Sultan II. Beyazıt Türbesi / İSTANBUL / FATİH / Beyazıt

Türbenin Yeri: II. Beyazıt Türbesi, İstanbul ili, Fatih ilçesi, Beyazıt’ta, Beyazıt Cami ve Sahaflar Çarşısı yanında yer alır. Yanındaki benzer türbede kızı Selçuk Sultan medfundur.

Beyazıt Cami

Sultan II. Beyazıt Kimdir: II. Bayezid veya Beyazıt adıyla maruf, Bayeizd-i Sani, Kayser-i Rum Hanı, Adli[mahlası] isimleri de verilen Osmanlı İmparatorluğunun 8. padişahıdır. Babası Fatih Sultan Mehmed, annesi Emine Gülbahar Hatundur. Kendisinden sonra tahta geçen oğlu Yavuz Sultan Selim handır.

Aralık 1447 veya Ocak 1448 tarihlerinde Edirne’ye bağlı Dimetoka Sarayında dünyaya gelmiştir. Babası İstanbul’u fethettikten sonra, yedi yaşında Amasya’ya vali olarak atanır. Amasya’da dönemin ünlü âlimlerinin gözetiminde iyi bir eğitim alarak, bir padişah olacak şekilde eğitim ve kültür verildi. Şehzade Beyazıt, sancakbeyi namıyla 27 yıl Amasya’da oturmuştur.

Babası Fatih Sultan Mehmed’in 1481 yılında Gebze’de vefatı üzerine kardeşi Cem Sultan ile taht kavgasına girişmiş, 22 Mayıs 1481 tarihinde tahta geçmiştir. 

Yavuz Sultan Selim’in tahta geçişinden sonra oğluna şu mesajı vermiş:

“Adaletten ayrılma, acizlere ve biçarelere karşı merhametli ol. Kimsesizlere şefkat göster, herkesin sana ram olmasını[tabi olmak, boyun eğmek] istiyorsan ulemaya çok saygı göster, zaruret olmadıkça kimseye sert davranma…”

Daha sonra doğduğu saraya yola çıkmış, Edirne’nin Havsa ilçesi Abalar köyünde şüpheli bir şekilde 26 Mayıs 1451 tarihinde vefat etmiştir. Vefatından sonra naaşı kendi yaptırdığı türbeye getirilerek defnedilmiştir.  

Sultan II. Beyazıt Türbesi

Sultan II. Beyazıt Türbesi

Sultan II. Beyazıt Türbesi

Sultan II. Beyazıt Türbesi

Türbenin Durumu: Yavuz Sultan Selim tarafından inşa edilen türbe[1], kubbeli sekizgen planlıdır. Türbe düzgün kesme köfeki taşından imal olup sekizgen planlıdır. Klasik Osmanlı Mimarisi örneğini yansıtan türbede alt sıra pencereler yuvarlak kemer alınlıklı dikdörtgen mermer söveli demir parmaklıklıdır. Üst sıra pencereler ise sivri kemer içinde alçı şebekelidir. Türbe cephelerinde iç içe geçmiş dikdörtgen silmeler yapıda hareketlilik gösterir. Yine benzer şeklide yapının saçak kısmında silmeler, türbeyi çepeçevre kuşatır. Üç bölümlü pencereli revak sonradan eklenme olup yanlarında nişlere sahiptir. Türbe  kapı kemerinin üzerinde Besmele yazılı olup Türbe içerisindeki kalem işleri barok üslupta 18 ve 19 Yüzyıl’a aittir. Madalyonlar içerisinde Esma-ül Hüsna’ya yer verilmiştir. Türbede sadece Sultan II. Bayazıt’ın sandukası vardır.

Ziyaret Nedeni: Türbe genellikle hayır duası için ziyaret edilmektedir.

Taylan Köken

---

[1] Türbe hakkındaki teknik bilgiler, www.fatih.gov.tr adresinden aktarılmıştır. Erişim Tarihi: 20 Ekim 2025. Türbe fotoğrafları Taylan Köken tarafından 29 Eylül 2002 tarihinde çekilmiştir.

Sadıkoğlu Türbesi / BURDUR / ÇAVDIR / Söğüt Kasabası

 

Eski Sadıkoğlu Türbesi(2002)

Eski Sadıkoğlu Türbesi(2002)

Eski Sadıkoğlu Türbesi(2002)

Eski Sadıkoğlu Türbesi(2002)

Eski Sadıkoğlu Türbesi(2002)

Türbenin Yeri: Sadıkoğlu Türbesi, Burdur ili, Çavdır ilçesine bağlı Söğüt kasabasının girişindedir. Antalya’da üzerinden gelirken, Söğüt merkezindeki Fethiye-Çavdır yol ayrıma 3 km kala, ana yolun sağında görülen türbedir.

Sadıkoğlu Kimdir: Sadıkoğlu Türbesi hakkında herhangi bir bilgiye günümüze dek ulaşamadım. Söğüt kasabasının kurucusu veya fethi esnasında burada şehit düşen bir komutanın mezarı olabilir. Tabi bu tamamen bir varsayım.

Yeni Sadıkoğlu Türbesi(2011)

Yeni Sadıkoğlu Türbesi(2011)

Türbenin Durumu: Antalya’yı ziyaret ederken, Yayla Yolu denilen bu yolu çok sık kullandığımdan dolayı türbenin durumu her zaman dikkatimi çekti. Türbede durup fotoğraflarını çekmişim. Bazılarını burada yayınlayacağım.

Fotoğraflarda da görüldüğü üzere türbe üç aşamadan geçmiştir. 2002 yılında çektiğim ilk fotoğraflara[1] göre, betonarmeden üstü kapalı basit bir türbedir. Sanduka kısmı –muhtemelen- defineciler tarafından tahrip edildiği görülmektedir. Türbe içinde az sayıda da olsa devşirme parçalar ve sütun parçaları görülmekte. 2011 yılında gerçekleştirilen yol genişletme çalışmalarında türbe 20-30 m yana alınarak mermerden yeni bir mezar yapılmış, devşirme malzemelerin sağa sola dağıldığı görülmektedir. 2014 yılındaki ziyaretimde ise mezarın üzeri kapatılmış, betondan kare planlı bir türbe, kiremitten kırma çatıyla kapatılmıştır. İki sütun başı haricinde diğer devşirme malzemeler görülmemektedir.    

Yeni Sadıkoğlu Türbesi(2014)

Yeni Sadıkoğlu Türbesi(2014)

Yeni Sadıkoğlu Türbesi(2014)

Ziyaret Nedeni: Türbe genellikle hayır duası için ziyaret edildiğini düşünüyoruz. Eskiden mum adağında bulunulmaktaydı.

Taylan Köken

---

[1] Birinci kısım fotoğraf 31 Ağustos 2002, ikinci grup 24 Ağustos 2011 ve son fotoğraflar ise 27 Temmuz 2014 tarihinde Taylan Köken tarafından çekilmiştir. 

Zühtü Paşa Mektebi Haziresi / İSTANBUL / KADIKÖY / Kızıltoprak

 

Zühtü Paşa Cami

Hazirenin Yeri: Zühtü Paşa Mektebi Haziresi, İstanbul ili, Kadıköy ilçesine bağlı Kızıltoprak muhitinde bulunan Bağdat Caddesi No:35 adresindedir. Yanında Zühtü Paşa Cami yer alır.

Zühtü Paşa Cami Haziresi

Zühtü Paşa Cami Haziresi

Zühtü Paşa Cami Haziresi

Zühtü Paşa Kimdir: Zühtü Paşa hakkındaki bilgileri, İslam Ansiklopedisinden ilgili maddenin bazı kısımlarını buraya aktararak vermek istiyorum:

“Kadıköy Kızıltoprak’ta Bağdat caddesinin başlangıcında Kızıltoprak-Ihlamur menzilinin bulunduğu Ihlamurlu Çeşme denilen mevkidedir. Eski sefer yolu üzerinde yer alan yapı, bu bölgenin XIX. yüzyıl içinde gözde bir sayfiye yeri olarak iskân edilmesi sırasında inşa edilmiştir. Avlunun ana kapısı üzerindeki kitabesinde belirtildiğine göre cami, II. Abdülhamid dönemi nazırlarından Ahmed Zühdü Paşa tarafından 1301 (1884) yılında yaptırılmıştır. Mektep ise 1306 (1889) tarihlidir. Zühdü Paşa bu camiyi ve mektebi, geniş bir arazi içinde kurulan dört katlı ve kırk odalı muhteşem yazlık köşkünün yakınında (batı kısmına) tesis etmiştir. Bu geniş arazide mutfak, kuşluk, limonluk, bahçıvan odaları, kömürlük, ahır ile ekili alanlar vardı. Caminin kıble yönündeki dar sokakta günümüze kadar gelmeyen 1177 (1764) tarihli Hasan Ağa Çeşmesi bulunuyordu. Zühdü Paşa cami ve mektebin bakımı, masraflarının karşılanması için irat getiren mülkünü bunun için kurduğu vakfa bağışlamıştır. Vakıflar Genel Müdürlüğü’nde 1485-2270 numara ile kayıtlı olan vakfiye 1302, 1304, 1305 ve 1308 (1891) yıllarında vakfa yapılan eklemeler sonucu dört defada tamamlanmıştır”[1].

Zühtü Paşa Mektebi Haziresi

Zühtü Paşa Mektebi Haziresi

Zühtü Paşa Mektebi Haziresi

Zühtü Paşa Mektebi Haziresi

Hazirenin Durumu: Zühtü Paşa Cami ve Zühtü Paşa Mektebinin iki ayrı haziresi mevcuttur. Dikkatinizi çekmek istediğim hazire, Sıbyan Mektebi haziresinde ziyaret edilen bir mezardır. Kısaca iki hazireden de bilgiler şu şekildedir:

Zühtü Paşa caminin güneybatısında, duvarın önünde aile fertlerinin medfun bulunduğu beş mezarlık küçük bir hazire vardır. Bu hazirede Zühtü Paşa, ikinci eşi Hatice Vâhide Kamer Hanım, oğlu Âsım Bey, kızı Sulhiye Hanım ile vakfın mütevellisi olan kızı Ayşe Lütfiye Hanım’ın mezarları yer almaktadır.

Ziyaret olarak kullanılan hazire ise Zühtü Paşa Mektebinin hemen yanındaki bahçededir. Bu hazirede medfun olanlar hakkında herhangi bir bilgiye ulaşamadım. Ancak okulla bağlantılı olan, muhtemelen burada görev almış hocaların mezarları olmalıdır. Bu mezarlar arasında baş taşı yarısından kırık olan bir mezarın Bağdat Caddesine bakan kısmında dilek için mumluk konulmuştur[2].

Ziyaret Nedeni: Hazire genellikle hayır duası için ziyaret edilmekte, mum adağında bulunulmaktadır.

Taylan Köken

---

[1] www.islamansiklopedisi.org.tr İlgili madde. Erişim Tarihi: 20.10.2025.

[2] Bu ziyaret yerinin fotoğraflarını 2002 yılının Eylül ayında çekmişim. Aradan geçen 23 yıl içersinde bu mumluk büyük ihtimal kaldırılmıştır.  

Karacaören Türbesi / NEVŞEHİR / Ürgüp – Karacaören Köyü

 

Karacaören Türbesi

Karacaören Türbesinin Yeri: Nevşehir İli, Ürgüp İlçesine bağlı, Karacaören Köyü mezarlığındaki türbedir. Karacaören Köyü, Develi-Ürgüp karayolu üzerinde olup, mezarlık bu yolun kenarındadır.

Karacaören Kimdir: Karacaören türbesinde kimlerin medfun olduğu bilinmemektedir. Karacaören mezarlığında bulunan Osmanlı dönemi mimarisine uygun yapılan türbede, köyün kurucuları yatıyor olabilir.

Türbenin Durumu: Türbe, oldukça büyük boyutlu kaba yontu taşlarla inşa edilmiştir. Türbenin dışı sarı renkle boyalıdır, içten ise sıvalıdır. Kare plana yakın olan türbenin, kubbesi mevcuttur. Türbeye giriş, güney cephesinden, basık kemerli kapı ile sağlanmaktadır. İçte doğu batı doğrultusunda yerleştirilmiş iki mezar sandukası bulunmaktadır. Örtüsü yıkılmak üzere olan türbe içten ahşap ve metalle desteklenmiş dıştan demir kuşak ile çevrelenmiştir.

Vakıflar Genel Müdürlüğü mülkiyetinde olan türbe, 1991 yılında 1. Derece Anıt Eser olarak tescillenmiştir.

Ziyaret Nedeni: Genellikle çevre sakinleri tarafından hayır duası ve değişik dilekler için ziyaret edilmektedir.

Kaynakça: www.kulturportali.gov.tr

Taylan Köken