Pir Ahmet Beşeri Türbesi / KÜTAHYA / Merkez – Sofça Köyü

 

Pir Ahmet Beşeri Türbesi

Pir Ahmet Beşeri Türbesi

Pir Ahmet Türbesinin Yeri: Kütahya İli, Merkez İlçesine bağlı Sofça Mahallesi(Köyü) sınırları içindedir. Eskişehir-Kütahya karayolunun ve Porsuk Barajının batısında, Pirahmet Dağı mevkiinde bulunan türbedir.

Pir Ahmet Beşeri Türbesi

Pir Ahmet Beşeri Türbesi

Pir Ahmet Beşeri Türbesi

Pir Ahmet Beşeri Türbesi

Pir Ahmet Kimdir: Kütahya’nın Kalburcu köyünde doğduğu, torunu Gaybi’nin aktarımına göre; “Herkesin sohbetine katıldığı, sözlerini dinlediği, hal ve hareketlerini örnek aldığı bir kimse olduğunu, bu sebepten kendisine “Pîr” denildiği…” için, Kalburcu Şeyhi Pir Ahmet Efendi olarak anılmaktadır.

Yine torununun Biatname eserinden aktardığına göre Ahmet Efendi Karaman’da Cem Seyyah’tan ve İstanbul’da Koca Mustafa Paşa Şeyhi Sünbül Sinan’dan icazet alır ve köyüne gelerek burada zaviyesine kurar. Çiftçilikle geçinir, ömrü boyunca bağış, sadaka ve yardımları geri çevirmiş, işinden elde ettiği gelirlerini zaviyesine misafir olanlara ikram yapar, ikramları hiç bitmez imiş. Gelen gidene, “Bu bereket, Şeyhim Abdullatif Efendi’nin bereket duasıdır.” dermiş.

Pir Ahmet Efendi’nin oğlu Şeyh Beşir, torunu Müfti Derviş de Halveti geleneğinden gelmektedir. Torununun oğlu olan Sunullah-ı Gaybi de Halvetiliğin bölgedeki en önemli temsilcisi olmuştur.

II. Selim şehzade iken Pir’i ziyaret ederek duasını almış ve zaviyesinin yanına bir cami inşa ettirmiştir. Pir Ahmet Efendi 1570 tarihinde vefat edince zaviyesine gömülmüş, 1949 yılında Porsuk Barajının yapılması üzerine naşı Eskişehir-Kütahya yolunun üzerine, bugünkü yerine nakil olmuştur.

Türbenin Durumu: Türbe kare planlıdır, kubbesi ve kırma kiremit çatı altıgen planlıdır. Türbe kapısının üstündeki tabelaya göre; Pir Ahmet Beşeri Armutlu nahiyesinde Kalburlu çiftliğinde doğmuş olup, Porsuk Barajının inşası nedeniyle naşı 1949 yılında taşınmış, şimdiki türbe binası ise 1955 yılında Maarif Vekâleti tarafından inşa edilmiştir. Türbe içindeki tek büyük mezar Pir Ahmet’e aitken, yan yana dizili olan sekiz sandukada Pir’in aile efradının yattığı düşünülmektedir.

Giriş kapısının sağında bahçe köşesinde bir kulübe mumluk olarak kullanılmaktadır. Türbenin sağında bahçenin alt kısmında Derviş Ahmet ve Mehmet’in medfun bulunduğu bir türbe daha mevcuttur.

Pir Ahmet Beşeri Türbesi Mumluk

Derviş Ahmet ve Mehmet Türbesi

Derviş Ahmet ve Mehmet Türbesi

Derviş Ahmet ve Mehmet Türbesi

Ziyaret Nedeni: Genellikle çevre sakinleri tarafından ziyaret edilmektedir. Özellikle Sofça Köyü halkı türbeye sahip çıkmakta, 2009 yılından itibaren düzenli olarak adına festival etkinlikleri düzenlenmektedir.

Sofça Köyü ve yakınında bulunan Alevi köyleri tarafından Ocak Dedesi olarak kabul edilen Pir Ahmed, bu inanıştaki köylerin talipleri arasında saygı duyulan ve hürmet edilen bir dede olarak kabul edilir.

Kaynakça: Rifat Türkel, Sofça Örnekleminde Kalburcu Şeyhi Pîr Ahmed Efendi ve Alevilik Anlayışı,  İnsan ve Toplum Dergisi, Sayı:6-1, 2016.

Not: Metinde kullanılan bilgilerin çoğunluğu kaynakçada belirtilen makaleden alınmıştır. Fotoğraflar 5 Şubat 2004 tarihinde tarafımdan çekilmiştir. 

Taylan Köken