Çavuşbaş Sultan Türbesi / AFYONKARAHİSAR –Merkez – Çavuşbaş Mah.

Çavuşbaş Sultan Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İlinin Merkezinde Çavuşbaş Mahallesinde bulunan Çavuşbaş Cami bahçesinde türbesi vardır.

Çavuşbaş Sultan Kimdir: Caminin bahçesinde mezarı bulunan Turşan Hacı Ali’dir. 1788-89 yıllarında vefat ettiği bilinmektedir. Ama caminin banisi olarak anılan Mustafa Çavuş, Çavuşbaş, Serçavuş Mustafa Ağa’nın mezarı olarak yanlış bilinmektedir.  

Türbenin Durumu: Türbenin üstü açıktır. Kitabesinde şunlar yazılıdır:

İttifâk itdi bu ma‘nâda kamû ehl-i hüner

İhtilâf üzredir elvân-ı cihân ser-â-ser

Gülşene bâdî-i nazarda seyr idince bir kez

Hep fenâya virdi evrâk-ı gülü ba‘d-ı seher

Hamrı bilirüz humâr kasrı kusûra mâil

Sûrı müstelzim mâtem-i safveti ‘ayn-ı keder

Ya‘nî şehrâh-ı ‘adem ma’beridir bu dünyâ248

Her gelen mîr u gedâ itdi andan ebede güzâr

Çünki bir kimseye bâkî değil elbetde Cihân

İtdi el-Hâc Ali Ka‘be-yi ‘Ukbâ’ya sefer

Ziyaret Nedeni: Çevre halkı tarafından değişik dilekler için ziyaret edilmektedir.

Menkıbeler: 1-) İşkodra’dan askerlik için Afyon’a gelen Çavuşbaş Sultan, İstanbul’un fethine iştirak etmiş, şehir düşmüş, başı gövdesinden ayrılarak Afyon’daki askeri birliğin yanına gelmiştir. 

Kaynakça: Afyonkarahisar Vakıf Eserleri Cilt.I-2005 / Mehmet Gündoğan –Afyon Alimleri Evliyaları -1994

Taylan Köken

Hacı Mustafa Türbesi / AFYONKARAHİSAR –Merkez – Efecik Mah.

Hacı Mustafa Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İlinin Merkezinde Efecik Mahallesinde bulunan Başçeşme Cami bahçesinde türbesi vardır.

Hacı Mustafa Haziresi

Hacı Mustafa Kimdir: Başçeşme Cami, Efecik Mescidi olarak da anılan caminin banisi Hacı İlyas oğlu Hacı Mustafa’dır. Mezar taşından 1503 yılında vefat ettiği anlaşılmaktadır.  

Türbenin Durumu: Türbenin üstü açıktır. Hazirede ailesinin de mezarları bulunmaktadır.

Ziyaret Nedeni: Çevre halkı tarafından hayır duası için ziyaret edilmektedir.

Kaynakça: Afyonkarahisar Vakıf Eserleri Cilt.I-2005

Taylan Köken

Çavuş Dede Türbesi / AFYONKARAHİSAR –Merkez – Çavuşbaş Mah.

Çavuş Dede Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İlinin Merkezinde Çavuşbaş Mahallesinde bulunan Olucak Çeşmesinin karşısındaki eski kabristanlıkta türbesi vardır.

Olucak Çeşmesi

Çavuş Dede Kimdir: Gerçek adı Mustafa Çavuş’tur ve Kethüda yeri çavuşu olarak bilinmektedir. Rivayete göre kalenin fethi esnasında susayan askerler için Olucak Çeşmesinin olduğu yerdeki suyu bulur.

Çavuş Dede Türbesi

Çavuş Dede Türbesi Ayrıntı

Türbenin Durumu: Türbe betonarme ile sıvanmış, üstü açık bir türbedir.

Ziyaret Nedeni: Çevre halkı tarafından değişik dilekler için ziyaret edilmektedir. Adak olarak mum adağı ve kurban adağı yapılmaktadır.

Menkıbeler: 1-) Afyonkarahisar’ı kuşatan Türkler kalenin teslim olması için elçiler gönderir ama her seferinde geri çevrilir. Bunun üzerine Türk Komutan en güçlü Çavuşbaşını kaleyi fethetmesi için görevlendirir. Çavuşbaşı askerleri ile kaleyi çevirir, kale komutanı kaleye kapanır. Türk birliği kaleyi kuşatır ama kısa zamanda su stoğu bitince, Karakuyu denen yerden su ihtiyacını karşılamak isterler, ama su tatsız ve sağlığa zararlıdır. Bu durumu Çavuşbaşına haber verince, yanına bir kişi alan Çavuşbaşı Yağdan denilen yere gelir, bir kayanın başında dualar okur ve kılıcını kaldırırak “Burada su olacak” diyerek kılıcını kayaya vurur. Kılıcın değdiği yerden gürül gürül sular akmaya başlar.

Susuzluğunu gideren askerler tekrar canlanır ve bir seferde kaleyi ele geçirirler. Suyun çıktığı yere Olacak Çeşmesi yapılır. Kalenin fethi sırasında şehit düşen Çavuş Dede ise çeşmenin karşısına yapılan kabristanlığa defnedilir.        

Kaynakça: Afyonkarahisar Vakıf Eserleri Cilt.I-2005 / www.afyon-bel.gov.tr

Taylan Köken

Burmalı Sultan Türbesi / AFYONKARAHİSAR –Merkez – Burmalı Mah.

Burmalı Sultan Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İlinin Merkezinde Burmalı Mahallesinde bulunan Burmalı Camisinin içinde türbesi vardır.

Burmalı Cami

Burmalı Sultan Kimdir: Burmalı Sultan’ın kim olduğu konusunda herhangi bir bilgi yoktur. Caminin yapım yılı olarak XVI.yüzyıldan öncesi düşünülmektedir. Fakat ahşap giriş kapısının ise XIV.yüzyıldan kaldığı söylenmektedir.

Burmalı Sultan Türbesi

Türbenin Durumu: Türbe caminin bodrumunda bulunmaktadır. İki şahıs medfundur. Biri Burmalı Sultan’ın mezarı olarak anılmaktadır.

Ziyaret Nedeni: Çevre halkı tarafından değişik dilekler için ziyaret edilmektedir.

Kaynakça: Afyonkarahisar Vakıf Eserleri Cilt.I-2005.

Taylan Köken

Hacı Hamza Türbesi-II / AFYONKARAHİSAR –Merkez – Ak Mescit Mah.

Hacı Hamza Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İlinin Merkezinde Akmescid Mahallesinde bulunan Ak Mescid Camisinde türbesi vardır.

Hacı Hamzalı Türbesi

Hacı Hamza Kimdir: Ak Mescid camisinin banisi olan Hacı Hamza hakkında elimizde herhangi bir bilgi yoktur. Cami İvaz Hamza Çelebi Cami, Hamamcı Çelebi Cami ve Kettancı Hacı Hamza Mescidi olarak da anılmaktadır. Mescit kitabesinde 1397 yılında Hacı Hasan el-Kettani oğlu Hacı Hamza tarafından yaptırılmıştır ibaresi vardır.

Türbenin Durumu: Türbe mescidin bahçesindedir. Üstü açık bir mezardır. 

Mezar taşının baş kısmında:
“Tevefinye’l-merhûmü’l-mağfûrü’l-mebrûr
El-muhtâc ilâ rahmeti’llâhi te‘âlâ”

ayak taşında ise:
“Hacı Hamza el-ma‘rûf
Bi-Hoca Kettânî gafera’llâhu lehû
Ve cemî‘i’l-mü’minîn ve’l-mü’minât” yazılıdır.

Ziyaret Nedeni: Camiye gelenler tarafından hayır duası için ziyaret edilmektedir.

Kaynakça: Afyonkarahisar Vakıf Eserleri Cilt.I-2005.

Taylan Köken

Sofu Çelebi Türbesi / AFYONKARAHİSAR –Merkez – Mısri Mah.

Sofu Çelebi Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İlinin Merkezinde Mısri Mahallesinde bulunana Mısri Camisinin içinde türbesi vardır.

Sofu Çelebi Türbesi

Sofu Çelebi Kimdir: Abdurrahim Karahisari Efendi hazretlerinin damadı ve halifesidir. Gerçek adı Kemaleddin Çelebi’dir. Halk tarafından Sofu Çelebi olarak anılmaktadır.  

Türbenin Durumu: Türbe caminin genişletilmesi içeride kalmıştır. İki sanduka yan yanadır. Büyük sandukada Abdurrahim Mısri medfundur, diğer sandukada damadı Kemaleddin (Sofu) Çelebi medfundur.

Ziyaret Nedeni: Afyonkarahisar’ın önemli şahsiyetlerinden olan Abdürrahim Mısri değişik dilekler için ziyaret edilmektedir, damadına da hayır duası okunmaktadır.

Kaynakça: Afyonkarahisar Vakıf Eserleri Cilt.I-2005 / Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – 2009.

Taylan Köken

Arap Dede Türbesi-VII / AFYONKARAHİSAR –Merkez –Arap Dede Mescidi

Arap Dede Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli merkezinde bulunan Arap Dede Mescidinde türbesi vardı.

Arap Dede Türbesi

Arap Dede Kimdir: Arap Dede Abdurrahim Karahisari’nin kardeşi olan Muslihüddin Mısri olarak bilinmektedir. Cami ve türbe yapım tarihi kesin olarak bilinmese de 1453-1483 yılları arasında yapıldığı tahmin edilmektedir.

Türbenin Durumu: Türbe mescidin içindedir. 

Ziyaret Nedeni: Çevre halkı tarafından değişik dilekler için ziyaret edilmektedir.

Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – 2009 / Afyonkarahisar Vakıf Eserleri Cilt.I-2005.

Taylan Köken

Yahşi Baba Türbesi / AFYONKARAHİSAR –Merkez –Ayak Tekke Cami

Yahşi Baba Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli merkezinde Ayak Tekke Camisinde türbesi vardır.  

Molla Yahşi Türbesi

Yahşi Baba Kimdir: Yahşi Baba ve Bahşi Baba iki kardeştir. Afyonkarahisar’da yaşayıp burada vefat etmişlerdir. İsimleri Evliya Çelebi seyahatnamesinde de geçmektedir. Bu iki kardeşin Sultan Divani’nin biri Bektaşi, diğeri Mevlevi olan yarenlerinden olduğu belirtilmektedir. Molla Yahşi olarak da anılmaktadır.   

Türbenin Durumu: Türbe Ayak Tekke Cami yenilenirken, büyütülünce bodrum katta kalmıştır. Türbede üç mezar bulunmaktadır. Mezarlar Molla Bahşi, Molla Yahşi ve Molla Nahşi’ye aittir.

Ziyaret Nedeni: Çevre halkı tarafından değişik dilekler için ziyaret edilmektedir.

Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – 2009 / www.afyonweb.com / Afyonkarahisar Vakıf Eserleri Cilt.I-2005

Taylan Köken

Bahşi Baba Türbesi / AFYONKARAHİSAR –Merkez –Ayak Tekke Cami

Bahşi Baba Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli merkezinde bulunan Ayak Tekke Camisinin bitişiğinde türbesi vardır.  

Molla Bahşi Türbesi

Bahşi Baba Kimdir: Bahşi Baba ve Yahşi Baba iki kardeştir. Afyonkarahisar’da yaşayıp burada vefat etmişlerdir. İsimleri Evliya Çelebi seyahatnamesinde de geçmektedir. Molla Bahşi, Molla Yahşi olarak da anılmaktadırlar. Cami Ayak Tekkesi olarak anılmaktadır.

Bahşi Bey’in bir ozan olduğu, Yavuz Sultan Selim döneminde yaşadığı ve padişahın Mısır Seferini anlatan bir destan yazmıştır ve sonra vefat etmiştir. Ayrıca bu iki kardeşin Sultan Divani’nin biri Bektaşi, diğeri Mevlevi olan yarenlerinden olduğu belirtilmektedir.   

Türbenin Durumu: Türbe Ayak Tekke Cami yenilenirken, büyütülünce bodrum katta kalmıştır. Türbede üç mezar bulunmaktadır. Mezarlar Molla Bahşi, Molla Yahşi ve Nahşi Baba’ya aittir.

Ziyaret Nedeni: Çevre halkı tarafından değişik dilekler için ziyaret edilmektedir.

Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – 2009 / www.afyonweb.com  / Afyonkarahisar Vakıf Eserleri Cilt.I-2005

Taylan Köken

Nahşi Baba Türbesi / AFYONKARAHİSAR –Merkez –Ayak Tekke Cami

Nahşi Baba Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli merkezinde Ayak Tekke Camisinde türbesi vardır.  

Molla Nakşi Türbesi

Nahşi Baba Kimdir: Türbede yatan diğer kişilerin, Yahşi Baba ve Bahşi Baba’nın iki kardeş olduğunu belirtmiştik. Ama Nahşi Baba’nın derviş olması dışında herhangi bir bilgi yoktur. Nakşibendi tarikatından olduğu rivayet edilir.

Türbenin Durumu: Türbe Ayak Tekke Cami yenilenirken, büyütülünce bodrum katta kalmıştır. Türbede üç mezar bulunmaktadır. Mezarlar Molla Bahşi, Molla Yahşi ve Molla Nahşi’ye aittir.

Ziyaret Nedeni: Çevre halkı tarafından değişik dilekler için ziyaret edilmektedir.

Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – 2009 / www.afyonweb.com / Afyonkarahisar Vakıf Eserleri Cilt.I-2005.

Taylan Köken

Mürdümek Sultan Türbesi / AFYONKARAHİSAR –Merkez –Gavur Kalesi

Mürdümek Sultan Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli merkezinde bulunan Gavur Kalesi olarak anılan tepenin eteğinde bulunan mezarlıkta türbesi vardır.  

Mürdümek Sultan Kimdir: Merd-i Yek Sultan olarak da anılan Mürdümek Sultan Afyon’un fethi sırasında şehit düşmüş ve mezarının bulunduğu yere defnedildiği rivayet edilmektedir. Oysa mezar taşındaki ölüm tarihinden (1332) dolayı sonradan vefat ettiği açıktır.  

Ayrıca, Mürdümek Sultan’ın 100 yaşlarında iken 1332 yılında vefat eden Şerafettin Hoca Harun’un oğlu olabileceği ileri sürülmektedir.     

Türbenin Durumu: Türbe devşirme malzemelerden üstü açık olarak özensiz imal edilmiş bir türbedir.

Ziyaret Nedeni: Türbe çevre halkı tarafından değişik dilekler için ziyaret edilmektedir.

Menkıbeler: 1-) Mürdümek Sultan’ın Bilal-i Habeşi’nin soyundan gelmektedir. Mezarının ayak ucundaki sütunun üzerine Bilal-i Habeşi çıkıp ezan okumaktaymış.

2-) Ayrıca Horoz Dede, Deve Dede ile arkadaş olan Mürdümek Sultan, Afyon Kalesi fethedilirken Horoz Dede’nin horoz taklidi yaparak erken ötmesi üzerine gün ağırmadan sabah ezanını okumuş ve Afyon Kalesinin erkenden ele geçirilmesinde faydası olmuştur.

Kaynakça: Yusuf Ilgar – Afyonkarahisar’da Mezarlıklar ve Türbeler / Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – 2009.

Taylan Köken

Divani Mehmet Efendi Türbesi / AFYONKARAHİSAR –Merkez –Ulu Cami Karşısı

Divani Mehmet Efendi Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli merkezinde Ulu Cami karşısında türbesi vardır.  

Divani Mehmet Efendi Türbesi

Divani Mehmet Efendi Kimdir: Ulu Cami yanında açılan medrese ve mektepte öğretmenlik yaptığı belirtilen Mehmet Efendinin 1650 yıllarında öğretmenlik yaptığı daha sonra vefat ettiği düşünülmektedir.

Türbenin Durumu: Türbe kare planlı, kesme taştan, kubbeli olarak inşa edilmiştir.

Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – 2009.

Taylan Köken

Kesikbaş Sultan Türbesi / AFYONKARAHİSAR –Merkez –Kesikbaş Sultan Cami

Kesikbaş Sultan Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli merkezinde Kesikbaş Sultan Camisinde türbesi vardı.  

Kesikbaş Sultan Kimdir: Abdurrahim Karahisar’ın çağdaşı olan Kesikbaş Sultan’ın kim olduğu hakkında elimizde herhangi bir bilgi yoktur. Mescit Köle Hacı Mehmet tarafından yaptırılmıştır. 1872 yılında Kesikbaş Tekkesinde ve mescidinde fakir yolcuların kaldığı belirtilmektedir. Değişik dönemlerde yapılan tadilatlara rağmen çıkan yangınlarla harap olan cami ve tekke en son Yunan işgalinde yanmış ve tekkenin arsası yola katılmıştır.  

Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – 2009 / www.afyonweb.com

Taylan Köken

Kırklar Makamı Türbesi / AFYONKARAHİSAR –Merkez –Kırklar Makamı Cami

Kırklar Makamı Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli merkezinde Ulu Caminin hemen üstünde yer alan Kırklar Makamı Camisinde türbesi vardır.  

Kırklar Makamı Cami

Şeyh Hasan Efendi Sandukası

Kırklar Makamı Kimdir: Horasan erenlerinden olan zat hakkında herhangi bir bilgi yoktur, ama halk buraya Kırklar Makamı demektedir. Evliya Çelebi Afyonkarahisar’ı ziyaret ettiğinde “Kırklar Makamı Ziyaretgahtır” diye bahsetmektedir. İlk olarak ahşap ve çatılı bir mescit olarak yapılan yapı daha sonra Şeyh Hasan Efendi tarafından yeniden yapılmış olmalıdır. Banisi vefat edince buraya defnedilmiştir.

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında elimizde herhangi bir bilgi yoktur.

Ziyaret Nedeni: Çevre halkı tarafından değişik dilekler için ziyaret edilmekte ve saygı duyulmaktadır.

Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – 2009 / Mehmet Gündoğan – Afyon Alimleri Eviyaları -1994 / www.afyonweb.com

Taylan Köken

Kabaklı Dede Türbesi / AFYONKARAHİSAR –Merkez –Kabaklı Sokağı

Kabaklı Dede Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli merkezinde Yeni Cami ile Kabaklı Sokağının arasında türbesi vardır.  

Kabaklı Dede Kimdir: Sayın Abdulhalim Durma’nın değerli eserinden öğrenmiş olduğumuz kişi hakkında herhangi bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında elimizde herhangi bir bilgi yoktur.

Ziyaret Nedeni: Çevre halkı tarafından değişik dilekler için ziyaret edilmektedir.

Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – 2009.

Taylan Köken

Devrani Sultan Türbesi / AFYONKARAHİSAR –Merkez –Kurtuluş Caddesi

Devrani Sultan Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli merkezinde bulunan Kurtuluş Caddesinde türbesi vardır.  

Devrani Sultan Kimdir: Devrani Sultan’ın Sultan Divani’nin arkadaşı olduğundan bir Mevlevi olduğu söylenmektedir. Evliya Çelebi Afyonkarahisar’ı ziyaretinde türbeyi de ziyaret etmiştir. 

Türbenin Durumu: Türbe önceleri Kurtuluş Caddesinin ortasındaymış. Türbenin olduğu yerde devşirme sütunlar bulunmaktaymış. Ayrıca 150 okka kadar ağırlığı olan ve adı İstikbal Taşı olan yuvarlak bir taş varmış. Türbe daha sonra yol ortasından kaldırılarak bugünkü yerine taşınmış.

Ziyaret Nedeni: Çevre halkı tarafından değişik dilekler için ziyaret edilmektedir.

Kaynakça: Yusuf Ilgar – Afyonkarahisar’da Mezarlıklar ve Türbeler / Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – 2009.

Taylan Köken

Demiryalayan Türbesi / AFYONKARAHİSAR – Merkez -Karaman Mahallesi

Demiryalayan Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İlinin merkezinde bulunan Karaman mahallesi  Gazlıgöl Caddesinde türbesi bulunmaktadır.  

Demiryalayan Türbesi

Demiryalayan Kimdir: Yoğurtçuluk yapan Demiryalayan’ın sabır ve tahammül gücü ile ünlenmiştir. Abdurrahim Mısri’nin öğrencisi olduğu söylenmektedir.

Türbenin Durumu: Türbenin yaklaşık olarak 400 yıl önce yapıldığı belirtilmektedir. Kesme taştan, dörtgen, kubbeli bir türbedir.

Ziyaret Nedeni: Genellikle ziyaretçiler nazar değen çocuklarını veya çocuklarına nazar değmesin diye ziyaret gelirler. Ziyarete gelen çocuklar türbenin etrafında üç kez dolaştırılır.  Adak olarak ziyaret eden kadınlar çeşitli adaklarda bulunurlar.

Menkıbeler: 1-) Sinirlenen bir müşterisinin yoğurt kabını kafasından aşağı boca etmesi üzerine; “Afedersiniz, sizi sinirlendirmekle zahmete koştuk.” diyerek özür dilemesi ve sabır göstermesi halk arasında halen saygı ile anılmaktadır. Abdurrahim Mısri'nin Kasım Paşa'yı Demiryalayan'a gönderdiği de söylenmektedir.

Kaynakça: Nihat Aytürk – Bayram Altan – Türkiye’de Dini Ziyaret Yerleri- Altanoğlu – 1992 / www.haber.aku.edu.tr 

Taylan Köken

Vesvese Dede Türbesi / AFYONKARAHİSAR –Merkez –Namık Kemal İlkokulu

Vesvese Dede Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli merkezinde bulunan Namık Kemal İlkokulu yanında türbesi vardır.  

Vesvese Dede Kimdir: Vesvese Dede’nin kim olduğu konusunda elimizde herhangi bir bilgi yoktur.     

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında elimizde herhangi bir yoktur.

Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – 2009.

Taylan Köken

Ebu İshak Türbesi / AFYONKARAHİSAR –Merkez –Yoncaaltı Cami

Ebu İshak Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli merkezinde bulunan Yoncaaltı Camisinin çeşmesinin yanında türbesi vardır.  

Ebu İshak Kimdir: Ebu İshak Sahipata Oğulları komutanıdır. Hakkında başka bir bilgi yoktur.

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında elimizde herhangi bir yoktur.

Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – 2009 / Mehmet Gündoğan – Afyon Alimleri Evliyaları -1994.

Taylan Köken

Yasin Dede Türbesi / AFYONKARAHİSAR –Merkez –Vakıflar Kahvesi

Yasin Dede Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli merkezinde Saraçlarda Vakıflar Kahvesinde türbesi vardır.  

Yasin Dede Kimdir: Yasin Dede’nin kim olduğu konusunda elimizde herhangi bir bilgi yoktur.     

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında elimizde herhangi bir yoktur.

Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – 2009.

Taylan Köken

İmdat Dede Türbesi / AFYONKARAHİSAR –Merkez –Afyon Kalesi

İmdat Dede Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli merkezinde Afyon Kalesinde türbesi vardır.  

İmdat Dede Kimdir: İmdat Dede’nin kim olduğu konusunda elimizde herhangi bir bilgi yoktur. Bizans Savaşında şehit düştüğü söylenmektedir.    

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında elimizde herhangi bir yoktur.

Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – 2009 / Mehmet Gündoğan – Afyon Alimleri Evliyaları -1994.

Taylan Köken

Deve Dede Türbesi-II / AFYONKARAHİSAR –Merkez –Eski Kilise Yanı

Deve Dede Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli merkezinde eski kilisenin yanında türbesi vardır. Günümüzde Deve Dede Mahallesi, Deve Dede Sokağındadır.

Deve Dede Kimdir: Deve Dede hakkında elimizde herhangi bir bilgi yoktur. Horoz Dede, Deve Dede ve Mürdümek Sultan fethe beraber katılmışlardır. Hem asker, hem de derviştir.    

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında elimizde herhangi bir yoktur.

Ziyaret Nedeni: Türbeye evlenmek isteyen bayanlar, çeşitli hastalıklarına şifa bulmak amacıyla hastalar ziyaret etmektedir.

Uygulama ise ilginç: Türbenin altında bulunan ocak gibi bir çukurun önünde dua ediliyor, sonra ocaklını cebinden çıkarttığı kilit ziyaretçinin başının üzerinde gezdirilip yine dua ediliyor ve kilit ziyaretçiye açtırılıp kapattırılıyor. Sonra ziyaretçi yukarıda Deve Dede'nin türbesi etrafında dolaştırılıyor. Ziyaretçinin başı çabuk koca bulması için Kırmızı örtü ile örtülüyor. Bu başörtüsünün bir adı var; Tez Olur başörtüsü.

Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – 2009 / Mehmet Gündoğan – Afyon Alimleri Evliyaları -1994 / www.sabah.com.tr Rana Doğruer-1998

Taylan Köken

Cenkçi Sultan Türbesi / AFYONKARAHİSAR –Merkez –Endüstri Meslek Lisesi Arkası

Cenkçi Sultan Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli merkezinde bulunan Endüstri Meslek Lisesinin olduğu yerde Cenkçi Mezarlığında türbesi vardır.  

Cenkçi Sultan Kimdir: Cenkçi Sultan’ın Horasan erenlerinden olduğu, buradaki savaşlar sırasında şehit düşüp Cenkçi Mezarlığına defnedildiği belirtilmektedir. Cenkçi Baba olarak da anılmaktadır.

Türbenin Durumu: Türbe Cenkçi Mezarlığının kaldırılması ile birlikte okulun arkasına taşınmıştır. Türbenin durumu hakkında elimizde herhangi bir bilgi yoktur.  

Kaynakça: Yusuf Ilgar – Afyonkarahisar’da Mezarlıklar ve Türbeler / Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – 2009 / Mehmet Gündoğan – Afyon Alimleri Evliyaları -1994.

Taylan Köken

Horoz Dede Türbesi / AFYONKARAHİSAR –Merkez –Yukarı Pazar Mescidi Yanı

Horoz Dede Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli merkezinde Yukarı Pazar Mescidinin 50mt kadar güneydoğusunda türbesi vardır.  

Horoz Dede Kimdir: Horoz Dede’nin gerçek adı Necmeddin Ruzbe’dir. Sahipata Fahreddin’in torunu olan Şemseddin Mehmet Beye Afyon’un valiliği verilinceye kadar ilin yönetiminden sorumlu olmuştur. Afyonkarahisar’ın fethi esnasında çıkarmış olduğu seslerden dolayı halk arasında Horoz Dede denmekte ve saygı gösterilmektedir. Horoz Dede, Deve Dede ve Mürdümek Sultan fethe beraber katılmışlardır. Hem asker hem de derviştir.   

Türbenin Durumu: Türbe 1902 yılında büyük yangında yanmadan önce Yukarı Pazar Mescidinin batı kesimindeydi. Sonradan taştan sandukası yapılmış, daha sonra türbe üzerine ev yapılması üzerine, kemikleri yapılan evin çatısına taşınmıştır. 

Menkıbeler: 1-) Halk arasında Horoz Dede’nin, Afyonkarahisar kalesinin fethi için savaşan Türk yiğitlerinden efsaneleşmiş bir kahraman olduğu söylenmektedir. Fetih sırasında komutanlar tarafından, sabah erken vakitte horozların ötmesi ve ezanın okunmasıyla birlikte, ‘Allah Allah’ nidalarıyla kaleye hücum edilmesi kararlaştırılır. Ancak, gece boyunca meçhul bir kahraman, sabredemez, gece yarısı vakitsiz horoz gibi ötmeye başlar. Bunu duyan Mürdümek Sultan da gür sesiyle sabah ezanını okur. Düşmanı gaflet uykusunda bastıran Türkler böylece kaleyi fethederler. Bu kahramana da Horoz Dede lakabı verilir.

2-) 1920 yılında Yunan işgalinde bir asker Horoz Dede’nin kabri üzerinde ata biner gibi yapar. Yunan askerinin derhal ayağı uyuşur, ağzı köpürerek yere yuvarlanır.

Kaynakça: Yusuf Ilgar – Afyonkarahisar’da Mezarlıklar ve Türbeler / Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – 2009 / Mehmet Gündoğan – Afyon Alimleri Evliyaları -1994

Taylan Köken

İmad Dede Türbesi / AFYONKARAHİSAR –Merkez –Demirciler Çarşısı

İmad Dede Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İli merkezinde Demirciler Çarşısında İmad Dede (Güdük Minare-Öksüzce-Keçepazarı)  Camisinde türbesi vardır.  

İmad Dede Türbesi

İmad Dede Kimdir: İmad Dede 1350-1454 yılları arasında Afyonkarahisar’da yaşamış müftülük yapmış, Hisarardı medresesinde müderrislik yapmıştır. Aba Puş-i Veli’nin arkadaşı olan alim bir şahıstır. Üçüncü arkadaşları da İshak Fakih’dir. Babası Hacı Yakup Muhyiddin'dir.      

İmad Dede Türbesi

Türbenin Durumu: Türbenin girişinde “İmad bin Hacı Muhiddin H:857” yazmaktadır. Türbenin içinde kendisinin haricinde ismi bilinmeyen birisi daha medfundur.

Ayrıca camiinin müezzin yeri içinde caminin banilerinden Hacı Ali’ye veya İmad Dede’nin torunu olduğu söylenen Hasan Karahisari’ye atfedilen bir mezar bulunmaktadır.   

Hasan Karahisari Türbesi

Ziyaret Nedeni: Camiye ziyarete gelenler erene hayır duası okumaktadır.

Menkıbeler: 1-) Bir gün sokakta bir sarhoşun et­rafına çocuklar toplanmış, alay etmekteler İmad Dede de sarhoşu bu çocuklardan kurtarmış, defetmiş. Sarhoşta teşekkür olsun diye cebinden para çıkarmış "Hoca efendi şu parayı al babamın ruhuna bir yasin okuyuver" demiş.

İmad Dede bekarmış çok içlenmiş. Bir evlat ki sarhoş bile olsa babasını rahmet ve hürmetle yadediyor. Şu halde benim niye ev­ladım olmasın arkamdan okumasın diye koca zat 40 yaşından sonra evlenmeye karar verir ve evlat sahibi olur.

Kaynakça: www.afyonweb.com / Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – 2009 / Afyonkarahisar Vakıf Eserleri Cilt.I-2005.

Taylan Köken

Sahipler Sultan Türbesi / AFYONKARAHİSAR –Merkez – Otpazarı Cad.

Sahipler Sultan Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İlinin Merkezinde Otpazarı Çaddesinde bulunan Yoncaaltı Camisinin yakınında türbesi vardır.

Sahipler Sultan Türbesi

Sahipler Sultan Kimdir: Sahipler Sultan, Sahipoğlu Nusredüddin Ahmet Bey’dir Hakkında başka bir bilgimiz yoktur.
Yusuf Ilgar'a göre Selçuklu devlet adamlarından Sahip Ata Fahrettin Ali'nin soyundan 15 kişinin sanduka tipi mezarı vardır. Halk arasında bu türbeye Sahabeler Sultan adı da verilmektedir.   

Türbenin Durumu: Türbe kesme taştan, tek kubbeli olarak yapılmıştır. Türbede Ahmet Bey, eşi ve çocukları olmak üzere toplam 15 tane sanduka bulunmaktadır.
Yusuf Ilgar'a göre 15 sanduka vardır. Bunlardan sekizinin mezar taşının okunduğunu belirtmektedir. Mezar taşı okunanlar Sahipata Fahrettin Ali’nin Nusreddin Hasan'dan torunu Muzafferüddin Devle Bey (öl:1333), oğlu Hamza Bey (öl:1368-69), Hasan Bey (öl:1368-69), Ali Bey (öl:1389), Sinan Bey (öl:1396), Mahmut Bey (öl:1375), Mahmut Beyin kızı Hand Bey Hatun (öl:1347), Yahşi Bey oğlu Balı Bey (öl:1428) olarak tespit edilmiştir. 

Ziyaret Nedeni: Genellikle kadınlar tarafından ziyaret edilen türbede ziyaretçiler değişik dilekleri için adakta bulunurlar.

Kaynakça: Mehmet Gündoğan – Afyon Alimleri Evliyaları -1994 / Nihat Aytürk – Bayram Altan – Türkiye’de Dini Ziyaret Yerleri- Altanoğlu – 1992 / Yusuf Ilgar -Afyonkarahisar'da Mezarlıklar ve Türbeler.

Taylan Köken

Kasım Paşa Türbesi / AFYONKARAHİSAR –Merkez – Mısri Mah.

Kasım Paşa Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İlinin Merkezinde Mısri Mahallesinde bulunana Mısri Camisinin bitişiğinde türbesi vardır.

Mısri Cami ve Türbeleri

Kasım Paşa Kimdir: Fatih Sultan Mehmet Han’ın komutanlarındandır. Abdürrahim Mısri’yi kontrol etsin diye Afyon’a gönderir, fakat Kasım Paşa da onun müridi olur.

Yunus Emre’nin şiirinde adı geçtiği söylenmektedir. Şöyle ki; Derviş Yunus bu sözü eğri büğrü söyleme / Seni sigaya çeken bir Molla Kasım gelir beyitleridir.

Ayfon’da vefat eder ve hocasının ayakucuna defnedilir.

Türbenin Durumu: Türbe caminin haziresindedir. Cami ile aynı malzemeden yapılmıştır.

Ziyaret Nedeni: Çevre halkı tarafından hayır duası için ziyaret edilmektedir.

Menkıbeler: 1-) İstanbul’un fethi esnasında Akşemsettin çadırına çekilir ve Abdürrahim Mısri’yi de kapısına diker ve kimseyi içeri sokmamasını söyler. Çadırın önüne gelen Fatih Sultan Mehmet içeri girmek ister fakat Mısri onu içeri koymaz. Çıkan gürültü üzerine Akşemsettin dışarı çıkar ve emri kendisinin verdiğini söylemesine rağmen Fatih İstanbul feth olununca Mısri’ye güvenmez ve onu Afyon’a gönderir. Ardından komutanı olan Kasım Paşa’yı Mısri’yi kontrol etsin diye Afyon’a gönderir. Buraya gelen Kasım Paşa Mısri’nin sohbetlerine katılır ve ondan etkilenir. Fatih Sultan Mehmet’e olumlu rapor gönderir ve kendisi de askerlik görevini bırakarak Mısri’nin müridi olur.

Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – 2009 / Mehmet Gündoğan – Afyon Alimleri Evliyaları -1994 / Türkiye Gazetesi Evliyalar Ansiklopedisi Cilt-7 -1992.

Taylan Köken

Abdürrahim Karahisari Efendi Türbesi / AFYONKARAHİSAR –Merkez – Mısri Mah.

Abdürrahim Karahisari Efendi Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İlinin Merkezinde Mısri Mahallesinde bulunana Mısri Camisinin içinde türbesi vardır.

Mısri Cami ve Türbeleri

Abdürrahim Karahisari Efendi Kimdir: Akşemseddin Hazretlerinin talebesi ve halifesidir, mutasavvıftır. 15.yüzyılda yaşamıştır. Doğum ve ölüm yılları bilinmemektedir. İstanbul’un fethinde görev almış, sonra hocası ile birlikte Göynük’e gitmiştir. Zengin ve köklü bir ailedendir. 1483 yılından tüm mal varlığını Afyonda yaptırmış olduğu mescide vakfeder. Veliliğinin yanında iyi bir şair de olan Şeyh Karahisari Abdürrahim Efendi’nin Münyet-ül-Ebrar, Guyet-ül-Ahyar, Tercüme-i Kaside-i Bürde, Risale fi Eşrat-is-Sa’a ve Vahdetname adında eserleri vardır.

Bazı kaynaklarda adı Abdürrahim Mısri olarak da geçmektedir. Mısırlıoğlu sülalesinden gelme olduğu için Mısri lakabını almıştır. Aynı kaynaklara göre babası Mevlana Alaeddin Mısri’dir. 13.yüzyılda Mısır’dan Anadolu’ya gelen bir Türk ailesine mensuptur. Mustafa Çelebi Muslihuddin adında bir abisi ve Hacı Bula adında bir kız kardeşi vardır.

Türbenin Durumu: Türbe caminin genişletilmesi içeride kalmıştır. İki sanduka yan yanadır. Diğer sandukada damadı Kemaleddin(Sofu) Çelebi medfundur. 

Ziyaret Nedeni: Afyonkarahisar’ın önemli şahsiyetlerinden olan Abdürrahim Mısri değişik dilekler için ziyaret edilmektedir.

Menkıbeler: 1-) İstanbul’un fethi esnasında Akşemsettin çadırına çekilir ve Abdürrahim Mısri’yi de kapısına diker ve kimseyi içeri sokmamasını söyler. Çadırın önüne gelen Fatih Sultan Mehmet içeri girmek ister fakat Mısri onu içeri koymaz. Çıkan gürültü üzerine Akşemsettin dışarı çıkar ve emri kendisinin verdiğini söylemesine rağmen Fatih İstanbul feth olununca Mısri’ye güvenmez ve onu Afyon’a gönderir. Ardından komutanı olan Kasım Paşa’yı Mısri’yi kontrol etsin diye Afyon’a gönderir. Buraya gelen Kasım Paşa Mısri’nin sohbetlerine katılır ve ondan etkilenir. Fatih Sultan Mehmet’e olumlu rapor gönderir ve kendisi de askerlik görevini bırakarak Mısri’nin müridi olur.

Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – 2009 / Mehmet Gündoğan – Afyon Alimleri Evliyaları -1994 / Türkiye Gazetesi Evliyalar Ansiklopedisi Cilt-7 -1992.

Taylan Köken

Kadınana Türbesi-II / AFYONKARAHİSAR –Merkez –Mevlevi Cami Yanı

Kadınana Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İlinin Merkezinde bulunan Mevlevi Camisinin batı yanında Tacı Ahmet Caddesinin başında türbesi vardır.

Zaviye Kadınanalar Türbesi

Kadınana Kimdir: Afyonkarahisar’da Kadınana adında üç kız kardeşin 2 adet türbesi vardır. Bu maddede andığımız Kadınanalar Melek Peyker ve Naime Gevher Hanım’dır. Zaviye Kadınanalar Türbesi olarak da anılmaktadır.

Kadınanalar Selçuklu Hükümdarlarından III. Alaaddin Keykubat’ın kızlarıdır. Anadolu valisi Emir Çobanoğlu Demirtaş (Timurtaş) Beyin zulmünden kaçarak Afyon’a gelirler. Üç kız kardeşte Afyon’un imarında birçok iş yaptıklarından dolayı Kadınana olarak anılmışlardır. Melek Peyker Hanım Orta Kalacık’taki kaynak suyunu ark içine alarak şehre ulaştırır. Naime Gevher Hatun ise şehrin ortasından geçen derenin üzerine köprüler yaptırmıştır.  

Türbenin Durumu: Türbe kesme taştan duvarları olan, ahşap tavanlıdır. Üstü kiremit kaplıdır. Türbede beş sanduka vardır. En büyük sanduka Melek Peyker’e aittir ve hemen yanındaki ise Naime Gevher Hatun’a aittir. Diğer üç sandukanın kime ait olduğu bilinmemektedir.

Ziyaret Nedeni: Çevre halkı tarafından sayılan, sevilen ve hürmet edilen Kadınanalar değişik dilekler için ziyaret edilmektedir.

Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – 2009 / www.panoramio.com 

Taylan Köken

Kadınana Türbesi-I / AFYONKARAHİSAR –Merkez –Kadınana Caddesi

Kadınana Türbesinin Yeri: Afyonkarahisar İlinin Merkezinde Kadınana Caddesinde bulunan Kadınana İlk Öğretim Okulunun yanında türbesi vardır.

Kadınana Türbesi

Kadınana Kimdir: Afyonkarahisar’da Kadınana adında üç kız kardeşin 2 adet türbesi vardır. Bu maddede andığımız Kadınana Asiye Sultan olarak anılmaktadır. Kardeşleri Melek Peyker ve Naime Gevher Hanım’dır.

Kadınanalar Selçuklu Hükümdarlarından III. Alaaddin Keykubat’ın kızlarıdır. Anadolu valisi Emir Çobanoğlu Demirtaş (Timurtaş) Beyin zulmünden kaçarak Afyon’a gelirler. Üç kız kardeşte Afyon’un imarında bir çok iş yaptıklarından dolayı Kadınana olarak anılmışlardır. Asiye Sultan yaklaşık bin kişilik mezarlık yaptırmıştır.  

Türbenin İçi

Türbenin Durumu: Türbe 13. veya 14.yüzyılda kesme taştan yapılmış kubbeli tarzdadır. Türbenin içinde sadece bir sanduka bulunmaktadır.

Ziyaret Nedeni: Çevre halkı tarafından sayılan, sevilen ve hürmet edilen Kadınanalar değişik dilekler için ziyaret edilmektedir.

Kaynakça: Abdulhalim Durma – Evliyalar Şehri Afyonkarahisar – 2009 / www.panoramio.com

Taylan Köken