeye sığırcık sürüleri gelir ve çekirgeleri yerler.

Günümüzde Sığırcık Suyu’nun çıktığı yer Karabük İli, Eskipazar İlçesi, Sadeyaka köyünde yeni yapılan bir caminin içindedir. Sığırcık Suyu’nu veya Çekirge Suyu’nu Sığırcık Şeyhleri olarak Osmanlı Belgelerinde isimleri anılan Şeyh Ali Semerkandi Hazretlerinin müridleri kullanabilmektedir… Bu imtiyaz ve bilgi sadece onlara aittir…        

  

Kaynakça: Evliyalar Ansiklopedisi 3. Cilt –Türkiye Gazetesi -1992 / www.envanter.gov.tr / www.seyhalisemerkandi.com

Taylan Köken